وقتی برای اولین بار عادت ماهیانه عقب می افتد، پس از انجام تست بارداری خانگی،پزشک برای اطمینان از باردار بودن،یک آزمایش خون برای شما تجویز می کند تا پس از آن مراقبت های بعدی صورت بگیرد.

در صورت باردار بودن،دکتر پس از معاینات، پرونده پزشکی برایتان تشکیل می دهد.در این پرونده سن بارداری،وزن،فشار و تاریخ احتمالی زایمان را می نویسد.

برای تکمیل پرونده،ماما سوالاتی در مورد نظم عادت ماهیانه،سوابق بیماری آمیزشی و عفونت می پرسد.

در صورتی که سابقه سقط،زایمان زودرس،دیابت،فشار خون،حساسیت دارویی،بیماری ارثی در خانواده یا سابقه جراحی داشته اید،باید حتما دکتر را مطلع کنید.

اگر دکتر زنان در مورد استفاده الکل و دخانیات سوالی کرد،بهتر است صادقانه جواب دهید تا بتواند به شما کمک کند.

اولین معاینات پزشکی در دوران بارداری

وضعیت تیروئید

سلامتی ریه ها

معاینه پستان

سلامت دهان و دندان

معاینه واژن و لگن

فشار خون

قند

وزن مادر

توصیه ها در جلسه اول مراجعه به پزشک

در اولین ملاقات با ماما،قرص اسید فولیک و چند قرص مکمل دیگر تجویز می کند.

برایتان توضیح می دهد که باید در طول هفته های اول بارداری چه کارهایی بکنید و از انجام چه کارهایی دوری کنید.

تاریخ مراجعه بعدی را مشخص می کند.

آزمایشات سه ماهه اول

ابتدای بارداری یک آزمایش خون کامل گرفته می شود.در این آزمایش دکتر:

گروه خونی،وضعیت آنتی بادی ها،کم خونی،عفونت احتمالی در بدن،ایمنی بدن نسبت به بیماریهای (سرخچه،هپاتیت و …)را بررسی می کند.

اگر رابطه جنسی پر خطر داشته اید،حتما پزشک را مطلع کنید.تا با آزمایش ایدزسفر در دوران بارداری از سلامت جنین مطمئن شوید.

آزمایش قند خون ناشتا در این دوره از معاینات پزشکی در دوران بارداری گرفته می شود.

این تست به دکتر کمک می کند تا در صورتی که دیابت دارید یا در معرض دیابت گرفتن هستید،طی آزمایشات تکمیلی دارو تجویز کند.

آزمایش ادرار.در این آزمایش ساده ماما عفونت های مجاری ادرار،وجود خون،قند و پروتئین را در ادرار مشخص می کند.

آزمایش غربالگری در سه ماهه اول برای تشخیص نقص مادر زادی جنین،اختلالات کروموزمی انجام می گیرد.

طی سونوگرافی اولیه،میزان پشت گردن جنین را اندازه گیری می شود.در این سونوگرافی سلامت قلب جنین،سن دقیق حاملگی،تک یا چند قلو بودن جنین مشخص می شود.

یک آزمایش دیگر که در پلاسمای مادر،سطح پروتئین و سطح هورمونی را بررسی می کنند.

در صورتی که مشکلی داشته باشید،آزمایش های بعدی گرفته می شود.

اگر در فصل پاییز هستید ممکن است پزشک تزریق آمپول آنفولانزا را به شما پیشنهاد کند.

در مراقبتهای اولیه پزشک به شما انواع ویتامین ها را می دهد.راه و روش های خود مراقبتی را اعلام می کند.چه موقع و در چه صورتی باید به پزشک مراجعه کنید را می گوید.

شما هم باید مراقب سلامتی خود و جنین اتان باشید.در صورتی که سوالی دارید یا در مورد چیزی نگران هستید حتما با پزشک در میان بگذارید.

از این به بعد باید ماهی یکبار به مطب دکتر سر بزنید.

معاینات پزشکی در دوران بارداری در سه ماهه دوم

در 12 هفته پیش رو،هر چهار هفته یکبار باید برای مطمئن شدن از سلامت جنین به دکتر بروید.

