آموزش مسواک زدن به کودک

آموزش مسواک زدن به کودک همواره یکی از دغدغه های والدین است. حفظ سلامت دندان های کودک به دلیل آن که کودکان در سنین پایین توانایی خود مراقبتی ندارند بسیار مهم است. دندان های کودکان از سن تقریبا یک سالگی جوانه زده و پس از آن به نوبت تمامی دندان ها پیدا می شوند. حفظ بهداشت و تمیز نگه داشتن دندان های کودک از همان سنین اولیه از مسائلی است که باید به ان توجه ویژه نموده و هرگز اجازه نداد که کودک پس از صرف شیر و پیش از تمیز نمودن دندان ها به خواب رود. مادریار، یک یاری مادرانه برای مراقبت از فرزندان دلبند شما ارائه می نماید.

اهمیت مراقبت از دندان های کودک

شاید اگر این موضوع را بدانید که حدود ۴۰ درصد از کودکانی که به پیش دبستانی می روند دچار پوسیدگی دندان هستند، اهمیت این موضوع بر شما بیشتر نمایان شود. برخی کودکان به اقتضای سن پایین و روحیه ای که دارند، تمایلی به مسواک زدن نشان نمی دهند و این موضوع در اکثر مواقع سبب خستگی و کلافه شدن والدین می شود. با آموزش صحیح شیوه اصولی مسواک زدن به کودکانتان در حفظ سلامت جسم کودک کوشا باشید.

مسواک زدن کودکان

پیش از شروع آموزش باید این نکته را یادآور شویم که از خمیر دندان های حاوی فلوراید استفاده نمایید. زیرا که خمیر دندان های حاوی فلوراید روند پوسیدگی دندان را کنترل کرده و این پروسه را جلوگیری می نماید.

مسواک زدن برای کودکان تا ۳ سالگی

مسواک زدن دندان های کودک باید از همان زمانی که اولین دندان کودک در دهان وی ظاهر شد شروع نمایید. اولین دندانی که در دهان کودک جوانه می زند، دندان شیری است. این دندان در سن ۶ ماهگی و زودتر یا دیرتر در دندان ظاهر می شود.

• در این سنین کودک توانایی خود مراقبتی نداشته و در این سن بهتر است والدین مراقبت های لازم را به عمل آورند. والدین در این زمان می توانند دندان های کودک را مسواک زده و یا چنان چه کودک خود قادر به مسواک زدن باشد، بر نحوه مسواک زدن وی نظارت کنید.
• دندان های کودکان همانند دندان های بزرگسالان باید دو بار در روز و هر بار به مدت ۲ دقیقه با مسواک مناسب و خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک زده شود.
• اجازه ندهید کودک مسواک نزده به خواب رود. رفتن کودک به رختخواب با شیشه شیر امری است که سبب رسوب شیر در پشت دندان شده و زمینه پوسیده شده دندان ها را فراهم می نماید.
• چنان چه برای مسواک زدن کودک از خمیر دندان کودکان استفاده می نمایید، میزان فلوراید خمیر دندان را کنترل نمایید که میزان آن کمتر از ۱۰۰۰ppm نباشد. میزان فلوراید موجود در خمیر دندان ها برروی بسته بندی ان ها درج می گردد. به علاوه خمیر دندان های خانواده که حاوی فلوراید ۱۳۵۰ ppm الی ۱۵۰۰ ppm هستند نیز گزینه ای بسیار مناسب جهت استفاده هستند.
• میزان اندکی خمیر دندان به اندازه یک نخود روی مسواک مناسب قرار داده و از آن برای مسواک زدن استفاده کنید.
• مراقبت کنید که کودکتان خمیر دندان را نخورد.

