عفونت گوش در کودکان

عفونت گوش در کودکان به سه دسته بیرونی،میانی و داخلی می باشد.معمولا افرادی که شناگر هستند بیشتر مستعد ابتلا به عفونت گوش بیرونی هستند. زیرا همیشه محیط بیرونی گوش مرطوب است.در این متن با مادریار همراه باشید چراکه عفونت گوش در کودکان،راه های پیشگیری،راه های درمان و علل بروز آن را بررسی خواهیم کرد.

تعریف عفونت گوش

عفونت بیرونی

عفونت گوش بیرونی در کودکان وقتی به وجود می آید که پوست محافظ آن به دلیل بروز قارچ و باکتری از بین می رود.معمولا زمانی اتفاق می افتد که بیش از حد کانال بیرونی گوش خیس و مرطوب باشد.

عفونت میانی

در کودکان به علت وجود و حمله ویروس ها و باکتری ها رخ می دهد.عفونت قسمت تنفسی و حساسیت لاله گوش باعث نرسیدن هوای کافی به گوش میانی می شود.راه های خروج مایعات میکروبی مسدود می شود و ویروس ها فرصت بیشتری برای رشد دارند و عفونت گوش میانی خود را نشان می دهد.

عفونت گوش داخلی

التهاب گوش داخلی وقتی به وجود می آید که لابیرنت ها که مسئول حفظ کنترل تعادل بدن است دچار تورم و عفونت شود.

علل عفونت گوش کودک

استفاده از گوش پاکن

وقتی بیش از حد از گوش پاکن استفاده می کنیم مواد محافظ را از قسمت داخلی گوش پاک می کنیم و این باعث بروز آسیب بیشتر خواهد شد.

مواد شیمیایی

استفاده از مواد شیمیایی باعث می شود که گوش تحریک شده و پوست کانال آن ترک می خورد.این مورد هم منجر به افزایش عفونت گوش در کودکان می شود.

مرطوب شدن زیاد

شنا کردن و دوش گرفتن باعث خیس شدن کانال گوش می گردد و منجر به تغییر در حالت اسیدی آن می شود.با این کار قارچ ها و باکتری ها بیشتر به گوش حمله می کنند.

جسم خارجی

داخل کردن جسم خارجی به گوش ممکن است باعث خراشیدگی پوست داخلی گوش بشود و این خراشیدگی باعث بروز عفونت در گوش کودکان می شود.

بیماری هایی که منجر به عفونت گوش می شوند:

سرماخوردگی،آنفولانزا و واکنش های آلرژیک باعث تورم و مسدود شدن لوله استاش می شود و این انسداد منجر به عفونت گوش میانی می شود.

بیماری های تنفسی،عفونت های ویروسی و باکتریایی باعث بروز عفونت گوش داخل در کودکان می شود.

 

 

راه های پیشگیری از عفونت گوش کودک

• نباید بچه ها را در معرض دود سیگار و قلیان قرار داد زیرا عفونت گوش را تشدید می کند.
• در صورتی که تشخیص دادید که آلرژی دارد حتما برای درمانش اقدام کنید.
• بچه هایی که در مهد کودک نگه داری می شوند بیشتر مستعد سرماخوردگی و عفونت گوش می شوند بنابراین از کودکان بخواهید که دست هایشان را بشویند.همچنین مهد کودک موظف است اگر کودکی بیمار است او را نپذیرند.
• بهتر است تا ۶ ماهگی کودک فقط شیر مادر میل کند تا سیستم ایمنی بدنش تقویت شود.
• به جای شیشه شیر به کودک لیوان بدهید.
• نوزادانی که شکاف کام دارند بیشتر در معرض عفونت گوش قرار می گیرند.بنابراین باید برای پیشگیری و درمان آن اقدام کنید.
• نسبت به زدن واکسن پنوموکوکال و آنفولانزا دقت کنید.

علائم عفونت گوش کودک

علائم عفونت گوش بیرونی،داخلی و میانی

• درد هنگام دست گذاشتن یا برخورد به جایی
• تورم
• خارش
• قرمزی
• ترشح مایع سفید،زرد یا خونی که بوی نامطبوع دارد.
• اختلال شنوایی
• بسته شدن  گوش
• وز وز کردن و صدای زنگ شنیدن
• سرگیجه
• حس پری و سنگینی گوش
• درد صورت و گردن
• تورم غدد لنفاوی
• تب
• استفراغ
• از دست دادن اشتها
• بد خلقی
• اختلالات خواب
• اختلال بینایی در صورتی که عفونت گوش داخلی باشد.

