مادریار

راه های کاهش درد زایمان

چگونه می توان بر درد زایمان غلبه کرد و زایمان راحت تری داشت؟

 

بی شک تصمیم به زایمان طبیعی برای مادران باردار با نگرانی در خصوص درد و سختی این روش همراه است. در برخی موارد نگرانی و استرس زیاد در این مورد ممکن فرد را دچار ترس یا فوبیای زایمان کند. لازم است مادران باردار برای کاهش نگرانی در خصوص روش‌های کاهش درد زایمان طبیعی اطلاعات کسب کنند. مادران باردار می‌توانند با توجه به شرایط روحی و جسمی و صلاحدید پزشک از یک یا چند روش به صورت همزمان بهره ببرند تا بتوانند پروسه زایمان را با حداقل درد و ضعف پشت سر بگذارند.

در ادامه به بررسی انواع این روش‌ها می‌پردازیم:

 

انواع روش‌های کاهش درد زایمان: 

راه های کاهش درد زایمان

عموما برای کاهش درد دو راه وجود دارد:

  1. استفاده از روش‌های داروئی و شیمیایی
  2. استفاده از روش‌های غیر داروئی و سنتی

قبلا در مقاله زایمان طبیعی بدون درد، استفاده از روش‌های داروئی به طور مفصل توضیح داده شده است.اما در خصوص روش‌های غیر داروئی و سنتی راهکارهای مختلفی در زمینه های متفاوت ارائه شده که میزان تاثیر گذاری هر یک از این راه‌ها به شرایط روحی و فیزیکی فرد متقاضی بستگی دارد .

 

روش‌های سایکولوژیک یا روانی

 

1-هیپنوتیزم

هیپنوتیزم، حالتی شبیه به خواب است.  هیپنوتیزم با تلقین پذیری زیاد همراه است. هیپنوتیزم،یک روش پزشکی است که برای درمان بسیاری از بیماری‌ها و ناتوانی‌ها و همینطور برای تسکین و کاهش درد کاربرد دارد.

در روش کاهش درد زایمان با هیپنوتیزم، در هنگام بروز دردهای زایمان تحت نظارت شخصی که دارای مهارت کافی در این زمینه است، هیپنوتیزم می‌شوید که ممکن است  باعث احساس درد کمتر در پروسه زایمان شود. در این روش مادر از عوارض داروهای بی‌حسی یا بیهوشی مصون است.

راه های کاهش درد زایمان

مزایای روش هیپنوتیزم:

  • امکان تجربه زایمان بدون درد بدون استفاده از هر گونه دارو، به همین جهت روش هیپنوتیزم برای کاهش درد زایمان طبیعی در میان برخی بانوان یک گزینه محبوب است.
  • مصون ماندن مادر و کودک از عوارض داروهای مسکن و بی‌حسی.

معایب روش هیپنوتیزم:

  • دشواری یادگیری‌ تکنیک‌های این روش، و امکان عدم یادگیری صحیح با وجود وقت و هزینه زیاد صرف شده وجود دارد که در نهایت باعث می‌شود مادران نتوانند زایمان طبیعی بدون درد را تجربه کنند.
  • هزینه بالای این روش
  • یادگیری این روش نیازمند زمان طولانی و جلسات زیاد است، ممکن است دوره یادگیری 2 تا 3 ماه به طول انجامد.
  • در برخی موارد ممکن است حتی در صورت قرارگیری کامل در حالت هیپنوتیزم، درد را احساس کنید که در نهایت ممکن است مجبور به استفاده از دارو برای تسکین درد شوید.