مسواک زدن برای کودکان سه تا شش سال

1. روزی دو نوبت و هر نوبت به مدت ۲ دقیقه دندان های کودک توسط خود کودک و یا والدین باید مسواک زده شود.
2. حتما پیش از خواب از کودک بخواهید مسواک بزند.
3. مسواک زدن کودک شما باید توسط شما و یا با نظارت شما انجام شود.
4. میزان فلوراید موجود در خمیر دندان مورد استفاده کودک نباید کمتر از 1000ppm باشد.
5. میزان خمیر دندان روی مسواک به اندازه یک نخود بوده و مقدار آن را افزایش ندهید.
6. از کودک بخواهید که خمیر دندان باقی مانده در دهان را تف کرده و دهان خود را آبکشی ننماید. در صورت آبکشی نمودن اثر فلوراید کاهش یافته و عملکرد مناسبی نخواهد داشت.

مسواک زدن برای کودکان هفت سال به بالا

1. رعایت تناوب مسواک زدن هر روز، روی دو بار با مدت زمان ۲ دقیقه الزامی است.
2. پیش از خواب حتما کودک شما مسواک زده سپس به رخت خواب برود.
3. میزان فلوراید موجود در خمیر دندان بین 1350 ppm الی 1500 ppmرا از روی بسته بندی محصول چک نمایید.
4. خمیر دندان باقی مانده را تف کرده و از شستشو با آب خودداری نمایید.
5. کودکان هفت سال به بالا توانایی مسواک زدن به تنهایی را دارند. اما بهتر است شما به عنوان والدین وی بر روی عمل مسواک زدن آن ها نظارت نمایید.

اصول آموزش مسواک زدن به کودک

با رعایت اصولی ساده و کاربردی می توان مسواک زدن را با برنامه روزانه زندگی کودک عجین نمود. توصیه مادریار رعایت اصول و نکات زیر است:

به کودک اجازه دهید تا دندان هایش را مسواک بزند

حس استقلال در وجود تمامی انسان ها نهفته است. کودکان از این قاعده مستثنی نبوده و آنان نیز مایلند تا در انجام امور استقلال خود را حفظ نمایند. توصیه می کنیم که حس غرور و استقلال طلبی کودکان را سرکوب ننمایید و اجازه دهید در ابتدا کودک خود مسواک بزند سپس شما کار کودک را تکمیل نموده و به اتمام برسانید و یا می توانید این روند را برعکس نمایید. یعنی ابتدا خودتان دندان های کودک را مسواک بزنید و هنگامی که از تمیز شدن دندان های کودک مطمئن شدید، بقیه کار را به کودک بسپارید.

در مسواک زدن مشارکت نمایید

به کودکتان احازه دهید تا دندان های شما را مسواک بزند. برای این کار ابتدا شیوه درست مسواک زدن به کودک آموزش داده و سپس از وی بخواهید برای شما مسواک بزند. پس از آن شما نیز متقابلا دندان های کودکتان را مسواک بزنید.

نخ دندان های رنگی و جذاب مخصوص کودکان تهیه و استفاده نمایید

کشیدن نخ دندان از اهمیت بالایی برخوردار بوده و مکمل مسواک زدن است. برای آن که کودک خود را ترغیب به استفاده از نخ دندان کنید، می توانید نخ دندان های رنگی که مخصوص کودکان هستند را از داروخانه ها تهیه نمایید.

کودک خود را از عواقب مسواک نزدن آگاه نمایید

به کودک خود هشدار دهید که اگر دندان های خود را به طور منظم و دقیق مسواک نزند، دندان های وی کثیف، زرد و پوسیده خواهند شد و در صورت شدت پوسیدگی وی درد بسیاری باید متحمل شود. می توانید کار خود را با نشان دادن تصاویر دندان های زرد و یا خراب به کودک خود تکمیل نمایید. البته در این امر تعادل را رعایت نموده و کودک خود را از آمپول و دندان پزشکی نترسانید.

آموزش روش صحیح و بهترین زمان مسواک زدن دندان های کودکان

مسواک زدن را به یک تفریح تبدیل نمایید

به فرزند خود نشان دهید که مسواک زدن صرفا جلوی آینه ایستادن و تکان دادن مسواک نیست. بلکه حین بازی کردن، رقصیدن و شکلک درآوردن نیز می توان مسواک زد.