 

عوارض و خطرات عفونت گوش کودک

کم شنوایی

عفونت گوش میانی در کودکان باعث می شود که مایعات میکروبی به جای خارج شدن از گوش همانجا بمانند و از گلو و بینی هم ویروس ها به گوش برسند و همانجا شروع به رشد کنند این مسئله عفونت گوش میانی را تشدید می کند و ممکن است عوارضی هم چون کم شنوایی یا ناشنوایی را به وجود آورد.

زیرا عفونت گوش میانی در کودکان باعث می شود که ارتعاش پرده گوش دچار اختلال شود و گاهی اصلا به طور طبیعی مرتعش نمی شوند بنابراین گوش نمی شنود.

پارگی پرده گوش

گاهی به علت تجمع مایعات عفونی در گوش و فشار بر پرده گوش آن پاره می شود و مایعات سفید،زرد و قهوه ای از گوش خارج می شوند.علائم پارگی پرده گوش را در ذیل خواهیم آورد:

• افزایش یا توقف ناگهانی درد در گوش.
• خروج مایعات و ترشحات از گوش که ممکن است خون آلود،شفاف یا شبیه چرک باشند.
• سر و صدای گوش یا وزوز.
• کم شنوایی که ممکن است جزئی باشد و یا ناشنوایی کامل.
• عفونت گوش متناوب و دوره ای گوش.
• ضعف در ماهیچه های صورت یا سرگیجه.

برای درمان پارگی پرده گوش نیازی به اقدام خاصی نیست و به مروز زمان خودش ترمیم می شود اما اگر بیش از حد باشد نیاز به عمل جراحی دارد که برای این کار لاله گوش را جراحی می کنند.

زخم شدن گوش میانی

عفونت شدید در گوش باعث بروز زخم در گوش میانی می شود که این زخم ها باعث کم شنوایی و در نتیجه مشکلات گفتاری می گردد.

راه های درمان عفونت گوش کودک

پس از پیشگیری عفونت گوش در کودکان به راه های درمان خانگی و دارویی می رسیم.البته ابتدا باید آن را تشخیص داد:

جهت تشخیص

باید پزشک از وسیله اتوسکوپ استفاده کند اگر پرده گوش به جای صورتی مایل به خاکستری قرمز و متورم باشد یعنی عفونت دارد.

گاهی پزشک با استفاده از تمپانومتری گوش کودک را معاینه می کند و تغییرات فشار هوا را در گوش اندازه گیری می کند.

آزمایش شنوایی سنجی یکی از راه های دیگر برای تشخیص عفونت گوش بیرونی در کودکان است.

آزمایش خون در مرحله آخر قرار دارد تا متوجه شوند که آیا کودک مشکل ایمنی دارد با خیر؟

پس از تشخیص نوع عفونت گوش در کودک دکتر متخصص برای درمان دارو تجویز می کند.

راه های درمان عفونت گوش میانی

جهت درمان عفونت گوش میانی در کودکان پزشک می تواند با دستگاه اتوسکوپ کمی هوا داخل گوش میانی بکند و با این کار پرده گوش مرتعش می شود.

لوله استاش گوش میانی را به گلو وصل می کند.شیپور استاش کارش این است که از ورود هوا و مایع جلوگیری می کند.

مصرف مسکن هایی مثل استامینوفن،بروفن و … البته با دستور و مشورت پزشک.

کودکان نباید آسپیرین مصرف کنند.

مصرف آنتی بیوتیک های خوراکی نیز مفید هستند.

گاهی نیاز است پزشک لوله گذاری کند و عفونت گوش میانی را خارج کند.گاهی نیاز است آدنویدها و لوزه ها را خارج کرد تا از شر عفونت گوش در کودکان خلاص شد.

راه های درمان عفونت گوش بیرونی

مصرف مسکن و آنتی بیوتیک.

اجتناب از شنا کردن و دوش گرفتن زیاد.

پاکسازی گوش توسط پزشک.

