بی اشتهایی کودک

آنورکسی یا بی اشتهایی کودک ممکن است دلایل زیادی داشته باشد.بی اشتهایی کودک علائم و عوارضی دارد که در این متن راجع به آن ها گفته خواهد شد.

نگران کم غذا خوردن کودکتان نباشید،زیرا راه های درمان و پیشگیری برای بی اشتهایی کودک وجود دارد.

بی اشتهایی کودک یک اختلال تغذیه ای می باشد که در صورت بروز منجر به اختلال در رشد،اختلال استخوانی،آسیب جدی به مغز و قلب و گاهی مرگ می شود.

اهمیت تغذیه برای کودک

بدن کودکان به تغذیه سالم و دریافت همه انواع ویتامین ها،پروتئین،کربوهیدرات و غیره نیاز دارد و باید همه گروه های اصلی غذایی را در طول ماه در سبد غذایی کودک قرار دهیم.

1.نان و غلات

2.میوه و سبزی

3.گوشت،تخم مرغ،حبوبات و تخم مرغ

4.شیر و لبنیات

اهمیت تغذیه نوزاد شش ماهه

باید توجه داشته باشید که نوزاد تا شش ماهگی فقط و فقط باید از شیر مادر تغذیه شود.شیر مادر برای نوزاد 6 ماهه هم آب است و هم نان.بهترین و مقوی ترین غذا برای نوزاد تا شش ماهگی شیر مادر است.به همین دلیل توصیه میکنند که اگر کودکی در گرفتن سینه مشکل دارد یا مادری سینه های مسطح دارد،حتما شیر را بد.شید و آن را از طریق شیشه شیر به کودک بدهید.

اهمیت تغذیه کودک از 6 ماهگی تا 1 سالگی

نوزاد پس از 6 ماهگی باید در کنار شیر مادر کم کم خوردن خوراکی ها را هم شروع کند.غذا ها باید نرم و راحت الهضم باشند.در دسترس باشند.حجم غذا را کم کنید و از غذاهایی استفاده کنید که انرژی کودک را تامین کند.

غذای تهیه شده نوزاد پس از 6 ماهگی باید تازه باشد و اضافه غذایش را برای وعده بعدی اش نگه ندارید.

توجه داشته باشید که تا یک سالگی غذای اصلی همچنان شیر مادر است و بعد از تغذیه با شیر مادر غذای کمکی به نوزاد داده می شود.

غذاها را باید کمی غلیظ تر از شیر مادر تهییه کنید.نباید از اول غذای جامد یا نیمه جامد به کودک بدهید.

ابتدا هر خوراکی را جداگانه به کودک بدهید تا در صورتی که حساسیتی داشت،مشخص شود که کودک به چه خوراکی آلرژی دارد.

غذای نوزاد تا 1 سالگی بدون نمک و بدون شکر باید تهییه شود.

اگر کودک تپل است از کره و روغن کمی استفاده کنید،اما کودکانی که رشدشان نسبت به سن اشان کم می باشد می توانید کره بیشتری به آن ها بدهید.

هم زمان با شروع غذای کمکی،قطره آهن و قطره مولتی ویتامین نیز به کودک بدهید.

تغذیه نوزاد در ماه هفتم

در هفته اول فقط فرنی آرد برنج به کودک می دهیم.بهتر است برنج تهییه شده ازبرنج طبیعی و مرغوب باشد.

هفته دوم از ماه هفتم می توانید کمی گوشت نیز به آرد برنج اضافه کنید.

در هفته سوم می توانید سوپ بپزید.این سوپ شامل آرد برنج،گوشت،سبزیجات،سیب زمینی و هویج می شود.

در هفته سوم و چهارم از ماه هفتم می توانید از پوره سیب زمینی یا پوره هویج همراه با کره،کمی شیر خشک و شیر مادر به کودک بدهید.

تغذیه نوزاد در ماه هشتم

هفته اول از ماه هشتم باید زرده تخم مرغ را کاملا پخته و به اندازه یک قاشق چای خوری آن را همراه با کمی آب یا شیر به نوزاد بدهید.تا یک هفته،روزانه یک قاشق چای خوری کافی است.