مسواک زدن کودک را نقد کنید

از کودک خود بخواهید پس از مسواک زدن دندان هایش را به شما نشان دهد. چنان چه کارش را خوب انجام نداده و یا برخی دندان ها را کم‌تر تمیز نموده بود، به او گوشزد نمایید.

دندان های کودکتان را هنگام خواب مسواک بزنید

برخی کودکان بر حسب خلق و خوی بچگانه لجبازی نموده و از مسواک زدن سر باز می زنند. توصیه دندان پزشکان این است که دندان های کودکتان را هنگامی که کودک خواب است مسواک بزنید. این روش تنها برای کودکانی قابلیت اجرا دارد که خوابشان سنگین است.

انتخاب مسواک را به فرزند خود بسپارید

مسواک های کودکان در رنگ های متنوع، شکل های گوناگون، اندازه های مختلف و با انواع اشکال و اشخاص کارتونی در بازار موجود هستند. انتخاب مسواک را به کودک سپرده و اجازه دهید مسواک مورد علاقه خود را استفاده نماید.

در جلسات درمانی دندان پزشکی کودکتان را با خود همراه نمایید

هنگامی که فرزند شما به سنی رسید که بتواند در جلسات جرم گیری دندان شما حضور پیدا کند، وی را همراه خود به مطب ببرید و از پزشک در خواست کنید تا در مورد اهمیت رعایت بهداشت دندان برای وی توضیحاتی ارائه نماید.

آموزش روش صحیح و بهترین زمان نخ دندان کشیدن دندان های کودکان

هدف از نخ دندان کشیدن، خارج کردن پلاک و ذرات غذا از محل هایی است که مسواک قادر به تمیز کردن آن ها نیست. زیر خط لثه و بین دندان ها از این محل ها هستند. تجمع غذا موجب پوسیدگی دندان و جمع شدن پلاک و بیماری های لثه می شود. لذا نخ دندان کشیدن به طور مرتب در شبانه روز به حفظ سلامت دهان و دندان کمک شایانی می نماید. با توجه به اهمیت نخ دندان کشیدن، مراحل ان را در ادامه برای شما عزیزان شرح می دهیم:

• ۲۰الی ۳۰ سانتی‌متر از نخ دندان را جدا کرده و هر کدام از سر های نخ دندان را چندین دور به دور انگشت میانی دستان خود بپیچید به گونه ای که ۶-۸ سانتی‌متر از نخ دندان در وسط باقی بماند.
• نخ دندان را محکم بین انگشتان شست و اشاره خود نگه داشته و به آرامی بین دندان ها حرکت دهید.
• نخ دندان را دور هر کدام از دندان ها انداخته و با حرکات فشاری و کششی به تمامی جهات حرکت دهید.
• برای هر دندان از قسمت های نخ دندان تمیز استفاده نمایید.

چگونه مسواک زدن صحیح را به کودک خود آموزش دهیم؟

• مسواک همراه با یک نخود خمیر دندان را به دست خود دهید تا خود کار را آغاز کند. سپس دست کودک را هدایت کنید تا این کار را به درستی انجام دهد.
• کودکان را مقابل آینه ببرید تا یتواند ببیند که مشغول تمیز کردن کدام قسمت از دندان های خود است.
• از بازیگوشی و فرار کردن کودک هنگامی که مسواک در دهان دارد جلوگیری نمایید. زیرا که در صورت به زمین افتادن کودک ممکن است صدمات جبران ناپذیری به سلامت وی وارد شود.

مسواک مناسب کودکان

برای فرزند خود مسواکی را انتخاب نمایید که برای سن کودکتان طراحی شده باشد. برای مثال مسواک هایی که برای سنین ۲ الی ۵ سال طراحی شده اند دارای سرهای بیضی، کوچک همراه با موهای نرم در طول های مختلف هستند.

