واکسن های مورد نیاز نوزاد

زمان شروع واکسن های نوزاد

معمولاً تزریق اکثر واکسن های نوزادان در کودکی و نوزادی شروع می شوند و بر اساس زمانبندی مخصوصی ایمن سازی انجام می شود.اما بعضی از افراد به دلایل مختلفی ممکن است که در دوران بزرگسالی هم ایمن سازی های اضافی را انجام دهند. شما باید تمام واکسن هایی که استفاده کردید را یادداشت نمایید تا در دوران بزرگسالی پزشک وضعیت بدن شما را به راحتی بتواند تشخیص دهد. اما بعضی از واکسن ها از بدو تولد به نوزاد تزریق می شود که شامل واکسن بیماریهای خاص می باشد.

مثل واکسن سل,هپاتیت b، فلج اطفال،واکسیناسیون یکی از مهمترین بخش های زندگی کودکان محسوب می‌شود و از مهمترین مراقبت های پزشکی است.واکسیناسیون کودک شما را در برابر بیماری‌های جدی ایمن می‌کند.

اما بعضی از واکسن ها وجود دارند که اگر در زمان مناسب آنها تزریق نشود ممکن است برای نوزاد ایجاد دردسر کنند،مثل واکسن سه گانه. در بعضی مواقع ممکن است که والدین سرماخوردگی کودک را دلیلی برای انجام ندادن واکسیناسیون بدانند که این کار اشتباه است.

انواع واکسن ها

واکسن های پنج گانه

واکسن های پنج گانه که ترکیبات آن شامل دیفتری،سیاه‌سرفه، کزاز، hib،هپاتیتbاست و از مهمترین واکسن هایی که باید حتما به نوزاد تزریق شود محسوب می شود.

واکسن سه گانه

واکسن سه گانه برای بیماری های دیفتری،کزاز و سیاه سرفه تزریق میشود و زمان بندی خاص خود را دارد. در دو ماهگی، چهار ماهگی، شش ماهگی و ۱۵ و ۱۸ ماهگی، ۴ تا ۶ سالگی تزریق این واکسن باید صورت بگیرد.

همچنین در ۱۱ یا ۱۲ سالگی واکسن هپاتیت A باید زده شود که این واکسن برای جلوگیری از بیماریهای کبد تزریق میشود. اما در ایران هنوز به کودکان تزریق نمی شود و حتما برای تزریق آن باید با پزشک مشورت کنید. این واکسن بین ۱۲ و ۲۳ ماهگی باید دوبار تزریق شود. که بین آنها ۶ تا ۱۸ ماه فاصله باشد. واکسن هپاتیت b هنگامی که کودک به دنیا می آید تزریق می شود و در چند نوبت دیگر هم باید به کودک زده شود.در یک ماهگی و دو ماهگی، ۶ و ۱۸ ماهگی این واکسن تزریق می شود.

واکسن hib

این واکسن برای جلوگیری از آنفولانزای نوع b که می‌تواند به ذات‌الریه و التهاب اپی گلوت منجر شود را جلوگیری کند.و در زمان های دو ماهگی،چهار ماهگی،شش ماهگی، ۱۲ و ۱۵ ماهگی به کودک تزریق می شود.البته در مورد زمان تزریق واکسن ها حتما باید با پزشک خود مشورت داشته باشید. و بعضی از واکسن ها ممکن است که در ایران تجویز نشده باشند.

واکسن فلج اطفال

این واکسن به تازگی در ایران تزریق میشود و برای تزریق آن به کودکتان حتماً با پزشک مشورت کنید. دو نوع واکسن خوراکی و تزریقی دارد، که هر دو نوع آن اکنون در ایران استفاده می شود. واکسن خوراکی که یک قطره فلج اطفال است به آن opv هم میگویند  و در ایجاد ایمنی بر علیه ویروس فلج اطفال بسیار موثر است. در ابتدا تزریق آن ممکن است باعث فلج شدن کودکان شود اما با تزریق واکسن ipv که حاوی ویروس غیر فعال شده است هیچگونه خطر ابتلا به بیماری وجود ندارد.

در کودکانی که سیستم ایمنی خیلی ضعیفی دارند ممکن است پزشک قطره خوراکی را تجویز نکند و فقط واکسن تزریقی آن مصرف شود. این واکسن در بدو تولد, دو ماهگی ,شش ماهگی, ۱۸ ماهگی ,۴ تا ۶ سالگی برای کودک و نوزاد تزریق می شود. واکسن HPV برای محافظت در برابر پاپیلوما ویروس انسانی تزریق میشود.

