قنداق کردن نوزاد

در قدیم قنداق کردن نوزاد مرسوم بود اما کم کم کنار گذاشته شد.شاید استفاده از این روش به علت فقدان وسایل گرمایشی لازم بوده است.قنداق کردن نوزاد،مزایا،معایب،روش های انجام،رابطه آن با پای پرانتزی در این متن ذکر می گردد.

 

مزایای قنداق کردن نوزاد

قنداق کردن نوزادان در غرب هم جای خود را پیدا کرده است به گونه ای که محققان برای یافتن مزایای آن مطالعاتی را در سال 1990 شروع کردند و به یافته های خوبی هم دست پیدا کردند.فایده های قنداق کردن نوزاد در زیر آمده است:

محافظ کودک

اگر به درستی نوزاد را قنداق کنید به طوری که پاهای او به راحتی حرکت کند می تواند محافظی امن برایش باشد.پاها،لگن و ران ها باید آزادانه بچرخد و حرکت کند.

خواب طولانی تر

با استفاده از قنداق خواب راحت تر و طولانی تری را به کودک خود هدیه می کنید.زیرا با این کار کودک به صورت مداوم حرکت نمی کند و کمتر هم از جا می پرد.وقتی کودک به اندازه و کافی بخوابد در بیداری با حوصله تر است،کمتر گریه می کند و باالطبع ما کاهش رفلاکس استارتل را داریم.

رفلاکس استارتل

نوزاد تا 4 ماهگی با شنیدن صداهای بلند و استرس هاس ناگهانی یکباره دست و پاهای خود را از هم باز کرده و از جا می پرد این مورد برای نوزادنی که هنوز خواب عمیقی ندارند بیشتر صدق می کند.این ترس ناگهانی را رفلاکس استارتل می گویند.این رفلاکس در بزرگ سالان هم دیده می شود اما در کودکان شایع تر است.

نوزاد آرامش می گیرد.

قنداق کردن نوزاد باعث می شود که ضربان قلب کودک کاهش یافته و با آرامش بیشتری بزند.

چون با روش قنداق بچه ها فرصت کمتری برای وول خوردن دارند شاید احساس کنند که شبیه رحم مادر است و آرامش می گیرند.

قنداق کردن نوزاد در حال حاضر یک روش پذیرفته شده است به شرطی که درست انجام گیرد.

کم شدن کولیک

نوزادانی که از کولیک و رفلاکس شدید رنج می برند را می توانید با قنداق کردن آرام کنید.با گرم و آرام شدن دل درد نوزاد هم یواش یواش بهبود می یابد.

معایب قنداق کردن نوزاد

قنداق کردن نوزاد کم کم جای خود را به روش های کاربردی تر می دهد.زیرا معایبی دارد که بهتر است از خیر آن بگذریم:

سندروم مرگ ناگهانی کودک

وقتی کودک را قنداق می کنیم تلاش می کنیم تا کودک بیش از حد لازم گرم شود.این گرما منجر به سندروم و مرگ کودک در خواب می شود.بهتر است هنگام خواب کودک از پتو و ملحفه های بسیار گرم،پشتی های بزرگ و وسایل اضافی در تخت کودک استفاده نکنید.

در رفتگی مفصل ران

بعضی از کودکان به علت مادر زادی،دختر بودن،سابقه خانوادگی و زایمان در حالت بریچ دچار در رفتگی تکاملی مفصلی ران می شوند.برای اینکه این مسئله را تشدید نکنیم و یا ما باعث به وجود آمدن آن نباشیم بهتر است قندان کردن نوزاد را کنار بگذاریم.زیرا با محکم بستن کودک به پاهای او اجازه نمی دهیم که به راحتی حرکت کنند.

تداخل با رشد کودک

بعد از یک ماهگی نوزاد شروع به دست و پا زدن می کند و تلاش می کند تا بچرخد،دست هایش را بالا بیاورد و با پاهاش لگد بزند.اما اگر او را قنداق کنیم جلو تکامل حرکتی نوزاد را می گیریم و مانع رشد به موقع اش خواهیم شد.پزشکان اطفال توصیه می کنند که نباید نوزاد را پس ازیک ماهگی قنداق کرد.

قنداق کردن بیش از حد باعث تاخیر در رشد می شود.

