کافئین چیست؟
یک محرک طبیعی که در گیاهانی نظیر چای، قهوه و کاکائو موجود است .این ماده باعث تحریک مغز و سیستم عصبی مرکزی و ایجاد هوشیاری در فرد می شود و از بروز خستگی جلوگیری میکند. قهوه در اواخر دهه ۱۸۰۰ توسط چوپان کشف شد. امروزه بیشتر از ۸۰ درصد مردم جهان از نوشیدنی های کافئین دار استفاده می کنند. بیش از ۹۰ درصد بزرگسالان آمریکایی هر روز کافئین مصرف می کنند.در ادامه مطلب به نکات مهم مصرف کافئین در بارداری می پردازیم.
غذاهای حاوی کافئین
امروزه بیش از ۹۰ درصد مردم جهان بعد از بیدار شدن از خواب به سمت مصرف نوشیدنی های کافئین دار می روند تا انرژی از دست رفته را به دست آورند. کافئین یکی از رایج ترین مواد خوراکی است که تاثیرات منفی بر خواب و اضطراب دارد. اما بعضی از مطالعات ثابت کرده اند که این ماده از بعضی جهات برای سلامتی مفید است.
جالب است بدانید
کافئین در بیش از ۶۰ گیاه مثل لوبیا قرمز، برگ چای، غلات، کاکائو و دانه کولا وجود دارد. کافئین به داروها هم اضافه میشود. برای رفع خواب آلودگی و تقویت اثرات مسکن ها، کافئین در دانه ها و برگ گیاهان خاصی وجود دارد و آن را برای تولید غذا و نوشیدنی برداشت می کنند.
نوشیدنی هایی شامل کافئین: اسپرسو, قهوه, نوشیدنی های انرژی زا, چای دم کرده, نوشابه ,قهوه بدون کافئین, هات چاکلت و شیر کاکائو حاوی کافئین هستند. همچنین بعضی از داروها شامل کافئین هستند.
حتما دقت داشته باشید
کافئین میتواند در برخی مواد غیرخوراکی نیز وجود داشته باشد. به عنوان مثال، لوسیون کره کاکائو که توسط برخی زنان برای ترکهای پوست ناشی از کشش پوست استفاده میشود ممکن است حاوی مقدار بسیار کمی کافئین باشد.
بر اساس یک پژوهش مشخص شده است که وقتی مادران در طول بارداریشان استفاده از لوسین کره کاکائو را قطع کردند، ریسک مشکلات قلبی جنین در کودکانی که مشکلات ساختاری قلب داشتند کاهش یافت.دانشمندان ثابت کردند که کافئین موجود در لوسیون ممکن است در طول بارداری اثراتی روی جنین بگذارد. البته متاسفانه این موضوع هنوز به طور کامل مشخص نشده است.
پس اگر مقدار زیادی لوسیون کره کاکائو را به طور منظم استفاده میکنید، حتماً دقت داشته باشید که قبل از استفاده لوسیون با پزشک خود مشورت کنید تا عوارضی برای شما و جنینتان نداشته باشد.
دارو های حاوی کافئین
داروهای مثل مسکن ها و داروهای سردرد ,میگرن, سرماخوردگی بعضی ها داروها که به بیمار برای بیدار ماندن کمک می کند دارای کافئین هستند.
سازمان غذا و دارو نوشتن مقدار کافئین دارو روی آن را الزامی می داند. جالب است بدانید بعضی از محصولات گیاهی هم کافئین دارند. مثل عصاره چای سبز، بنابراین شما مادر عزیز باید در هنگام بارداری قبل از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت کنید.
میزان مجاز مصرف کافئین در بارداری
کافئین باعث تحریک سیستم عصبی مرکزی فرد میشود و به طور موقت خستگی فرد را از بین میبرد و هوشیاری او را افزایش میدهد. کافئین برای بدن انسان ضروری نیست. اما شما میتوانید مقدار مناسبی از آن را در روز مصرف کنید. مادران باردار هم میتوانند کافئین مصرف کنند اما باید خیلی کمتر از دوران قبل از بارداری آنها باشد.
نکته
بر اساس تحقیقات و مطالعه دانشمندان مصرف کافئین در بارداری بیش از اندازه باعث سقط جنین خواهد شد. برخی مطالعات می گویند که مادر باردار باید روزانه کمتر از ۲۰۰ میلی گرم کافئین مصرف کند و این برابر با یک فنجان قهوه ۳۷۵ گرمی می باشد.
اگر شما مقدار متعادل کافئین را مصرف کنید، هیچ تاثیر منفی برای شما و جنینتان نخواهد داشت. تا جای ممکن سعی کنید که در دوران بارداری از مصرف کافئین پرهیز کنید. اگر شما به مصرف کافئین عادت دارید با پزشک خود مشورت کنید نکات لازم را به شما بگوید.