این ویروس بدترین بیماری انتقالی از طریق فعالیت‌های جنسی، زگیل های تناسلی، سرطان رحم، مقعد و گلو است.تزریق این واکسن در ۱۱ یا ۱۲ سالگی صورت میگیرد.در صورت تجویز لازم است با پزشک کودکان مشورت کنید.

واکسن آنفولانزا

همانطور که از نامش پیداست برای محافظت در برابر آنفولانزای فصلی در ایران که بسیار شایع است، تزریق می شود. قبل از تزریق آن حتما با پزشک مشورت داشته باشید. زمان تزریق آن از شش ماهگی به بعد است .و سپس هر سال در اول پاییز و اوایل زمستان تزریق می شود. برای تزریق آن توجه داشته باشید که بین تزریق دز اول و دز دوم حتماً باید ۲۸ روز فاصله باشد.

واکسن MMR

این واکسن برای مقابله در برابر سرخک و اوریون،سرخچه تجویز می شود و در زمان های ۱۲ و ۱۵ ماهگی ۴ و ۶ سالگی تزریق می شود .واکسن پنوموکوک یا pcv برای محافظت در برابر بیماری های ذات الریه و عفونت های گوش تجویز می شود. در دو ماهگی,چهار ماهگی ,شش ماهگی, ۱۲ و ۱۵ ماهگی تزریق می شود.

واکسن آبله مرغان

این واکسن به کودکان در ایران تجویز نمی‌شود. از آنجا که بیشتر کودکان تا ۱۰ سالگی آبله مرغان نمیگیرند برای دریافت آن حتما باید با پزشک مشورت کنید. زیرا ممکن است در بزرگسالی به این بیماری مبتلا شوید. این واکسن در ۱۲ و ۱۵ ماهگی،چهار و شش ماهگی تزریق می شود.

حتما به یاد داشته باشید

چند مورد از این واکسن ها حتماً و حتماً در بدوتولد ویا قبل از یک سالگی به نوزاد تزریق می شود واکسن سل،واکسن فلج اطفال،هپاتیت ،واکسن پنج گانه، واکسنmmr, واکسن سه گانه,که حتماً باید به نوزاد تزریق شوند. معمولاً نوزادانی که تازه به دنیا آمده اند به دلیل بیماری های مختلف، باکتری‌ها و ویروس‌های که هر روز شکل جدیدی به خود می‌گیرند, باید و حتماً واکسینه شوند.

نوع عملکرد واکسن ها

واکسن ها تزریق نسخه ضعیف و یا کشته شده باکتری یا ویروس هایی که باعث بیماری خاص می‌شود هستند.و بدن را در مقابل آن بیماری‌ها ایمن سازی می کنند.

پادتن ها

هنگامی که این واکسن به بدن کودک تزریق میشود و حمله به بدن کودک صورت می‌گیرد بدن تحریک می‌شود و پاد تن آن بیماری را تولید می کند. سیستم ایمنی کودک قوی میشود.
این پاد تن ها در بدن کودک باقی می مانند و اگر کودک به این بیماری دچار شد با آن بیماری مبارزه می کنند اگر در محل زندگی شما بیماری سیاه سرفه شیوع پیدا کند کودکی که توسط واکسن آن واکسینه شده است، احتمال ابتلا به این بیماری در او بسیار کمتر است. اگر رده سنی نوزاد با توجه به تزریق زمان مناسب تزریق واکسن مناسب نباشد حتماً برای تزریق مجدد آن با پزشک مشورت کنید.

نکات مهم واکسیناسیون و علت آن

۱ _در کودکانی که نارس و کم وزن هستند هم واکسن ها باید در زمان صحیح خود تزریق شوند و هرگز نباید از تزریق آن اجتناب کنید.

۲_هرگز به دلیل شل بودن مدفوع یا سرماخوردگی مانع از تزریق واکسن نشوید.

۳_سوء‌تغذیه دلیلی برای واکسن نزدن نوزاد نیست.

نکته

هیچ یک از واکسن ها به جز سیاه سرفه محدودیت سنی ندارد.اگر کودک شما دچار اختلالات ایمنی اولیه و اکتسابی مثل لوسمی یا سرطان خون بود واکسن های ویروسی زنده مثل فلج اطفال و mmrوbcg منع استعمال دارند . اگر واکسن های فلج اطفال، سه گانه و هپاتیت b در زمان مناسب تزریق نشد,لزومی به از سر گرفتن واکسیناسیون وجود ندارد و طبق ادامه برنامه می توانید واکسیناسیون را آغاز کنید. اگر هنگامی که به نوزاد شما واکسن سه گانه تزریق شود و او دچار تب بالای ۴۰ درجه و یا تشنج شد،در نوبت بعد حتما باید از واکسن دوگانه استفاده شود.