توجه کنید که تا پایان یک سالگی نوزاد مجاز به خوردن سفیده تخم مرغ نمی باشد.

در هفته دوم می توانید از حبوباتی مثل ماش و عدس به سوپ او بیافزایم.

در هفته سوم می توانید میوه و آبمیوه را به سبد غذایی اش اضافه کنید.

در هفته چهارم از ماه هشتم می توانید از ماست،پنیر و خرما نیز برای غذای نوزاد استفاده کنیم.

تغذیه نوزاد در ماه نهم و دهم

در این دو ماه نوزاد می تواند ماکارانی،رشته های موجود در آش و رشته های سوپی را به شرطی که به صورت کامل پخته شده باشد میل کند.

حلیم را ماه دهم می توانید به نوزاد بدهید.توجه داشته باشید که کاملا پخته باشد.حلیم و سوپ جو برای نوزاد باید خیلی سفت و غلیظ نباشد.

تغذیه نوزاد در ماه 11 و 12

در این دو ماه غذا ها شامل:کته،پلو و خوراک های دیگر می باشد.

متاسفانه بعضی از کودکان به دلیل مصرف شکلات دچار بد غذایی می شوند.بهتر است قبل از وعده غذایی به خردسالان تنقلات چرب و شیرین ندهیم.

البته باید توجه داشته باشید  که رشد قد و وزن بچه ها با هم متفاوت است و نباید کودکانی که در یک رده سنی قرار دارند را با هم مقایسه کنید.

وزن و قد کودک را باید با توجه به وزن و قد هنگام تولد بسنجید.

چون بعضی از بچه ها فعالیت کمتری دارند کمتر هم غذا می خورند مثلا دختر بچه ها همیشه در حال بازی های نشسته مثل نقاشی یا خاله بازی هستند،فعالیت بدنشان کم است،بنابراین کمتر هم غذا می خورند و این دلیل بی اشتهایی کودکان دختر می باشد.

تغذیه کودک پس از یک سالگی

بعد از پایان یک سالگی کودک می تواند همه مواد غذایی را میل کند و غذای او جدا از غذای خانواده نیست.هر چه خانواده برای وعده غذایی دارد کودک نیز باید همان را بخورد.

اما باید توجه داشته باشید که نکات سلامتی را برای کودک یک تا دو ساله باید رعایت کنید:

غذای کودک را تا دو سالگی کمی نرم تر از غذای خانواده تهییه کنید.

غذاهای سرخ شده را بیش از حد به کودک ندهید.

غذاهایی که از بیرون تهییه می شوند و انواع فست فود ها را به کودک ندهیم.

نوشابه و نوشیدنی های گاز دار را نباید میل کنند.

مصرف کافئین و مواد تهییه شده از شکلات برای کودکان تا دو سالگی ممنوع می باشد.

غذای کودک تا دو سالگی نباید بسیار چرب،شور یا شیرین باشد.

دقت داشته باشید که در سال دوم اول غذای کمکی به کودک بدهید و پس از آن شیر مادر به کودک داده شود.

در این زمان کودک می تواند از سفیده تخم مرغ هم میل کند.البته یک روز در میان و در روز های اول از مقدار کم شروع کنید.

کودکان از 1 تا 2 سالگی باید 5 وعده غذایی کم حجم داشته باشند.

تا پایان دو سالگی کودک باید قطره آهن،آ د و مولتی ویتامین مصرف کند.

تغذیه کودک از 2 تا 5 سالگی

تا 5 سالگی نباید به دلیل رفع بی اشتهایی کودک از نمک زیاد در غذای او استفاده کنیم.زیرا ممکن است کودک در جوانی و بزرگ سالی به فشار خون و مشکلات عروقی گرفتار شود.

توجه داشته باشید که تمام گروه های غذایی را در سبد غذایی کودک قرار دهید.

نکات تغذیه ایی که باید تا 5 سالگی مد نظر داشته باشید:

ظروف،قاشق و چنگال کوچک برای کودک انتخاب کنید.

قبل و بعد از غذا دست و صورت کودک کامل شسته شود.

برای جلوگیری از به وجود آمدن بی اشتهایی کودک باید بسیار آرام و با صبر و حوصله به خردسال غذا بدهیم.