مقدار کافئین موجود در مواد
قهوه دم کرده (250 گرم) ۹۵ تا ۱۶۵ میلیگرم
قهوه دم کرده بدون کافئین (250 گرم) ۲ تا ۵ میلیگرم
اسپرسو (30 گرم) ۴۷ تا ۶۴ میلیگرم
لاته (250 گرم) ۶۳ تا ۱۲۷ میلیگرم
دکتر پپر (375 گرم) ۳۷ میلیگرم
کوکا رژیمی بزرگ (1000 گرم) ۱۲۴ میلیگرم
کوکا کولا بزرگ (1000 گرم) ۹۲ میلیگرم
بستنی قهوه بن و جریز (250 گرم) ۷۲ میلیگرم
شکلات بیکرز (30 گرم) ۲۶ میلیگرم
چای سبز (185 گرم) ۴۰ میلیگرم
چای سیاه (185 گرم) ۴۵ میلیگرم
اکسدرین (داروی میگرن، یک کپسول) ۶۵ میلیگرم
عوارض مصرف کافئین در بارداری روی مادر و جنین
کافئین با عبور از جفت به جنین انتقال می یابد. پزشکان معمولاً توصیه میکنند که مادران باردار مصرف کافئین در بارداری را به ۲۰۰ میلی گرم در روز برسانند چون می تواند تاثیرات منفی روی جنین داشته باشد.
مصرف بیش از اندازه کافئین قطعاً خطراتی را برای جنین تان به وجود خواهد آورد. پس باید نکات گفته شده توسط پزشک را رعایت کنید. از جمله مشکلات مصرف کافئین در بارداری کاهش وزن جنین و یا سقط می باشد.
نکته
مطالعه پزشکان ثابت کرده است مصرف کافئین در بارداری باعث کاهش وزن شدید در نوزاد میشود و یا باعث نقص در جنین خواهد شد. جنین مادرانی که کافئین زیادی مصرف کرده اند، نسبت به بقیه جنین ها جثه کوچکتری دارد.
مادرانی که کافئین مصرف میکنند و یا سیگار میکشند بیشتر از مادران دیگر در معرض سقط جنین قرار دارند و این اتفاق ممکن است که در هفته ششم تا دوازدهم بارداری رخ دهد. هر چقدر مادران کافئین بیشتری مصرف کنند سقط جنین بیشتر می شود.
همچنین مصرف کافئین سندروم مرگ ناگهانی نوزاد را افزایش میدهد.
بعضی از بانوان در روز بیش از دو فنجان قهوه میخورند که این را باید بسیار کاهش دهند و یا می توانند یک نوشیدنی مناسب جایگزین آن کنند تا مشکلاتی برای آنها و جنینشان رخ ندهد.
عوارض کافئین برای مادر باردار
مصرف کافئین در بارداری برای مادر هم ممکن است باعث ایجاد فشار خون، ضربان قلب، افزایش میزان تولید ادرار، اضطراب، سوءهاضمه و بی خوابی شود. همچنین بدن شما در دوران بارداری نسبت به مصرف کافئین بسیار حساس میشود. زیرا بدن ضعیف شده و نمیتواند کافئین اضافی را از بدن پاکسازی کند و کافئین اضافی از طریق جفت به جنین منتقل می شود و برای او عوارضی به همراه خواهد داشت.
راه های ترک عادت به مصرف کافئین در بارداری
وقتی که در ماه سوم بارداری خانم ها دچار حالت تهوع میشوند، علاقه آنها هم به نوشیدن قهوه کمتر می شود. زیرا به دلیل تغییراتی که در هورمون ها به وجود می آید، ممکن است از نظر شما کمی طعم قهوه تغییر کرده باشد.
حس چشایی شما به ترک عادت قهوه خوردن شما و مصرف نکردن کافئین بسیار کمک خواهد کرد. پزشکان توصیه خاصی برای کاهش مصرف قهوه برای شما دارند. شما می توانید قهوه کافئین زدایی شده را مصرف کنید و آن را جایگزین نوشیدنی صبحتان کنید قهوه کافئین زدایی شده حاوی مقدار کمی کافئین است.
دشواری های ترک عادت
اگر ترک مصرف کافئین و قهوه برایتان دشوار باشد، ممکن است عوارضی برای شما داشته باشد مثل سردرد، تحریک پذیری، بی حالی که به مرور زمان به آن شرایط عادت خواهید کرد.
شما میتوانید قهوه کافئین زدایی شده را به قهوه روزانه خود اضافه کنید. سعی کنید مقدار بیشتری شیر در قهوه خود بریزید و یا زمان دم کشیدن قهوه را کوتاه تر کنید.
همچنین میتوانید مقدار پودر قهوه را کمتر کنید. مثلا اگر ۵ دقیقه زمان برای دم آمدن قهوه صرف میکنید، این زمان را به یک دقیقه برسانید که باعث میشود کافئین آن نصف شود و یا همچنین شما میتوانید برای ترک مصرف مواد غذایی و نوشیدنی های دارای کافئین با پزشک خود مشورت کرده و بهترین راه را برای ترک عادت استفاده کنید.
در آخر
هرگز این را فراموش نکنید که سلامتی شما و نوزادتان در اولویت قرار دارد. پس برای داشتن نوزادی سالم و گذراندن دوران بارداری بدون استرس و نگرانی به نکات گفته شده توسط پزشک توجه کنید و با مطالعه و صبر و شکیبایی این دوران را به خوبی بگذرانید. کافئین موجود در نوشیدنی و مواد غذایی در بیشتر مواقع برای جنین و مادر خطر آور بوده است.