زایمان طبیعی ابتدائی‌ترین و شایع‌ترین روش برای زایمان محسوب می‌شود. زایمان نقطه نهایی پروسه بارداری است که عموما با درد زیادی همراه است برخی از بانوان مایلند که این پروسه را بصورت کاملا طبیعی و بدون بهره‌گیری از داروی خاصی برای تسکین درد انجام دهند، و بجای آن استفاده از برخی تکنیک‌ها مانند: تمدد اعصاب یا کنترل تنفس برای کاهش میزان درد زایمان استفاده کنند.
گروهی دیگر از مادران برای کمتر کردن درد زایمان، زایمان طبیعی در آب را انتخاب می‌کنند.
این روش در واقع به دنیا آوردن نوزاد در وان یا یک استخر آب گرم است، که باعث می‌شود درد حاصل از زایمان تا حدودی کاهش یابد اما برای استفاده از این نوع زایمان شخصی که قصد زایمان دارد باید کلاس‌های آموزشی را از قبل بگذراند.
فواید زایمان طبیعی در آب برای مادر
- آب گرم باعث آرامش بیشتر مادر می‌شود.
- بودن در آب در مراحل بعدی زایمان، باعث می شود مادر انرژی بیشتری داشته باشد.
- وزن مادر به جهت شناور بودن در آب کم می‌شود که باعث تسهیل حرکت و پوزیشن مادر خواهد شد.
- کمک آب به انقباض بهتر رحم و جریان خون، که باعث رسیدن اکسیژن بیشتری به عضلات و ماهیچه‌ها می‌شود و در نتیجه باعث کاهش درد می‌شود.
- قرارگرفتن در آب باعث پیشگیری از بالا رفتن فشار خون نیز می‌شود.
- کاهش استرس ناشی از هورمون‌ها:قرار گرفتن در آب باعث تولید بیشتر اندورفین در بدن مادر می‌شود.
- عدم نیاز به برش در ناحیه پرینه
- قرارگیری در آب باعث باز شدن راحت‌تر دهانه رحم می‌شود
- کمک به کوتاه شدن پروسه زایمان
- عدم نیاز به بیهوشی
- تجربه شیرین و خاطره انگیز زایمان
- افزایش اعتماد به نفس مادر
- افزایش سطح هوشیاری در حین زایمان
- مشارکت فعال پدر و مادر در زایمان
- کاهش نیاز به مسکن‌ها و داروهای ضد درد
- افزایش حس پذیرش نوزاد و عشق ورزی که در آینده در روحیه عاطفی نوزاد نقش به سزایی دارد
فواید زایمان طبیعی در آب برای نوزاد
- قرار دادن محیط مشابه کیسه آمنیوتیک را در اختیار نوزاد
- ورود ملایم و آسان تر نوزاد به محیط خارج از رحم
- ایجاد یک محیط حد واسط و جلوگیری از برخورد نوزاد با استرس های ورود ناگهانی به محیط خارج
- کاهش ضربه
- کاهش نیاز به تحریک های تهاجمی جهت شروع تنفس
عوارض زایمان طبیعی در آب
از عوارض احتمالی این نوع زایمان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مرگ بدون دلیل جنین
- افزایش احتمال خفگی نوزاد
- همچنین در این روش زایمان ممکن است شاهد هیپوناترمی یا همان مسمومیت آبی نیز باشیم.
- احتمال ایجاد آسپیراسیون ( ایجاد بیماری تنفسی در نوزاد به دلیل ورود آب به ریه های وی)
- افزایش احتمال ابتلا به عفونت: احتمال ابتلا به عفونت در اینگونه زایمان بالا می رود و ممکن است عفونت به مادر و جنین منتقل می‌شود.
- احتمال بروز مشکل در تنظیم دمای بدن نوزاد.
- افزایش امکان بروز مشکلات مربوط به بند ناف نوزاد.
- امکان اختلال در تنفس نوزاد
ممنوعیت های زایمان طبیعی در آب
- بیماری قلبی و یا سابقه بیماری قلبی
- مشکلات ریوی و یا سابقه ابتلا به انواع بیماری‌های ریوی
- کوچک بودن لگن مادر
- باردار بودن دو قلو و یا بیشتر
- خونریزی و یا لکه بینی در ماه‌های آخر بارداری
- ابتلا فشار خون بالا
- وجود جفت سر راهی
- پاره شدن زود هنگام کیسه آب مادر
- ابتلا مادر به انواع عفونت
برخی موارد دیگر هم ممکن است باعث ممنوعیت زایمان در آب شود که توصیه می‌شود تمامی این موارد را هم از نظر گذرانده و بعد از بررسی آن‌ها تصمیم قطعی بگیرید:
- زنانی که چالش‌های بارداری زیادی دارند و لگن آن‌ها مناسب شرایط نباشد.
- دیابت بارداری
- جنین درشت و وارونه
- مادر مبتلا به ویروس هرپس یا تبخال تناسلی
- خونریزی بیش از حد مادر
- وجود مشکل در مقدار مایع آمینوتیک (خیلی زیاد یا خیلی کم بودن)
- سابقه جراحی شکمی
انواع روش‌های زایمان طبیعی در آب
زایمان طبیعی در آب به دو روش صورت می‌گیرد :
1. لیبر در آب:
خانم باردار قبل از زایمان، تمام مراحل اولیه زایمان را در زیر آب انجام می‌دهد و مرحله دوم یعنی زمانی که دهانه رحم کاملا باز شده و برای بیرون آمدن بچه آماده می‌شود، روی تخت زایمان رفته و مرحله آخر زایمان را روی تخت انجام می‌دهد.
2. زایمان در آب
خانم باردار تمام مراحل زایمان و دردهای زایمانی را داخل آب تجربه کرده و نوزاد نیز در آب متولد و در آب رها می‌شود. پرسنل اتاق زایمان بچه را از زیر آب گرفته و به مراحل دیگر زایمان کمک و رسیدگی می‌کنند.
لباس های مناسب برای زایمان در آب
در واقع در این نوع زایمان شما مختارید تا هر لباسی که با آن احساس راحتی بیشتری دارید بپوشید.
برخی از لباس‌های قابل استفاده برای زایمان در آب:
- انتخاب برخی بانوان پوشیدن بیکینی و یا تاپ است.
- برخی دیگر سوتین را انتخاب می کنند.
- در صورت تمایل به پوشیدگی بیشتر، می توانید یک جلیقه و یا تی شرت بپوشید. اما اگر خیلی بلند باشد ممکن است در داخل آب بالا و پایین برود و حتی تا گردن هم بالا برود.
- برخی از بانوان ترجیح می‌دهند در این پروسه کاملا برهنه باشند.
در آخر
توجه کنید انتخاب روش زایمان طبیعی در آب نیازمند بررسی موارد متعددی است. نمی‌توان فقط بر حسب شنیدن تعریف از زبان دیگران تصمیم به انجام این نوع زایمان بگیرید. پس توصیه می‌کنیم قبل از هرگونه تصمیم‌گیری در این خصوص با پزشک خود مشورت کنید. در صورت ایده‌آل بودن شرایط شما برای زایمان در آب لازم است حتما در کلاس‌های آموزشی مربوط به آن شرکت کنید.