غلت زدن

معمولا نوزادان 3 الی 4 ماهه شروع به غلتیدن می کنند و خیلی آرام یاد می گیرند که چگونه دوباره به حالت اولیه برگردند.اگر نوزاد چهار ماهه ای که می غلتد قنداق باشد،نمی تواند به راحتی به پشت بچرخد و ممکن است دچار خفگی شود.

روش های صحیح قنداق کردن نوزاد

بهتر است به اینکه قدیمی ها از روش قنداق کردن نوزاد استفاده می کرده اند اکتفا نکنید و روش های بهتری برای فرزند خود در نظر بگیرید.

قنداق فرنگی

استفاده از طرح ها و مدل های جدید بسیار کمک کننده هستند قنداق فرنگی یک لباس نازک و سبک است که باید به پتوهای خیلی گرم ترجیح داده شود.

نظارت و مراقبت

نباید کودک را در خواب قنداق کنید یا اگر این کار را انجام دادید باید هر چند دقیقه یکبار به او سر بزنید تا مبادا روی صورت بیافتد.

بهتر است در زمان بیداری برای گرم کردن نوزاد از قنداق استفاده کنید.با این روش مراقبت و نظارت کافی بر کودک دارید و احتمال مشکلات بعدی را کمتر می کنید.

مراحل قنداق کردن نوزاد

مرحله یک

ابتدا یک پارچه چهار گوش بزرگ که مخصوص قنداق است را روی یک سطح صاف پهن و لبه بالایی آن را تا 15 سانتی متر تا بزنید.

مرحله دو

سر کودک را روی لبه تا زده و بدنش را روی بقیه پارچه قنداق قرار دهید.

مرحله سوم

بازوی چپ نوزاد را صاف کنید و یک لبه قنداق را دور بدن او از روی بازوی چپ بچرخانید.در این گام دست و بازوی سمت راستی باید آزاد باشد.

مرحله چهارم

لبه پایینی را تا زیر گردن کودک بالا بیاورید و لبه سمت راست را از روی بازوی راستی تا پشت او بچرخانید.

مرحله پنجم

در این استپ باید قنداق را سفت و محکم به وسیله یک پارچه یا بند قنداق ببندید.

قنداق کردن نوزاد نارس

فرقی نمی کند که نوزاد زود متولد شده باشد یا به موقع،نوزادان از قندان شدن لذت می برند و آرامش می گیرند.البته باید دستهای نوزاد نارس را به جای گذاشتن در پهلوهایش،آن ها را روی سینه اش قرار دهید.

زمان مناسب برای قنداق کردن نوزاد

نوزادان از 2 تا 5 ماهگی می توانند غلتیدن را یاد بگیرند و این به رشد مغزی و فکری هر نوزادی برمی گردد.شما باید با توجه به نوزاد خود قنداق کردن او را متوقف کنید.هر زمان که اولین بار غلتید دیگر نباید او را قنداق کنید.

هرگز در خواب کودک را قنداق نکنید.

در بیداری مشکلی ندارد اما باز هم باید مرافبت و کنترل وجود داشته باشد.

روش ترک قنداق

اگر می خواهید نوزاد را از فنداق بگیرید ابتدا باید یک دست او را چند روز بیرون گذارید وپس از آن دو دستش را.

بعد از یک هفته او را محکم نبندید و فقط پارچه را به دورش بگیرید.

سپس از قنداق فرنگی یا طرح های مدرن آن استفاده کنید و کم کم او را از قنداق جدا کنید.

قنداق کردن نوزاد و پای پرانتزی

باید توجه داشته باشیم که اگر کودک را به صورت غلط قنداق کنیم ممکن با بروز پای پرانتزی مواجه شویم.

همه نوزادان با پای پرانتزی به دنیا می آیند اما همراه با افزایش سن و راه افتادن این مورد از بین می رود.همان طور که در بالا هم گفتیم اگر قنداق کردن نوزاد به صورت اصولی و درست اتفاق نیافتد ممکن است به غضروفها،استخوان های لگن و ران آسیب وارد کند.

پای پرانتزی مادرزاردی

در رفتگی مفصلی در ران هم گاهی در نوزاد وجود دارد و پزشکان متوجه نمی شوند که قنداق کردن او به صدمه بیشتر دامن می زند.

