بعد از اینکه فرزندتان پس از نه ماه انتظار به دنیا می آید، تا وقتی که حال عمومی تان بهتر شود در بیمارستان خواهید ماند.اما به محض اینکه مرخص شوید و به خانه برگردید باید مراقبت های پس از زایمان طبیعی را در خانه آغاز کنید.توصیه می کنیم از همسر و اعضای خانواده بخواهید تا جهت مراقبت های پس از زایمان طبیعی به شما کمک کنند.در این متن شما را با مراقبت های بهداشتی،مراقبت های روحی،تغذیه،خانه داری و ورزش آشنا خواهیم کرد.
رعایت چه نکاتی در بیمارستان مهم است؟
کنترل علائم حیاتی مادر و فرزند
پس از تولد نوزاد،قبل از اینکه بند ناف را جدا کنند پرستاران و پزشکان موظف اند که نوزاد را روی سینه مادر قرار دهند،تا حس مادر و فرزندی را تقویت کنند.
بعد از آن باید رنگ پوست،تن عضلانی و تنفس کودک را مورد بررسی قراردهند و در صورت وجود مشکل نوزاد در قسمت ان آی سی یو بستری خواهد شد.
نبض و فشار خون مادر را در ساعات اولیه زایمان باید مورد بررسی قرار دهند.
در ساعات بعدی علاوه بر کنترل نبض و فشار خون،تعداد تنفس را نیز باید تحت کنترل داشته باشند.
ماساژ شکم جهت جمع شدن رحم
ماما وظیفه دارد که برای جمع شدن رحم مادر هر 15 دقیقه یکبار شکم را ماساژ دهد.
برای کاهش خونریزی،مادر نیز باید تند تند به نوزادش شیر بدهد.
کنترل خونریزی در بیمارستان
ماما باید در ساعات اولیه پس از زایمان طبیعی مراقب خونریزی و علائم حیاتی مادر باشد.
او باید خونریزی را بررسی کند تا مشکلی پیش نیاید.اگر خونریزی شدید باشد و یا به علت پارگی یا باز شدن جای زخم باشد، خیلی سریع باید تحت مراقبت قرار بگیرید.
اندازه گیری میزان هموگلوبین
در صورتی که حین زایمان و بعد از آن خونریزی شدید باشد، پزشک دستور می دهد تا میزان هموگلوبین خون را اندازه گیری کنند.
بررسی کانال زایمان
یکی از پر رنگ ترین مراقبت های پس از زایمان طبیعی بررسی کانال زایمان از بودن باقی مانده جفت و وجود لخته خون در آن می باشد.
در صورت بودن هماتوم یا همان لخته خون اقدامات لازم انجام می گیرد.
بررسی وضعیت ادرار مادر
مادر باید تا 4 ساعت بعد از زایمان بتواند ادرار کند. در غیر اینصورت پرستار باید واژن و مجاری ادرار را مورد بررسی قرار دهد.
در مراقبت های پس از زایمان طبیعی است که در بیمارستان وضعیت ادرار مادر تحت کنترل قرارمی گیرد.
اگر مشکلی در دفع ادرار وجود داشته باشد، به مادر توصیه می کنند که به صدای آب گوش کند،پاها را در آب ولرم قرار دهد و یا اینکه روی مثانه خود آب بریزد تا خودش را برای خروج ادرار تحریک کند.
بررسی وضعیت روحی مادر
در مراقبت های پس از زایمان طبیعی وضعیت روحی مادر،سابقه افسردگی و امثال این ها را جویا می شوند.در حالی که مشکلی باشد حتما شما را به یک روان شناس ارجاع می دهند.
رعایت نکات بهداشتی
اولین ومهم ترین چیزی که باید بدانید مراقبت از زخم بخیه در قسمت پرینه است.در بیشتر زایمان ها به دلیل تنگ بودن کانال زایمان،کوچک بودن لگن،بزرگ بودن سر و یا بدن بچه پزشک مجبور می شود پرینه را ببرد.
جای زخم پرینه بخیه زده می شود اما باید تا ده روز از آن مراقبت کرد تا عفونی نشود و بهبود یابد.
رعایت نکات مراقبتی جهت ترمیم زخم پرینه
- روی بخیه ها و جاهای سفت ننشینید.
- از پشتی طبی گرد استفاده کنید.
- از توالت فرنگی استفاده نکنید.
- بعد از استفاده از سرویس بهداشتی،محل زخم را با آب ولرم شستشو دهید.
- با سشوار محل زخم را خشک کنید.مراقب باشید که باد سشوار خیلی داغ نباشد.