مسواک های کودکان دارای طرح و شکل های ویژه ای هستند تا تمایل کودک به مسواک زدن افزایش پیدا کند. به کودک خود اجازه دهید از بین مسواک های موجود، مسواک مورد علاقه خود را انتخاب کند.

مسواک کودک را تمیز نگه دارید

پس از آن که دندان و لثه های کودک تمیز شده و عملیات مسواک زدن به پایان رسید، مسواک کودک را کاملا با آب شیر شستشو دهید. سپس مسواک را در ظرفی درباز به صورت مستقیم قرار دهید و اجازه دهید که مسواک با جریان هوا خشک شود. تعویض مسواک هر ۳ الی ۴ ماه الزامی است. به علاوه هنگامی که حس کردید مسواک فرسوده شده است، بهتر است مسواکی جدید جایگزین نمایید.

خمیر دندان مناسب کودکان

پس از ۱۸ ماهگی کودکان، به اندازه یک نخود از خمیر دندانی که حاوی فلوراید پایین به میزان ۱۰۰۰ppm برای مسواک زدن کودک استفاده نمایید. فلوراید ماده ای معدنی بوده که به حفظ سلامت دندان ها کمک نموده و از پوسیده شدن آن ها جلوگیری به عمل می آورد.

زمان مناسب جهت مراجعه کودکان به مطب دندان پزشکی

کودکان با بیرون آمدن اولین دندانشان باید با دندان پزشک ملاقات نمایند. این کار موجب آشنایی کودک با پزشک و نیز بررسی وضعیت دندان تازه روییده شده و به علاوه والدین درباره نیازهای کودک برای مراقبت از دندان هایش اطلاعاتی کامل کسب می نمایند. زمان ملاقات های بعدی توسط دندان پزشک تعیین می گردد. عموما دندان پزشکان مراجعه هر ۶ ماه یکبار جهت بررسی سلامت دندان ها را توصیه می نمایند.

 

فواید مسواک زدن در کودکان

با وجود این که دندان های کودک دندان های شیری هستند و بعد از هفت سالگی انداخته خواهند شد اما مسواک زدن کودکان تاثیر زیادی در حفظ سلامت دندان ها حتی دندان های همیشگی بعد از هفت سالگی خواهد شد چرا که مسواک زدن در کودکان باعث جلوگیری از ابتلا به انواع بیماری های مربوط به دندان و دهان خواهد شد. یکی دیگر از فواید مسواک زدن در کودکان زیبایی دندان های کودک شما می باشد. بنابراین به شما توصیه می کنیم که از سنین پایین کودک خود را برای مسواک زدن آماده کنید و راه های صحیح مسواک زدن را به او آموزش دهید.

روش هایی برای تشویق کودکان به مسواک زدن

مغز کودکان به صورت کامل رشد نکرده است بنابراین ممکن است در انجام کاری که از آن ها می خواهید (مانند مسواک زدن) بازیگوشی کنند و آن را به درستی انجام ندهند. در این صورت اعمال خشونت و اجبار به کودک در انجام کار نه تنها تاثیرگذار نخواهد بود بلکه نتیجه عکس نیز خواهد داد. در این قسمت از مقاله روش هایی جهت تشویق کودک برای مسواک زدن بیان می کنیم.

۱_ کودکان معمولا در انجام کار ها از والدین خود تقلید می کنند بنابراین یکی از ساده ترین راه ها برای ترغیب کودک به مسواک زدن این است که والدین نیز مسواک بزنند و به کودک فرصت دهند تا از آن ها یاد بگیرد.

۲_ کودکان تمایل زیادی به دیدن برنامه های کارتونی دارند بنابراین سعی کنید ویدیو ها و کارتون هایی که درباره مسواک زدن و روش های صحیح مسواک زدن هستند را برای کودک نمایش دهید.

۳_ هر روز درباره اهمیت مسواک زدن و سلامت دهان و دندان با کودک خود حرف بزنید و سعی کنید به گونه ای با او حرف بزنید که در بحث شما مشارکت داشته باشد.