تشخیص پای پرانتزی با پزشک است و بسیار راحت نمی توان متوجه شد که کودک مشکل دارد یا نه؟

پای پرانتزی در پای چپ و در دختران مشهودتر است و گاهی در بدو تولد نوزاد با عارضه پای پرانتزی به دنیا می آید به همین دلیل است که می گویند از قنداق های سنتی استفاده نکنید و به جایش از قنداق های بافتنی و طرح دار یا مدلهای فرنگی اش بهره ببرید تا پاها و لگن کودک به راحتی بتواند حرکت کند.با این کار در مرحله رشد خللی ایجاد نمی گردد.

قنداق کردن نوزاد

قنداق کردن کودکان تاثیر بسیار زیادی در آرام کردن آن ها دارد. قنداق کردن برای آن دسته از کودکانی که بی قرار هستند و مشکل در به خواب رفتن دارند، گزینه مناسبی است و با این روش، خواهید دید که تا چه اندازه راحت تر و زودتر به خواب می روند. اما یک نگرانی که ممکن است برای تمام مادران وجود داشته باشد، عادت کردن کودک به قنداق و ترک کردن سخت آن است. اگر به طور ناگهانی قنداق کردن کودکان را متوقف کنیم، ممکن است با بی قراری ها و گریه های کودک مواجه شویم. در ادامه مقاله مراحل متوقف کردن قنداق را به شما مادران عزیز، آموزش خواهیم داد.

چه موقع قنداق کردن را متوقف کنیم؟

قنداق کردن نوزادان باید در ۸ هفتگی و یا ۲ ماهگی، متوقف شود. به طور کلی از زمانی که کودک شما غلت زدن را یاد می گیرد، باید قنداق کردن را متوقف کنید. قنداق کردن، باعث قفل کردن و محدود کردن دست و پای کودک برای حرکت کردن، می شود. کودکانی که قنداق شده اند، به سختی به پشت و یا شکم می چرخند که این امر ممکن است سبب خفگی نوزاد شود. برخی از نوزادان هستند که غلت زدن را در ۴ و یا ۵ ماهگی یاد می گیرند. می توان این دسته از نوزادان را تا رسیدن به این سن، قنداق کرد. اما به طور کلی می توان گفت که زمان مناسب برای متوقف کردن و کنار گذاشتن قنداق، به نوزاد شما و شرایط رشدی او بستگی دارد. برخی از کودکان غلت زدن را در ۲ ماهگی و برخی دیگر در ۴ و یا ۵ ماهگی، یاد می گیرند.

توقف کردن قنداق:

در روزهای اولی که کودکان قنداق را ترک می کنند، به دلیل این که به قنداق عادت کرده اند، ممکن است سخت به خواب بروند و یا از خواب بپرند که امری کاملا طبیعی است. شما می توانید طبق مراحل زیر، قنداق کردن را متوقف کنید:

1. به آهستگی و کم کم قنداق کردن را کنار بگذارید:

به مدت یک هفته، فقط یک دست کودک خود را از قنداق خارج کنید. هنگامی که کودک به این شرایط عادت کرد و خوابید، می توانید به مدت یک هفته دیگر، دست دیگر نوزاد را قنداق خارج کنید. به این ترتیب، نوزاد شما به آهستگی با قنداق خداحافظی می کند و بی قرار نمی شود.

2. به جای قنداق کردن، از روش های دیگر استفاده کنید:

امروزه محصولات زیادی در بازار وجود دارند که می توانید از آن ها به جای قنداق های سنتی استفاده کنید. این قنداق ها در مقایسه با قنداق های سنتی، فضای بیش تری برای جا به جایی در اختیار کودک قرار می دهند. توجه کنید که گرمای زیاد می تواند عامل خطرناکی برای مرگ ناگهانی کوکان محسوب شود. پس بهتر است لباس های خواب کودک، نخی و منفذ دار باشند و دمای اتاق خواب کودک را به کمک ترموستات دستی، تنظیم کنید.

3. از پتوی پوشیدنی استفاده کنید:

هنگامی که کودک شما، توانست بعد از بیرون آوردن دو دستش از قنداق، خواب راحتی را تجربه کند، می توانید آن ها را در لباس خواب و یا پتوی پوشیدنی بخوابانید. برخی از کودکان هستند که با پتوی پوشیدنی راحت تر و بهتر می خوابند. پس برای متوقف کردن قنداق، از هر روشی که برای کودکتان مناسب تر و بهتر است، کمک بگیرید.
توجه داشته باشید اگر یکباره و بدون توجه به موارد بالا، قنداق کردن کودک را متوقف کنید، کودک شما دچار آشفتگی و بی قراری می شود و حتی در خوابیدن نیز به مشکل بر می خورد. با انجام دادن مراحل ذکر شده در فوق، با حوصله و با آرامش، می توانید به راحتی قنداق را از کودک خود جدا کنید.