- در صورتی که سشوار در دسترس نبود از حوله تمیز جهت خشک کردن زخم پرینه استفاده کنید.
- روزی یکبار در محلول آب و بتادین بنشینید یا با آب آغشته به بتادین محل زخم را شستشو دهید.
- نیازی به استفاده از کرم،پماد و لوسیون نیست.مگر اینکه پزشک تجویز کرده باشد.
- زیاد از حد در حالت ایستاده قرار نگیرید.
- اگر خونریزی ندارید می توانید لباس زیر خود را در بیاورید تا زخم هوا بخورد.
خون ریزی بعد از زایمان به چه صورت است؟
بعد از زایمان چه طبیعی چه سزارین خونریزی وجود دارد.اما در زایمان طبیعی خونریزی شدیدتر است.
برای مراقبت پس از زایمان در خونریزی بهتر است :
- از تامپون استفاده نکنید.
- نوار بهداشتی را دو ساعت یکبار عوض کنید.
- از تجمع خون در محل زخم پرینه خودداری کنید.
- از نوار بهداشتی بدون پودر جاذب استفاده کنید.
- نوار بهداشتی بهتر است بزرگ و بدون لایه های مشبک باشد.
- از لباس زیر تنگ استفاده نکنید.
- در صورتی که خونریزی شدید ادامه پیدا کرد یا رنگ خون قرمز خیلی روشن بود حتما با پزشک در میان بگذارید.
اگر ترشحات بد بو داشتید، مبتلا به عفونت شده اید و باید با دکتر ماما مشورت کنید.
چگونگی استفاده از شکم بند بعد از زایمان طبیعی
بیشتر زنان علاقه دارند که بعد از زایمان دوباره به تناسب اندام برسند.پزشک توصیه می کند که از شکم بند استفاده کنید.
یکی از مراقبت های پس از زایمان طبیعی دقت در نحوه بستن شکم بند است.اما چه نوعی از شکم بند مفید است؟
شکم بند مدل گن
در طب دو نوع از شکم بند تعریف شده است.یک نوع گن نام دارد و از روی شکم تا سر زانوها کشیده می شود.
گن به دلیل تعریق زیاد مناسب خانمی که به تازگی زایمان کرده نمی باشد.زیرا گرما و عرق برای زخم پرینه مضر است.
شکم بند مدل کمر بندی
اما نوع دوم از شکم بند که فقط دور شکم بسته می شود، مدل کمربندی است.این مدل خوب است، فقط مواظب باشید فشار زیادی به شکم وارد نکنید.
تغذیه و روزهای اول پس از به دنیا آمدن نوزاد
از نکات مهم در مراقبت پس از زایمان طبیعی رعایت موارد تغذیه ای است.
درست و سالم خوردن مواد غذایی کمک شایانی به شما در ادامه روزهای زندگی و نگه داری از فرزند خواهد کرد.
نباید غذاهای گوشتی و بسیار چرب بخورید.چون فعالیت تان کم است و ممکن است دچار یبوست شوید.
چه غذاهایی بخوریم؟
در این روزها بیشترین نیاز را به غذاهایی دارید که سرشار از پروتئین،فیبر،آهن و کلسیم باشند.
- برنج قهوه ای
- نان سبوس دار
- سبزیجات
- ماهی قزل آلا و سالمون
- انجیر خشک
- هلو و زرد آلو
- لبنیات کم چرب
- میوه بخصوص توت و پرتقال
- مایعات و آب میوه طبیعی
- روغن زیتون همراه با سالاد
چه چیزهایی نخوریم؟
- غذاهای چرب
- لبنیات چرب
- کاچی
- خوراکی هایی که نفخ زیاد دارند
داروهای مورد نیاز پس از زایمان
قرص آهن،کلسیم،مولتی ویتامین را با تجویز پزشک مصرف کنید.
باید و نبایدهای روزهای ابتدایی بعد از به دنیا آمدن فرزند
از مهم ترین مراقبت های پس از زایمان طبیعی توجه به باید ونبایدهای خانه داری است.
اجسام سنگین بلند نکنید.
باتوجه به داشتن زخم پرینه بیشتر به خودتان استراحت دهید.
از اعضای خانواده برای خرید خانه کمک بگیرید.
اگر توان مالی دارید پرستاری استخدام کنید تا از بچه های دیگر مراقبت کند.
هر جا خسته شدید کار را رها کنید.
از همسرتان بخواهید تا در آشپزی و کارهای منزل کمک تان کند.
در چه صورتی باید به بیمارستان یا پزشک مراجعه کنید؟
بیمارستان برای مراقبت های پس از زایمان طبیعی سه تاریخ مشخص می دهد تا شما به بیمارستان مراجعه کنید.