پنبه یا پد گوش پاکن را به سرکه سفید آغشته کنید و محیط بیرونی گوش را با آن پاک سازی کنید تا پی هاش آن تنظیم شود.با این کار تورم آن هم کاهش می یابد.

 

راه های درمان عفونت گوش داخلی

آنی هیستامین ها،دارو های آرام بخش،کورتیزول استروئیدها و تجوز آنتی بیوتیک در صورتی که سرگیجه داشته باشند.

از آنجا که عفونت گوش داخلی باعث بروز سرگیجه می شود.باید برای کاهش احساس سرگیجه اقدامات زیر را انجام دهید:

1. از تغییر ناگهانی وضعیت بدن خود داری کنید.
2. در حالت نشسته قرار بگیرید.
3. اگر خوابیده اید به آرامی بلد شوید.
4. به جای استفاده از تاریکی از چراغ خواب با نور کم استفاده کنید.
5. در معرض چراغ های پر نور و روشنایی زیاد قرار نگیرید.

راه های درمان خانگی عفونت گوش در کودکان

با قرار دادن حوله یا دستمال گرم روی قسمت بیرونی گوش می توان درد آن را کم کرد.

آب نمک غرغره کنید تا لوله های استاش پاکسازی شوند.

قبل از انجام هر کاری با پزشک مشورت کنید.

لوله های تمپانوستومی

این لوله ها را داخل قسمت گوش داخلی می گذارند و با استفاده از این وسایل می‌توان تهویه و تخلیه مایعات را فراهم کرد تا در گوش میانی جمع نشوند.این لوله ها تا ۱۲ ماه بعد از جراحی به خوبی کار می کنند.

برداشتن لوزه ها

بعضی از کودکان به دلیل بزرگ شدن لوزه ها و فشار زیادی که بر لوله های استاش وارد می شود دچار عفونت گوش می شوند.در این حالت معمولا پزشک با برداشتن لوزه ها مشکل را حل می کند.

در آخر

پیشگیری از عفونت گوش با جلوگیری از سرماخوردگی

برای درمان و پیشگیری از عفونت گوش در کودکان  ابتدا باید آنها را سرماخوردگی حفظ کنیم.

با شستن مداوم دستها و رعایت پروتکل های بهداشتی به آنها کمک کنید تا سرما نخورند.زیرا خود باعث بروز عفونت در کودکان می شود.

آلرژی و رابطه اش با عفونت گوش

کسانی که آلرژی دادند به دلیل تورم لوله های استاش دچار عفونت می شوند.اما کودکان معمولا آلرژی را نشان نمی دهند مگر اینکه به خواست خود والدین آزمایش و تست حساسیت انجام گیرد.

با مصرف دارو های ضد آلرژی می توان عفونت گوش را نیز کنترل کرد.

 

چه کودکانی بیش تر در معرض خطر عفونت گوش قرار دارند؟

 

عفونت گوش یکی از مشکلات رایجی است که امروزه درصد بالایی از کودکان گرفتار آن می گردند. به طور کلی عفونت گوش در کودکان زیر ۵ سال بیش تر از کودکان بالای پنج سال می باشد دلیل این امر می تواند عدم رشد کامل و داشتن شیپور استاش کوتاه تر به نسبت کودکان بزرگ تر است. هم چنین کودکانی که بدن مستعدی برای سرما خوردگی دارند بیش تر از سایر کودکان به عفونت گوش مبتلا می شوند معمولا کودکانی که در مهد کودک نگهداری می شوند به دلیل عدم رعایت بهداشت بیش تر در معرض ابتلا به سرما خوردگی و عفونت گوش قرار می گیرند. علاوه بر آن کودکانی که دارای حساسیت و آلرژی هستند بیش تر در معرض سرماخوردگی و ابتلا به عفونت گوش هستند. یکی از عواملی که باعث ایجاد عفونت در گوش می شود دود است. دود سیگار با تورم شیپور استاش احتمال ایجاد عفونت در گوش را بیش تر خواهد کرد‌. شیر مادر دارای آنتی بادی هایی است که مبارزه با عفونت را برای بدن آسان تر می کند. به عبارت دیگر کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند حتی در صورت ابتلا به عفونت بدن مقاوم تری خواهند داشت. بنابراین توصیه می شود که کودک حتما از شیر مادر تغذیه کند. هم چنین فراموش نشود نوزدانی که به حالت خوابیده و با شیشه شیر تغذیه می کنند ممکن است با ورود شیر به شیپور استاش دچار عفونت گوش شوند. توصیه می شود که نوزاد به حالت ایستاده تغذیه شود. بنابراین کودکانی که به حالت خوابیده شیر می خورند به نسبت کودکانی که ایستاده شیر می نوشند بیش تر در معرض ابتلا به عفونت گوش قرار دارند.