 

2-روش لاماز

در روش لاماز از 6 هفته قبل از زایمان با آموزش برخی تکنیک‌ها، آماده سازی روانی مادر برای زایمان شروع می‌شود که این روش دارای چند تکنیک کاربردی است:

  • تکنیک غلبه بر ترس

در روش لاماز از طریق آموزش مادر و دادن آگاهی لازم در خصوص زایمان می‌توان غلبه بر ترس را برای مادران تسهیل کرد. این اطلاعات در خصوص شرایط زایمان طبیعی و نوع و مقدار دردهای زایمان است که لازم است هم مادر و هم پدر با آن‌ها آشنا شوند. در واقع این آموزش مهمترین اصل  در این روش است.

در مرحله دوم از این روش به آموزش راهکارهای مختلف برای کاهش درد پرداخته می‌شود برای مثال: آموزش تکنیک شل سازی بدن، یکی از روشهای موثر که به کمک آن می توان به بی اثر کردن دردها و انقباضات عضلانی کمک کرد.

 

  • تکنیک انحراف ذهن

در این تکنیک شما می‌آموزید که  با تمرکز بر روی مواردی غیر از درد می‌توان باعث مسدود شدن دریافت سیگنال های درد نشات گرفته از از محل درد شد که در نهایت منجر به کاهش حس درد می‌شود.

برخی از موضوعات که ممکن است با تمرکز بر روی آن‌ها بتوانید باعث کاهش حس درد شوید عبارتند از:

  • تمرکز بر روی تنفس
  • تمرکز بر روی یک منظره و یا تصویر
  • تمرکز بر روی موسیقی مورد علاقه.

 

  • تکنیک تنفس

با یادگیری روش‌های مختلف تنفس و آشنایی با کاربرد و تاثیر آن‌ها می‌توان با به کارگیری این تکنیک‌ها به کاهش درد در زایمان و یا سایر موارد کمک کرد.

انواع تکنیک‌های تنفس:

1.تنفس آرام

2.تنفس متغیر

3.تنفس با الگوی خاص

راه های کاهش درد زایمان

لازم به ذکر است این روش دارای تمرین‌های عملی است که باید توسط مدرس مخصوص آموزش داده شود. ماه هشتم بارداری زمان مناسبی برای شروع تمرین‌های این روش است.

 

فواید روش لاماز:

  • مصونیت مادر و نوزاد از اثرات مضر داروهای شیمیایی.
  • کاهش استرس مادر بدلیل آمادگی روحی بالا که بواسطه آموزش و آگاهی بدست آمده.
  • حمایت عاطفی بیشتر مادر از جانب همسر به جهت الزام آموزش و حضور پدر در کلاس‌های آموزشی.

توجه داشته باشید که دریافت حمایت‌های عاطفی از جانب همسر در تسهیل پروسه زایمان تاثیر بسزایی دارد.

 

معایب روش لاماز:

  • توجه داشته باشید که حتی با حضور منظم در کلاس‌های لاماز و بالابردن سطح آموزش خود تا بالاترین حد،باز هم ممکن است درد زایمان را تجربه کنید چون درد زایمان در هر صورت اجتناب ناپذیر است.
  • ممکن است اثرات کاهش درد زایمان به روش لاماز بروی برخی مادران باردار در کمترین حالت ممکن باشد، اما طرفداران این روش معتقدند که مزایای روانی و فیزیکی این روش بسیار زیاد است
  • طولانی بودن مراحل آمادگی و مرحله زایمان در روش لاماز که باعث می‌شود برای تمام مادران قابل انجام نباشد.
  • هزینه بالای کلاس‌های آموزشی روش لاماز.

 

روش های طبی و سنتی کاهش درد زایمان

 

1-ماساژ درمانی

 

روشی ایده آل برای کاهش درد و انقباض رحم است. ماساژورهای حرفه ای و آموزش دیده بیمارستان در فواصل 10 دقیقه ای اندام های تحتانی بدن مادر را ماساژ داده و آرام می کنند. می توانید از قبل یکی از آنها را رزرو کنید.