3 تا 5 روز بعد از زایمان،که برای مراقبت های کودک در نظر گرفته شده است.
10 تا 15 روز بعد از زایمان.
32 تا 40 روز بعد از زایمان.
اگر علائم زیر را داشتید حتما با پزشک مشورت کنید:
- تب حتی خفیف
- تب همراه با لرز
- خونریزی شدید و ادامه دار
- درد در قسمت پرینه
- درد در قفسه سینه
- سرفه های خونی داشتن
- درد زیاد در پستان ها
- ترشحات بد بو و عفونی
- تنگی نفس
- درد هنگام ادرار
- تورم و درد پا
- سر درد شدید و ادامه دار
- درد و گرمای بیش از حد پاها
- حساس شدن به لمس پاها
- استفراغ و حالت تهوع
- مشکلات دیداری مثل:تاری دید،کوری،جرقه زدن چشم و غیره که از علائم پره اکلامپسی است.
- افسردگی پس از زایمان طبیعی
- ضعف
- سرگیجه
- تپش و ضربان قلب بالا
- رنگ پریدگی
- احساس آشفتگی و پریشانی
نکات قابل توجه
کیفیت و کمیت رابطه جنسی
برای کاهش درد های شکم می توانید به شکم بخوابید یا بالشتی کوچک زیر شکم قرار دهید.
برای مراقبت های پس از زایمان طبیعی بهتر است تا یک ماه رابطه جنسی نداشته باشید.
بعد از 40 روز می توانید رابطه جنسی را شروع کنید. اما حتما از ژل و روان کننده ها استفاده کنید تا از خشکی واژن جلوگیری کنید.
تا زمانی که زخم پرینه کاملا بهبود یابد،با هم حمام و شنا نکنید.زیرا ممکن است عفونت بگیرید.
نیاز به ورزش بعد از زایمان
برای اینکه تناسب اندام داشته باشید و روحیه خود را تقویت کنید حتما ورزش کنید و به کاهش وزن بعد از زایمان توجه داشته باشید.
یوگا،پیاده روی و ورزش های سبک از دسته مراقبت ها ی پس از زایمان طبیعی هستند.
یوگا همیشه بهترین ورزش در بارداری،قبل از زایمان و بعد از زایمان بوده است.
یوگا باعث رها شدن از افکار منفی و به دست آوردن آرامش می شود.
متدهای ریلکسیشن را بیاموزید.
پیاده روی منظم،سر ساعت و مداوم هم به تناسب اندام کمک می کند و هم از نظر روحی باعث تقویت روحیه خواهد شد.
یک ورزش سبک انتخاب کنید و آن را ادامه دهید.
بازگشت به داشتن احساسات سالم وخوب
ممکن است پس از زایمان دچار افکار منفی شده باشید یا اینکه دوست دارید به خود یا فرزندتان آسیبی وارد کنید.حس خوبی از زندگی ندارید.
در این صورت نگذارید غم ذهن تان را فرا بگیرد.حتما با همسر،اعضای خانواده و پزشک در میان بگذارید.چراکه ممکن است به افسردگی بعد از زایمان دچار شده باشید.
استفاده از طب سنتی بعد از زایمان
طب سنتی نیز برای مراقبت های پس از زایمان طبیعی مطالب حائز اهمیتی دارد.
برای کم کردن درد ناحیه تناسلی،بهتر است با روغن هایی که طبع گرم دارند، شکم و واژن را ماساژ دهید.
مصرف شربت عسل و شربت به لیمو بسیار مهم هستند.
آب سیب و هویج طبیعی کمک کننده خواهند بود.
کاهش کمر درد بعد از زایمان
کمر درد بعد از زایمان بسیار شایع است و به دلیل فشار زیاد به کمر و تغییرات هورمونی ایجاد می شود.
برای مراقبت های پس از زایمان طبیعی توجه به کمر درد و کاهش این دردها، باید نکات زیر را مورد توجه قرار دهید:
- ورزش های مناسب جهت کاهش درد کمر انجام دهید.
- از طریقه درست نشستن آگاهی پیدا کنید.
- از بدنتان مراقبت کنید.
- از دوش آب گرم لذت ببرید.
- بعضی از خانم ها کمر درد را با گذاشتن کمپرس آب یخ مداوا کرده اند.
- از ماساژورهای حرفه ای بخواهید تا کمرتان را ماساژ دهند.در صورت نبود ماسوز از همسر یا یکی از اعضای خانواده خواهش کنید تا کمرتان را ماساژ دهد.