در این ویزیت ها،ماما موارد زیر را بررسی می کند:

قد

وزن

فشار

صدای قلب جنین

نشانه های بیماری پره اکلامپسی(مسمومیت بارداری)

تورم پا یا کل بدن

تکرر ادرار

ترک های پوستی

سایز و ارتفاع رحم(جهت اطمینان از سلامت و رشد کودک)

آزمایش غربالگری سه ماهه دوم شامل آزمایش آمنیوسنتز(نمونه گیری از پرزهای جفتی)می شود.

این تست ها در هفته های 15 تا 17 گرفته می شود.

بین هفته 16 تا 18 سونوگرافی آنومالی انجام میگیرد.این سونو تمام اجزا بدن جنین را بررسی می کند.جفت و بند ناف تحت انازه گیری قرار می گیرد.

اندازه گیری فشار خون در هر بار از مراجعات به پزشک ضروری است.فشار خون بالا یا پایین بیش از حد برای حاملگی خطرناک است.

طی سونوگرافی سه بعدی در هفته 16 میتوانید دختر یا پسر بودن فرزندتان را بفهمید.

در هفته های 24 تا 32 سونوگرافی سه یا چهار بعدی انجام می گیرد تا نقایص مادر زادی جنین مشخص گردد.

نقص های مادر زادی مثل:لب شکری،کام شکری،نقص ستون فقرات و نخاع،مشکلات قلبی جنین،نقص در اندام ها،چند انگشتی،پا چماغی و غیره.

در صورتی که سابقه داشتن فرزند با نقص و ناهنجاری دارید،رادیوژولیست را مطلع کنید تا با دقت بیشتری بررسی کند و شما را به اکولوژیست مربوطه معرفی کند.

اگر سن بیشتر از 35 سال دارید،آزمایش آمنیوسنتز برایتان تجویز می گردد.که در هفته های 16 تا 18 انجام می گیرد.

این آزمایش مشکلاتی همچون سندرم داون،بیماری های اسکلتی،عفونت ها،بیماری های دستگاه عصبی و جنسیت را معلوم می کند.

آزمایش تعیین میزان هموگلوبین خون،2 بار در طول بارداری انجام می شود.

آزمایش تحمل گلوگز نیز در هفته های 24 تا 28،برای زنانی که سابقه سقط جنین یا مرده زایی،دیابت بالا،تولد نوزاد با وزن خیلی زیاد و اضافه وزن مادرداشته اند،انجام میگیرد.

از هفته 16 تا 20 باید حرکات جنین را حس کنید.در غیر صورت با پزشک مشورت کنید.

توصیه های عمومی در معاینات پزشکی در دوران بارداری

دکتر زنان در مورد تغذیه،چگونگی خواب،ورزش،یبوست،علائم زایمان زودرس،علائم زایمان،موارد خطرناک در بارداری،رعایت بهداشت فردی،استفاده از هوای آزاد،پرهیز از انجام کار سخت و سنگین،دریافت ویتامین دی از نور مستقیم خورشید،رفتن یا نرفتن مسافرت در طول بارداری صحبت خواهد کرد.

در صورتی که نشانه هایی از ورم شدید دست و صورت،سر درد و سر گیجه،تاری دید،تب و لرز،ترشحات غیر معمولی و خونریزی،تشنج و سوزش ادرار داشتید حتما به نزدیک ترین درمانگاه مراجعه کنید.

معاینات پزشکی در سه ماهه سوم

در این سه ماه هفته 28 تا36 باید دو هفته یکبار به پزشک مراجعه کنید.و بعد از آن باید هفته یکبار نزد ماما بروید.

در این ملاقات ها،فشار،وزن،اندازه و ارتفاع رحم در پرونده پزشکی ثبت می گردد.

صدای قلب جنین در هر بار مراجعه بررسی می گردد.

حداقل باید در این سه ماه مادر 5 کیلو وزن اضافه کند.اضافه وزن طبیعی یعنی جنین رشد خوبی داشته است.

آزمون پروفایل بیوفیزیکال که در اواخر بارداری انجام می گیرد.این ازمایش سلامت کلی جنین،حرکات،فشار خون بالا،دیابت و عدم رشد جنین تحت بررسی قرار می گیرد.