2-انرژی درمانی

 

هدف روش انرژی درمانی ایجاد تعادل ، سلامتی و آرامش در فرد است . تئوری انرژی درمانی معتقد است که انسداد انرژی و یا عدم تعادل انرژی منجر به بروز بیماری می‎شود. مهم‌ترین اشکال انرژی درمانی شامل موسیقی درمانی ، لمس درمانی و ریکی است .

علم انرژی درمانی برپایه این عقیده بنا شده که هر فرد داری نوعی نیروی حیاتی است که توسط علم مدرن قابل اندازه گیری نیست و بعضی افراد معتقدند این انرژی  همان انرژی حیاتی است.

 

راه های کاهش درد زایمان

  • موسیقی درمانی

این روش به کاهش استرس و علائم بیماری در افراد مبتلا به برخی بیماری‌ها کمک زیادی می‎ کند. اساس  این روش استفاده از موسیقی توسط متخصصان آموزش دیده برای ایجاد آرامش و افزایش کیفیت زندگی در افرادی است که از خدمات درمانی استفاده می ‎کنند.

موسیقی درمانی را در مراکز درمانی مختلف ، بیمارستان‌ها ، منزل و یا خارج از منزل می‌توان انجام داد. در جلسات این روش.می‎ توان با گوش دادن به موسیقی ، نواختن آن ، نوشتن آهنگ و یا بحث در مورد اشعار به کاهش درد کمک کرد و از تاثیرات آن بهره برد. لازم است بدانید که بهره گیری از این مورد نیازمند به مهارت و آموزش خاصی نیست.

موسیقی آرام و ملایم و مورد علاقه مادر می تواند فضای اتاق زایمان را برای او صمیمانه تر کند تا درد زایمان را کمتر حس کند.

  • لمس درمانی

در این روش انرژی درمانی متخصصی برای ارسال انرژی به بدن و یا متعادل کردن انرژی فرد، بدن فرد را به صورت ملایم لمس می‌کنند. متخصصان این روش معتقدند این روش باعث بهبود و تقویت میزان انرژی در فرد می ‎شود اما برخی مطالعات نمایانگر این امر است که نتایج مثبت و فواید این روش به جهت تاثیرات بیرونی لمس کردن است، مانند: اثرات بیولوژیکی لمس و اثرات روانی آن.

 

  • ریکی

این روش شباهت بسیاری با روش لمس درمانی دارد . در روش ریکی به منظور تقویت و متعادل سازی انرژی فرد متخصص به انتقال انرژی از طریق دست‌ها به بدن فرد می‌پردازد. متخصصین  این روش بر این عقیده‌اند که حتی از راه دور نیز می ‎توان انرژی را انتقال داد .

 

 

سایر روش‌های انرژی درمانی عبارتند از:

  • شفای معنوی
  • میدان درمانی الکترومغناطیسی
  • تعادل چاکرا
  • روش پولاریتی
  • روش رادیونیک

 

3-گیاه درمانی

 

درگذشته تا استفاده از برخی از گیاهان برای کاهش درد زایمان رایج بوده‌ است. اطلاعات در این خصوص نسل به نسل منتقل شده و امروزه نیز بکارگیری از آنها در برخی مناطق رایج است. برخی از این گیاهان عبارتند از:

راه های کاهش درد زایمان

 

برگ گیاه تمشک

این گیاه به صورت خشک یا دم کرده می تواند درد انقباضات لگن را کاهش دهد . همچنین بدون هیچ اثر جانبی قادر است که مدت زمان زایمان کردن را کاهش دهد و مطالعات نشان می دهد خانم هایی که برگ تمشک را در دوران بارداری استفاده می کنند ، احتمالا نیازی به سزارین ندارند و می توانند یک زایمان طبیعی راحت داشته باشند .

ریحان

ریحان می تواند جریان خون فرد را بالا ببرد و همچنین به کاهش درد در دوران قاعدگی نیز کمک می کند و همچنین به یک زایمان راحت و سالم نیز کمک خواهد کرد .ریحان را می توانید همراه با غذا میل کرده یا اینکه دم کرده آن را مصرف کنید .