همیشه از لیوان کوچک و متناسب با دست کودک به او آب بدهیم.

کودک را به خوردن غذایی مجبور نکنید.سعی کنید مدل پختش را عوض کنید.

مقدار غذا را با توجه به سن کودک افزایش دهید.

علل بی اشتهایی کودک

• یکی از مهم ترین دلایل بی اشتهایی در کودک به فاکتور ژنتیک بر می گردد.
• محیط و عوامل محیطی نیز یکی دیگر از علت های کم خوراک شدن کودک می باشد.
• اعتماد به نفس پایین.
• اختلالات تغذیه ای که همه خانواده به آن مبتلا هستند.
• کمال گرایی.
• ترس از اضافه وزن و چاقی
• فشار های اجتماع برای لاغر ماندن.
• فعالیت های ورزشی مثل ژیمناستیک.
• شغل های خاص مثل مدلینگ بودن.
• مشکلات خلقی(استرس و اضطراب).
• سابقه سو استفاده جنسی قرار گرفتن.
• مشکلات روحی و روانی.
• در دسترس نبودن غذای سالم
• کودک بیماری خاصی دارد.
• بعضی از کودکان گیاه خواری را می پسندند.

 

علائم بی اشتهایی کودک

علائم زیادی نشان دهنده بی اشتهایی کودک می باشد که میتوان به آن ها اشاره کرد؟

• افزایش وزن و چاقی مفرطی که بی دلیل باشد.
• احساس وسواس نسبت به غذا خوردن.
• در حالی که کودک بسیار لاغر است اما باز هم تمایلی به خوردن غذا ندارد.
• در حالی که کاهش وزن دارد باز هم کم خوراک است و بی اشتهایی در کودک دیده می شود.
• تحرک و فعالیت خیلی زیاد.
• بالا آوردن و استفراغ غذا.
• انکار گرسنگی.
• زیاد ایراد می گیرند.

علائم فیزیکی بی اشتهایی کودک

• کاهش وزن چشم گیر.
• افزایش وزن بی دلیل.
• ریزش مو.
• احساس سرما و یخ کردن دست و پا.
• تغییر درجه حرارت بدن کودک.
• یبوست.
• احساس ضعف و خستگی.
• غش کردن ناگهانی.

 

عوارض بی اشتهایی کودک

مشکلات مغزی

مشکلات جدی مثل آسیب به مغز  یکی از عوارض بی اشتهایی کودک می باشد.اگر مدت ناشتا بودن افزایش یابد فعالیت مغزی دشوارتر شده و درنتیجه تمرکز و حواس مختل می‌شود.

سوء تغذیه شدید

در صورتی که کودک به دلیل بی اشتهایی شدید دچار سوء تغذیه شود باید او را در بیمارستان بستری کنید.

بروز بیماری در بزرگ سالی

عدم مصرف مداوم صبحانه در طولانی مدت و حذف آن باعث می‌شود که بدن با فقدان ریز مغذی‌ها و کالری دریافتی مورد نیاز و کمبود ویتامین‌ها و املاح مواجه شود،که در نهایت باعث کم خونی،دیابت در سنین بزرگسالی،کمبود کلسیم،مشکلات گوارشی و مشکل در رشد کودک می‌شود.

اضافه وزن

همچنین این کودکان به دلیل مصرف تنقلات ناسالم مانند چیپس و پفک،جهت سیر کردن خود در طول روز،بیشتر در معرض چاقی و اضافه وزن قرار می‌گیرند.

پایین آمدن در صد یادگیری

بی اشتهایی کودک باعث به وجود آمدن بی حوصلگی و بی علاقگی در او می شود،کودک نسبت به محیط اطراف بی توجه می شود،تمرکز کودک از بین می رود،در نتیجه سطح یادگیری کودک پایین می آید.

نخوردن صبحانه باعث آسیب به حافظه کوتاه مدت کودک می شود.

راه های تشخیص بی اشتهایی کودک

پزشک با پرسیدن سوالات متعدد،معاینه فیزیکی و انجام تست روان شناختی میتواند بی اشتهایی کودک را تشخیص دهد.