تست بدون استرس بین هفته های 38 تا 42 گرفته می شود.طی این آزمون توده عضلانی،حرکات جنین،حرکات تنفسی،میزان مایع آمنیوتیک و ضربان قلب جنین اندازه گیری می شود.

در هفته 28 سونوگرافی پایه که اندازه دور سر،طول استخوان ران،دور شکم و وزن جنین روی منحنی رشد نشان داده می شود.

بعد از 28 هفته سونوگرافی کالر داپلر انجام میگیرد.در این سونوگرافی مقاومت جریان خون،حجم جریان خون جفت،مقاومت جریان مغز جنین اندازه گیری میشود.

آزمایش تشخیص ار هاش،بین هفته های 26 تا 30 انجام می شود.طی تست خون و ادرار شما از لحاظ عفونت ادراری و کم خونی و گروه ار  هاش مورد بررسی قرار می دهند.در صورتی که منفی باشد از پدر هم آزمایش گرفته می شود.در صورت نیاز آمپول روگام تزریق می گردد.

تست لگن و پاپ اسمیر در صورت نیاز توسط دکتر تشخیص داده می شود.این تست با بررسی سلول های دهانه رحم،سرطان عفونت ها و موارد دیگر را مورد مطالعه قرار می دهد.

 

معاینات پزشکی در دوران بارداری:

برخی معاینات ضروری که حتما باید انجام شود:

 

۱_ اندازه گیری وزن و بررسی الگوی وزن گیری مادر:

بررسی الگوی وزن گیری مادر نشان دهنده چیست؟

• اشتباهاتی که در روند تغذیه و رژیم غذایی مادر وجود دارد.
• از روی نحوه تغذیه مادر، می توان احتمال ابتلا به برخی بیماری ها را تعیین کرد.
• خورد و خوراک مادر، تاثیر مستقیمی در رشد جنین دارد.

بنابراین وزن مادر در دوران بارداری از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و مادر باید با کم ترین حجم لباس، بر روی ترازو بایستد تا وزن خالص او با دستگاه های مخصوصی ارزیابی شود.

 

۲_ توده بدنی:

با محاسبه توده بدنی مشکلاتی از قبیل لاغری، وزن متعادل و چاقی مشخص می شود.‌ توده بدنی با تقسیم کردن مقدار وزن بر حسب کیلوگرم، بر مجذور قد به دست می آید. پزشک با بررسی مقدار توده بدنی، رژیم، تغدیه مناسب و دیگر اقدامات لازم را در قالب نسخه ای برای فرد باردار، تجویز می کند.

۳_ علائم حیاتی در دوران بارداری:

در دوران بارداری، علائم حیاتی فرد دست خوش تغییراتی می شود که باید مورد بررسی قرار گیرد. از جمله علائم حیاتی مادر می توان به فشار خون، قند خون، نبض، ضربان قلب، تنفس و … اشاره کرد.

۴_ بررسی رحم مادر و چگونگی قرار گیری جنین در رحم:

بررسی وضعیت رحم و مقدار رشد آن، می تواند نشان دهنده سن بارداری باشد. زیرا با رشد و بزرگ شدن جنین، اندازه رحم بزرگ می شود و از لگن مادر، خارج می شود. پزشکان با بررسی رحم مادر، سن بارداری، وضعیت و رشد جنین را تخمین می زنند.

۵_ صدای قلب جنین:

در معاینات پزشکی سه ماهه دوم بارداری، می توان به خوبی صدای قلب جنین را شنید. یک نکته اشتباه در مورد صدای قلب جنین این است که برخی از افراد به اشتباه تصور می کنند که از روی صدای قلب جنین، می توان جنسیت جنین را تعیین کرد که یک باور کاملا غلط است.

۶_ حرکات جنین:

از هفته ۲۴ بارداری به بعد، حرکات جنین، مانند جا به جایی، دست و پا زدن، را می توان در انجام معاینات پزشکی، قابل بررسی است.