شنبلیله

تاثیر گذار بر کاهش درد ناشس از انقباضات زایمان.

دارچین

مصرف دارچین می‌تواند درد انقباضات را کوتاه تر کند و زایمان راحت تری را برای شما به وجود بیاورد .

زیره سبز

زنجبیل

زنجبیل به عنوان یک داروی گیاهی می تواند و زایمان فرد را راحت تر کند.

آویشن

پونه

مصرف این نوع سبزی در دوران بارداری می‌تواند باعث افزایش توانایی مادر برای تحمل انقباضات زایمان شود.

سیاه دانه

مصرف سیاه دانه در روزهای پایانی بارداری میزان مقاومت بدن زن باردار را افزایش داده و درد زایمان را کاهش می دهد .

زعفران

مصرف زعفران در اواخر بارداری و روزهای نزدیک زایمان بسیار سودمند است و موجب کاهش درد های زایمان و تجربه یک زایمان راحت می شود.

توجه داشته باشید که مصرف این گیاه در ابتدای بارداری بسیار خطرناک است و موجب سقط جنین می شود.

 

برگ گل ختمی

استفاده روزانه دمنوش برگ ختمی در روزهای آخر بارداری سبب زایمان راحت می شود.

 

گل شاه پسند

مصرف روزانه سه فنجان از دمنوش گل شاه پسند در روزهای آخر بارداری موجب تسکین درد زایمان و انجام یک زایمان راحت می شود.

رازیانه

مصرف روزانه رازیانه در ماه های آخر بارداری می تواند درد های زایمان طبیعی را کاهش دهد و به انجام یک زایمان راحت کمک کند.

توجه داشته کنید: مصرف زیاد رازیانه در ابتدای بارداری سبب سقط جنین می شود.

تخم شوید

مصرف دمنوش تخم شوید هنگام شروع درد زایمان می تواند باعث کاهش درد شود و مدت زمان زایمان را کاهش داده و راحت تر کند، همچنین به تولد زودتر نوزاد کمک کند.

 

3-طب سوزنی

 

در زمان شروع درد زایمان و آغاز انقباضات رحمی بهر گیری از طب سوزنی می تواند شدت درد و تهوع را کاهش دهد.

راه های کاهش درد زایمان

فواید طب سوزنی در کاهش درد:

  • بنا بر نتیجه مطالعات صورت گرفته، استفاده از طب سوزنی در حین زایمان می‌تواند به کوتاه تر شدن روند زایمان کمک کند.
  • بر اساس مطالعات صورت گرفته مشخص شده که طب سوزنی در برای تسریع و القای زایمان موثر است.
  • کمک به کاهش درد زایمان و تسهیل روند زایمان.

4- تحریک الکتریکی پوست (TENS)

 

TENS مخفف این عبارت است :تحریک عصبی برقی پوست.

TENS یک دستگاه تسکین دهنده درد است که در اوایل دوره بارداری مورد استفاده قرار می گیرد. این دستگاه غیر مهاجم بوده و فاقد هرگونه ماده دارویی است و قابل حمل می باشد

از دستگاه TENS علاوه بر تسکین درد زایمان برای تسکین درد آرتریت، درد زانو، درد گردن، درد دوره قاعدگی و آسیب های ورزشی نیز استفاده می شود.

 

 

این دستگاه با فرستادن پالس های الکتریکی باعث تحریک اعصاب در نخاع می شوند تا مانع از انتقال درد شوند.  حتی ممکن است باعث آزاد شدن اندورفین‌ها شوند که مواد ضد درد طبیعی هستند که توسط بدن تولید می شوند.

بعنوان مثال در مادران باردار، تحریک اعصاب جداره قفسه سینه باعث می شود مادر درد زایمان را به صورت سوزش و یا وزوز احساس کند.