چند نکته درباره قنداق کردن:

•  برای قنداق کردن کودک، از یک پارچه نازک، سبک و خنک استفاده کنید.
• سر و گردن نوزاد باید آزاد باشد و به خوبی بتواند آن را به همه جهات بچرخاند. از شانه به بالای کودک، نباید در قنداق قرار گیرد.
• کودک قنداق شده باید به پشت بخوابد، اگر متوجه شدید که کودک به پهلو شد، حتما آن را به وضعیت پشت، برگردانید.
• بهتر است از قنداق کردن فقط در هفته های بعد از تولد استفاده شود و با بالا رفتن سن نوزاد و افزایش خطر سندروم مرگ ناگهانی، قنداق کردن را متوقف کنید.
• اگر قصد قنداق کردن کودک خود را دارید، برای عادت کردن کودک به این وضعیت، در تمام طول شبانه روز، کودک را قنداق کنید.
• توجه کنید که پای نوزاد در محل لگن، باید بتواند به طور آزادانه در قنداق حرکت کند‌.
• برای جلوگیری از افزایش دمای نوزاد و افزایش خطر سندروم مرگ ناگهانی، دمای بدن نوزاد به به طور منظم، بررسی کنید. برای این کار می توانید انگشت خود را بر روی شکم و یا پشت گردن کودک قرار دهید و از دمای بدنش، مطلع شوید.
• در صورتی که کودک تازه متولد شده خود را چند روز در پیش کسی جا گذاشتید، مطمئن شوید که با طرز صحیح قنداق کردن کودک، آشنایی دارد.

 

در آخر

بهتر است با توجه به فصل از قنداق مناسب استفاده کنید مثلا در فصل گرم از قتداق های تابستانه و در فصل سرد از قنداق هایی استفاده کنید که مناسب سرما و زمستان باشد.

نکات قابل توجه

• جنس قنداق باید نرم و لطیف باشد.
• قنداق را نباید خیلی محکم یا خیلی شل ببندید.
• وقتی کار قنداق کردن نوزاد تمام شد دست خود را داخل سینه کودک کنید و مطمئن شوید که راه تنفسی کودک را سفت نبسته باشید.
• اطمینان حاصل کنید که پا و ران های نوزاد آزادانه می تواند حرکت کند.
• اگر کودک مایل است که دستهایش بیرون باشد می توانید که این کار را بکنید و یک بازو یا هر دوی آنها را رها کنید.
• اگر نوزاد تمایلی به قنداق شدن ندارد آن را کنار بگذارید و در زمان دیگری او را قنداق کنید.
• بعضی از کودکان اصلا قنداق کردن را دوست ندارند و راحت نی خوابند بهتر است برای این کودکان قنداق استفاده نکنید.
• نظارت و مراقبت از نوزاد تا در قنداق است ضروری است.
• حواستان باشد که قنداق روی صورت کودک نیافتد زیرا هم باعث بیدار شدن و آشفتگی در خواب می شود و هم احتمال خفگی در نوزاد بالا می رود.
• نباید قنداق را خیلی سفت ببندید زیرا ممکن است به غضروف ها آسیب وارد کند.
• اگر به درستی صورت نگیرد ممکن است باعث بروز بیماری لگن شود.
• برای بستن قنداق نباید از سورن،سنجاق،کش و دکمه استفاده کنید.
• جنس پارچه قنداق باید از پارچه های نخی بافته شده از پنبه باشند.
• نوار قنداق باید 20 سانتی متر در عرض 5 سانتی متر باشد.
• بین قنداق کردن و نکردن نوزاد کشمکش ها و نظرات زیادی وجود دارد شما ابتدا باید روش درست انجام آن را یاد بگیرید و سپس به صلاح دید خود این روش را انتخاب کنید.
• زیر قنداق نباید لباس های بسیار گرم به کودک بپوشانید.
• اگر دیدید که نوزاد عرق می کند قنداقش را باز کنید.