دیگر معاینات عمومی که در دوران بارداری باید انجام شود:

• شنیدن صدای قلب و سلامت قلب
• بررسی سلامت ریه
• انجام معایناتی برای سلامتی پوست و بیماری های پوستی
• بررسی دهان و دندان
• آزمایش تیروئید، کم خونی، کلسیم و …
• چک کردن اعضای بدن مانند شکم، سینه، کبد، طحال، کلیه و …
• معاینه واژینال برای تشخیص عفونت و سایر بیماری های مرتبط در این زمینه
• معاینات و آزمایشات عمومی در روزهای اول بارداری به منظور سلامت مادر انجام می گیرد. در ماه های بعدی اگر مادر احساس ناراحتی داشت و نیاز به معاینه و این آزمایشات پیدا کرد، پزشک با انجام آزمایش های مربوطه، به رفع مشکل مادر می پردازد.

معاینه واژینال در دوران بارداری:

به طور کلی انجام آزمایشات واژینال در دوران بارداری، به وضعیت مادر و شرایط قرار گرفتن جنین در رحم، بستگی دارد. در مواردی که جفت مادر بر روی دهانه رحم قرار گرفته و به اصطلاح، جفت پایین است، انجام معاینات واژینال ممنوع است. اما در غیر این صورت، پزشک می تواند با توجه به تشخیص خود، به معاینه واژن بپردازد.

عفونت واژن در دوران بارداری:

عفونت واژن یکی از متداول ترین و شایع ترین عفونتی است که اغلب مادران در دوران بارداری به آن مبتلا می شوند. زیرا بارداری یکی از عواملی است که می تواند واژن زن را مستعد عفونت کند بنابراین عفونت واژن در این دوران، دور از انتظار نیست. پزشک برای تشخیص عفونت واژن در دوران بارداری، معاینات بالینی انجام می دهد و ترشحات واژن و رحم را در زیر میکرسکوپ مشاهده و بررسی می کند.

مراحل انجام معاینه واژن برای تشخیص عفونت:

اگر فرد در دوران بارداری سایر علائم مربوط به عفونت واژن را مشاهده کرد، باید در اسرع وقت به پزشک متخصص مراجعه کند. در صورت فراهم بودن شرایط برای معاینه واژن، پزشکان معاینه را شروع می کنند. در ابتدا فرد باید لباس های خود را از تن خارج کند و بر روی تخت مامایی دراز بکشد. هنگامی که فرد در موقعیت مناسب قرار گرفت، پزشک معاینه را با استفاده از وسیله ای به نام اسپکولوم، آغاز می کند. اسپکولوم سبب باز شدن دیواره های واژن می شود. هنگامی که دیواره های واژن به طور کامل از هم باز شد، پزشک ترشحات موجود در واژن و وضعیت آن را به طور کامل مورد بررسی قرار می دهد.

معاینه لگن:

معاینات لگن به منظور بررسی تنگی لگن برای زایمان طبیعی انجام می شود. زیرا در هنگام زایمان طبیعی، جنین باید به راحتی و بدون کوچک ترین آسیبی از میان استخوان های لگن و دهانه رحم و واژن عبور کند. بنابراین برای داشتن زایمانی راحت و سالم متولد شدن کودک، پزشک به بررسی معاینات لگنی می پردازد.

معاینات لگنی چگونه انجام می شود:

بهترین زمان توصیه شده برای انجام معاینات لگنی، هنگام زایمان است. پزشک قبل از انجام زایمان، به منظور بررسی کردن کانال لگن، بعد از پوشیدن دستکش و استفاده کردن از ژل روان کننده، دو انگشت دست خود را به آرامی به داخل واژن فرد وارد کرده و کانال لگن را بررسی می کند.

عوارض انجام معاینات لگنی:

• به دلیل این که بافت رحم بسیار حساس است، لکه بینی بعد از انجام معاینات لگنی امری طبیعی است.
• برخی از افراد باردار بعد از طی کردن همه ماه های بارداری، هیچ گونه احساس دردی ندارند. بنابراین در برخی موارد، پزشک با انجام معاینات لگنی و شروع انقبتضات رحمی، باعث تحریک کردن روند زایمان می شود.

به طور کلی معاینه لگنی عوارضی به دنبال ندارد اما اگر به جز لکه بینی، علائم دیگری مشاهده کردید، در اسرع وقت به پزشک معالج خود مراجعه کنید.