 

5-ورزش

 

انجام برخی حرکات و ورزش مداوم می‌تواند به کاهش درد زایمان کمک شایانی کند. البته باید در نظر داشت که ورزش سنگین ممکن است موجب بروز مشکلاتی در بارداری ‌شود. بنابراین توصیه می‌شود در انجام حرکات ورزشی با پزشک و فرد متخصص در این زمینه مشورت کنید.

 

6-گرما درمانی

 

گرما درمانی می‌تواند موجب کاهش شدت درد زایمان در مرحله اول و دوم زایمان می شود.

استفاده ازکمپرس گرم و یا دوش آب گرم باعث آرامش می‌شود که در نهایت باعث می‌شود در زمان بروز انقباضات زایمان درد کمتری حس کنید.

 

مزایای روش گرمادرمانی:

  • کاهش مدت زمان مرحله اول و مرحله سوم در اولین زایمان.
  • کاهش درد و تسهیل زایمان.

 

معایب روش گرما درمانی:

  • عدم تاثیر در مرحله دوم زایمان
  • نداشتن اثر مثبت بر میزان خونریزی پس از زایمان
  • نداشتن نقش در کاهش انقباضات رحمی

 

7-آب درمانی

 

استفاده از آب گرم در حوضچه، حمام و یا جکوزی اضطراب مادر را کاهش داده و انقباضات موثر را افزایش می دهد. نشستن مادر باردار در وان آب گرم، سرعت انبساط عضلات رحم و واژن و باز شدن دهانه رحم را افزایش می دهد و درد زایمان را کم می کند. انتخاب روش زایمان در آب هم می‌تواند کمک شایانی ب تسکین درد زایمان کند.

 

زایمان در آب

 

یکی از انواع زایمان است که به منظور کاهش درد در آب انجام می‌شود. طرفداران این نوع زایمان معتقدند که زایمان در آب باعث درد کمتر و آرامش بیشتر در طول زایمان می‌شود. منتقدان هم استدلال می‌کنند که ایمنیِ زایمان در آب هنوز از نظر علمی اثبات نشده‌است و مشکلات بسیاری از جمله ایجاد عفونت در بدن مادر یا نوزاد و احتمال غرق شدن نوزاد در این روش به ثبت رسیده‌است.

 

8-حضور همسر حین زایمان

 

حضور همسر یا یکی از اعضاء خانواده در اتاق زایمان احساس امنیت و آرامش بیشتری به مادر باردار می دهد، خصوصا حضور همسر در اتاق زایمان، باعث ایجاد ارتباط عاطفی بیشتر بین آنها شده و افسردگی بعد از زایمان خانم‌ها را کاهش می دهد.

 

 

9-رایحه درمانی (آروماتراپی)

راه های کاهش درد زایمان

رایحه‌ درمانی می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند و در ایجاد آرامش مؤثر واقع شود. عوامل متعددی می توانند باعث ایجاد درد و ترس و اضطراب شوند که ممکن است رایحه‌ درمانی در کاهش آثار آنها مؤثر واقع شود.

 

 

رایحه درمانی در موارد متعددی کاربرد دارد مثل:

  • کاهش اضطراب و افسردگی
  • بی خوابی
  • درد شدید عضلانی
  • اختلال قاعدگی و درد قاعدگی
  • آرتریت
  • آسم
  • اختلال گوارشی
  • سر درد
  • درد زایمان

ایجاد بوی خوش در اتاق زایمان و همچنین استفاده از چند قطره روغن معطر، شیره گیاهان، قطره های بخور یا اسانس مورد علاقه مادر مثل: استفاده از چند قطره اسطوخودوس، زاج در آب گرم ممکن است در کاهش درد زایمان مفید واقع شود.

 

عصاره های قابل استفاده برای کاهش درد زایمان طبیعی:

  • اسطوخودوس یا لاوندر

کمک به کاهش درد و تقویت انقباضات رحم.به صورت ضماد موضعی در کاهش درد‌های پس از زایمان در سه تا پنج روز پس از زایمان موثر است.