• آزمایش خون که برای تشخیص میزان الکترولیت ها،ویتامین ها و مواد مغذی بدن است،انجام می گیرد.
• نوار قلب
• آزمایش تراکم استخوان

راه های پیشگیری از بی اشتهایی کودک

همه دلایل بی اشتهایی کودک قابل پیشگیری نیستند با این حال بعضی از آن ها را می توان استفاده کرد:

تمرکز نکردن بر چاقی و یا لاغری کودک.

تشویق کودک برای غذا خوردن.

از صحبت های منفی در مورد سایز بدن کودک خود داری کنید.

در مقابل دید کودک رژیم نگیرید.

روی غذاهای سالم تمرکز کنید.

سعی کنید همیشه سر سفره و با هم غذا بخورید.

سعی کنید لحظاتی که غذا می خورد برایش لذت بخش شود تا با آرامش غذا بخورد و برای خوردن غذا خودش پیش دستی کند.

کودک را برای خوردن هیچ غذایی مجبور نکنید.

به کودک استقلال بدهید تا خودش انتخاب کند که چه غذایی دوست دارد.بگذارید تا کودک به تنهایی غذا بخورد.

در غذا دادن به کودک دخالت نکنید.

قبل از غذا به کودک تنقلات ندهید.

به کودک نوشابه های گاز دار و کربناتی ندهید.

برای اینکه کودک دچار بی اشتهایی نشود او را به خوردن دمنوش های طبیعی و خوشمزه عادت دهید.

غذاهای متنوع برای کودک بپزید.

قبل از غذا خوردن با کودک بازی کنید تا هم از نظر روحی شاد و هم از نظر جسمی گرسنه شود.

از میان وعده های مناسب برای آن ها استفاده کنید.

غذاها را تزیین کنید.مثلا می توانید از قالب های عروسکی یا حیوانات استفاده کنید و خوراکی ها را با آنها را قالب بزنید.

هنگام غذا خوردن برای آن ها کتاب قصه بخوانید.

راه های درمان بی اشتهایی کودک

برای درمان بی اشتهایی کودک باید به کودک و سن او توجه کنیم.

ممکن است درمان سال ها طول بکشد.

رفع مشکلات تغذیه ای

ابتدا برای درمان باید اختلالات تغذیه ای مثل درست غذا خوردن،زمان مناسب تغذیه و باید و نباید های تغذیه ای را مد نظر بگیریم.

روان درمانی

مرحله دوم جهت درمان بی اشتهایی کودک روان درمانی است.در روان درمانی پزشک به کودک کمک می کند تا اعتمادبه نفسش را بالا ببرد،اضطرابش را کم کند و باور های غلط را فراموش کند.

انواع روان درمانی:

روان درمانی خانوادگی:

حمایت و درک شدن از طرف خانواده می تواند به بهبودی بی اشتهایی کودک کمک شایانی بکند.

روان درمانی رفتاری شناختی

در این نوع روان درمانی پزشک سعی می کند که کودک را به الگوهای درست رفتاری سوق دهد و شناخت کودک از خودش بالا می رود.

روان درمانی تعاملی

پزشک به کودک کمک می کند که رابطه اش را با دیگران به درستی انجام دهد.

درمان دارویی

در مرحله آخر با مصرف داروی ضد افسردگی می توان بی اشتهایی کودک را درمان کرد.البته باید با تجویز پزشک باشد.

در آخر

رشد و تکامل،تغییری کیفی بوده و شامل افزایش مهارت،توانایی،هوش و صحبت کردن است.ژنتیک،جثه و قد والدین،شرایط روحی و محیطی مادر در حین بارداری و همچنین آب و هوا در خصوصیات کودک تاثیر می گذارد.

ابعاد مختلف رشد شامل رشد جسمانی،حرکتی،ذهنی،تکلم،عاطفی و اجتماعی است که اگر هرکدام از نیازهای غذایی کودک درهرکدام از مراحل رشد،از نوزادی گرفته تا سن بلوغ برآورده نشوند،می‌تواند به هر کدام از این ابعاد مختلف رشد آسیب برساند.

کودکان در همه مسائل زندگی از والدین درس می گیرند.با تغذیه درست و مناسب الگوی خوبی برای کودکانمان باشیم.