 

مناسب ترین زمان برای تجویز آنتی بیوتیک جهت درمان عفونت گوش

 

درمان عفونت گوش با آنتی بیوتیک زمانی شروع می شود که کودک شش ماهه یا کوچک تر باشد چرا نوزادان دارای سیستم ایمنی بسیار ضعیفی هستند و در برابر عوامل بیماری زایی چون عفونت بسیار ضعیف هستند. هم چنین زمانی که کودک در اثر عفونت گوش دارای علائم شدیدی چون تب، تعرق، خستگی و ضربان بالای قلب باشد پزشک سریعا اقدام به تجویز آنتی بیوتیک خواهد کرد. هم چنین تجویز آنتی بیوتیک برای کودکان زیر دو سال که دارای علائم عفونت در هر دو گوش هستند نیز سریعا انجام خواهد شد.

 

زمان مراجعه به پزشک

 

در صورت خروج ترشحات از گوش کودک و  تب ۳۹ درجه یا بیش تر سریعا کودک را نزد پزشک ببرید. هم چنین در صورتی که کودک بیش تر یک ماه به عفونت گوش میانی مبتلا باشد و دچار مشکلات شنوایی شده باشد حتما باید به پزشک مراجعه کند.

 

 نحوه درمان عفونت گوش میانی کودک توسط پزشک

 

ابتدا پزشک جهت تشخیص عفونت در گوش کودک به معاینه فیزیکی گوش می پردازد. طی این معاینه پزشک به وسیله ابزاری که دارای چراغ قوه است و گوش بین نامیده می شود داخل گوش کودک را از وجود علائمی چون قرمزی، تورم، التهاب، وجود ترشحات و.‌‌… بررسی می کند. هم چنین پزشک ممکن است جهت تشخیص عملکرد درست گوش از تمپانومتری استفاده کند. جهت انجام این کار پزشک به وسیله ابزاری فشار داخلی گوش را تغییر داده و پرده گوش را به لرزش در می آورد. پس از اندازه گیری تغییرات این لرزش نتیجه روی گراف ثبت می شود و توسط پزشک مورد بررسی قرار می گیرد. البته لازم به ذکر است نوع درمان بر اساس سن کودک، شرایط بیماری، سلامتی و سابقه بیماری های کودک انتخاب می شود. گاهی عفونت های گوش کودک با استفاده از روش های ساده تری نیز قابل درمان هستند.

 

درمان آنتی بیوتیکی عفونت گوش کودکان بر اساس سن

 

استفاده از آنتی بیوتیک یکی از رایج ترین روش هایی است که پزشک برای درمان عفونت گوش در کودکان پیشنهاد می کند. اما نکته ای که باید در نظر گرفته شود این است که مصرف آنتی بیوتیک حتما باید زیر نظر پزشک باشد. چرا که نوع آنتی بیوتیک و دوز مصرفی آن در کودکان خیلی مهم است. مصرف سر خود آنتی بیوتیک ها ممکن است باعث ایجاد مقاومت دارویی و بی تاثیر شدن روند درمان شود.

۱_بزرگ تر از ۶ ماه در صورت تداوم علائم تا بعد از دو روز و مشاهده تب ۳۹ درجه به مدت ده روز از آنتی بیوتیک ها با تجویز پزشک استفاده شود.

۲_ کودکان ۶ تا ۲۴ ماه که مبتلا به عفونت گوش میانی با بروز علائم شدید هستند از آنتی بیوتیک ها به مدت ده روز با تجویز پزشک استفاده کنند.

۳_ کودکان بالای یک سال مبتلا به عفونت گوش میانی با علائم یا بدون علائم نیاز به درمان با آنتی بیوتیک به مدت ۵ تا ۷ روز دارند.