اگر در سن زیر ۷ سال واکسن دوگانه به جای سه گانه مصرف شود لازم است حتماً سه نوبت تکرار شود و سه گانه اولی به جای یک نوبت محسوب میشود. واکسن های سه گانه برای کودکانی که دچار مشکلات مغزی هستند ممنوع است. و باید از واکسن دوگانه استفاده کنند.فاصله بین واکسن سه گانه اول و واکسن سه گانه دوم نباید از شش ماه کمتر باشد.

در کودکانی که نقص سیستم ایمنی دارند واکسن فلج اطفال مطابق دستورالعمل کارخانه سازنده تزریق شود. همچنین اگر نوزاد پس از خوردن واکسن فلج اطفال استفراغ کند نیازی به تجدید واکسن نمی باشد.

علت  لزوم واکسیناسیون

ایمن سازی واکسیناسیون باعث می شود که کودک از بچگی در مقابل خیلی از بیماری‌های خطرناک مقاوم و ایمن باشد و باعث تقویت مقاومت کودک در برابر بیماریهای مسر می شود.هنگامی که واکسن وارد بدن کودک میشود واکسن ها تحریک می شوند تا پادتن هایی را در برابر بیماری تولید کنند و شما هنگامی که در برابر این بیماری قرار بگیرید, این پادتن ها با بیماری مبارزه می کنند. بعضی از واکسن ها به صورت تزریقی بعضی ها خوراکی هستند. برای کامل شدن ایمن سازی بدن چندین تزریق در طول یک دوره چند ماهه یا چند ساله انجام می‌شود و برای بدن شما ایمنی کامل فراهم می‌شود.

نکاتی درباره واکسیناسیون

در بعضی موارد ممکن است که تزریق واکسن به کودک غیر مجاز باشد در مواردی که اختلال سیستم ایمنی بدن وجود دارد با تشخیص پزشک یا واکسن تزریق نمی شود ویا واکسن دیگری جایگزین میشود.

نوزادانی که کمتر از دو کیلوگرم وزن دارند و یا نوزادان نارس واکسن هپاتیتb در چهار نوبت بعد از تولد,یک ماهگی, دو ماهگی و شش ماهگی باید به آنها تزریق شود بعد از سن ۱۴ تا ۱۶ سالگی باید واکسن دیفتری و کزاز ویژه بزرگسالان به آنها تزریق شود.

عوارض بعد از واکسیناسیون و راههای جلوگیری از آن

تب

بالا بودن درجه تب نوزاد بعد از واکسیناسیون، بعضی از نوزادان ممکن است که بعد از تزریق واکسن تب کنند و مادران هرگز نباید آن را سرسری بگیرند زیرا ممکن است اکسیژن به مغز نوزاد نرسد و تشنج کند. و شما باید خیلی سریع به پزشک مراجعه کنید. در این مواقع پزشک برای کنترل تب کودک، شربت استامینوفن تجویز می کند. که هر شش ساعت یک بار این دارو باید به کودک داده شود.

اگر تب کودک تا سه روز ادامه داشت از قطره استامینوفن استفاده کنید معمولاً علائم تب یک تا دو هفته در کودک بروز می کند اگر پس از یک تا دو هفته علائمی مثل آبریزش بینی طب و گلودرد و مخصوصاً ضایعات پوستی به صورت دانه های ریز همراه با تب بروز کرد باید به مرکز بهداشت مراجعه شود زیرا ممکن است کودک شما دچار بیماری سرخچه شده باشد مادران باید به خوبی شرایط را مدیریت کنند.

بسیاری از مادران ممکن است که در این مواقع استرس زیادی بگیرد و نتوانند شرایط را مدیریت کنند شما می توانید برای بهبودی نوزادتان اگر دچار تب شد در روز اول از کمپرس آب سرد و در روز دوم از کمپرس آب گرم استفاده کنید بر روی جای واکسن کمپرس آب گرم بگذارید

جلوگیری از عفونت محل واکسن

در این شرایط باید هر چند ساعت یکبار لباس‌های کودک خود را عوض کنید و او را حمام کنید و از دست زدن به محل واکسن خودداری کنید و کودک نباید محل واکسن را بخاراند.

در آخر

شما مادر و پدر عزیز برای داشتن فرزندی سالم با آینده ای درخشان باید مسعولیتهای زیادی را قبول کنید .واکسیناسیون فرزند شما از بدو تولد از مهم ترین نکات سلامتی فرزند شما محسوب می شود که حتما باید به موقع و در زمان مناسب خودش انجام شود تا مشکلی برای فرزند شما به وجود نیاید.متاسفانه بعضی از والدین با پشت گوش انداختن این امرباعث به خطر افتادن سلامتی نوزادشان میشوند.