  • گل یاس

كاهش درد، كمک به شل کردن عضلات گردن رحم و ایجاد انقباضات قوی

  • کندر یا فرانکین‌سنس
  • بابونه
  • گل سرخ

کمک به آرام شدن مادر – شل شدن عضلات و حفظ تمرکز و هوشیاری مادر و تسکین درد

  • نارنگی
  • یاسمین
  • مریم گلی كبیر
  • بهار نارنج
  • شمعدانی

دارای اثر تسکین دهنده و آرام کننده است تا انقباض ماهیچه‌ها و تمرکز بر تکنیک های زایمان مؤثر تر باشد

  • كلیل كوهی
  • دانه انگور،کنجد و بادام شیرین

از بین عصاره‌های ذکر شده اسطوخودوس و کندر برای آرامش و کاهش درد زایمان بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

فواید روش رایحه درمانی:
  • کمک به زایمان در موارد زایمان دیررس (پس از 41 هفته)
  • جلوگیری از افزایش فشار خون
  • جلوگیری از بروز اضطراب
  • کاهش میزان تورم در بدن در طی بارداری
  • سرعت بخشیدن به روند بهبود اپی‌زیوتومی( برشی که گاها در زایمان طبیعی در دهانه واژن زده می شود)
  • کاهش احتمال ابتلا به افسردگی پس از زایمان.

 

ممنوعیت‌های روش رایحه درمانی:

  • در صورت داشتن آلرژی رایحه درمانی روش مناسبی محسوب نمی‌شود.
  • در صورت بروز مسمومیت رایحه درمانی توصیه نمی‌شود.

 

 

10-قرارگیری در پوزیشن مناسب حین زایمان

 

با وجود داشتن درد در حین زایمان حتما سعی کنید که روی تخت خود به حالت ساکن دراز نکشید و جابجایی و حرکت داشته باشید، زیرا حرکت در حین زایمان موجب می شود تا حد زیادی وضع حمل شما سرعت داشته باشد و درد های موجود کاهش می یابد. لازم به ذکر است در صورتی که به حالت نشسته یا ایستاده و یا قدم زدن باشید نیروی جاذبه زمین به شما کمک می کند که زایمان خود را یک ساعت زودتر و با درد کمتری انجام دهید.قرارگیری در پوزیشن مناسب در حین زایمان در کاهش دردها بسیار کمک کننده خواهد بود.

 

11-مصرف ویتامین D

 

با مصرف ویتامین دی می‌توان درد زایمان را کاهش داد.

طی تحقیقات صورت گرفته از جانب محققین مشخص شده که: ویتامین D با کاهش درد زایمان ارتباط زیادی دارد و زنان بارداری که سطح ویتامین D آنان قبل از زایمان کنترل شود ، در حین زایمان به داروی مسکن کمتری نیاز پیدا می کنند و زنانی که سطح ویتامین D آنان پایین باشد نسبت به گروه دیگر بیشتر به داروی مسکن نیاز دارند.

 

در آخر

 

تصمیم‌گیری در مورد تکنیک‌های کاهش درد زایمان به روش طبیعی، در وهله اول باید با صلاحدید پزشک متخصص زنان و زایمان انجام شود. و در صورت موافقت پزشک با این روش لازم است مادر از نظر کنترل اضطراب و برخی بیماری‌های خاص همانند ناراحتی‌های قلبی، دیابت زایمان، هموروئید حاد و… مورد بررسی قرار ‌گیرد. در نهایت توجه کنید که لازم است مادر از تمامی جوانب آگاهی کامل داشته باشد تا بتواند آمادگی لازم جهت زایمان را کسب کند.

 

 

نظرات و تجربیات شما

ایمیل شما نمایش داده نمیشود.