۴_ برای کودک خود مسواک های فانتزی با طرح های فانتزی و رنگ های بچگانه تهیه کنید. این کار می تواند تا حد زیادی کودک شما را به مسواک زدن ترغیب کند.

۵_ طعم خمیر دندانی که تهیه می کنید بهتر است مطابق با سلیقه و میل کودک باشد.

۶_ بهتر است کودک خود را تشویق کنید که خودش مسواک بزند. ارتفاع توالت و روشویی ممکن است برای کودکان بلند باشد بنابراین سعی کنید مکانی مناسب جهت مسواک زدن کودک فراهم کنید تا هنگام مسواک زدن کودک دچار دردسر نشود.

زمان شروع مسواک زدن در کودکان

تحقیقات نشان داده است که بیش از ۴۰ درصد از کودکان هنگام ورود به مدرسه دچار مشکلات پوسیدگی دندان هستند. این آمار بالا نشان می دهد که بیش تر والدین نسبت به سلامت دهان و دندان کودکان خود کوتاهی می کنند. جالب است بدانید که اگر در کودکی به سلامت دندان های کودک رسیدگی نکنید و او دندان های خود را در کودکی از دست دهد احتمال این که در بزرگسالی نیز دچار بیماری های دهان و دندان شود و دندان های خود را زود تر از موعد از دست بدهد فراوان است. به همین دلیل توصیه می شود که از همان نوزادی و با رشد اولین دندان های شیری مسواک زدن کودکان آغاز شود. توصیه می شود روزی یک بار دهان نوزاد خود را با استفاده از گاز های استریل شست و شو دهید این کار باعث پاک شدن شیر از روی لثه ها و در نتیجه نرم تر شدن بافت لثه و رشد بهتر دندان ها خواهد شد.

ویژگی های مسواک مناسب کودکان

طبیعی است که مسواک کودکان از نظر اندازه، فرم، ضخامت، نوع بافت و… با مسواک های بزرگسالان تفاوت داشته باشد. در این قسمت به بررسی ویژگی های مسواک مناسب کودکان می پردازیم.

• مسواک مناسب کودکان دارای بافت بسیار نرم جهت جلوگیری از ایجاد حساسیت دندان ها، ساییدگی و تحلیل لثه ها می باشد.

• سایز مسواک باید متناسب با اندازه دست ها و دهان کودک باشد. مسواک کودک نباید به قدری بزرگ و سنگین باشد که کودک هنگام کار با آن راحت نباشد.

• کودکان ارتباط زیادی با رنگ ها و شکل ها می گیرند. بنابراین یک مسواک کودکانه باید دارای طرح و شکل بچگانه و رنگ های بسیار شاد باشد تا کودک به مسواک زدن ترغیب شود.

• ضخامت برس یا موهای مسواک باید خیلی زیاد نباشد چرا که اندازه دندان های شیری کودک بسیار کوچک تر از دندان های بزرگسالان است.

تعداد دفعات مسواک زدن در کودکان

تحقیقات نشان داده است جهت حفظ سلامت دهان و دندان کودک باید روزانه حداقل ۴ مرتبه مسواک بزند و در هر مرتبه زمان مسواک زدن حداقل ۲ دقیقه باشد. کودک باید در نوبت های صبح قبل از میل کردن صبحانه، صبح بعد از میل کردن صبحانه، ظهر بعد از ناهار و شب بعد از میل کردن شام باید اقدام به مسواک زدن کند.

مصرف دهان شویه در کودکان

بسیاری از والدین به اشتباه تصور می کنند که مصرف دهان شویه در کودکان می تواند جایگزین خوبی برای مسواک و نخ دندان باشد. اما این تصور بسیار غلط است چرا که مصرف دهان شویه تنها مکملی برای حفظ سلامت دهان و دندان است یعنی کودک می تواند علاوه بر مسواک زدن و استفاده از نخ دندان از دهان شویه نیز جهت تکمیل سلامت دهان و دندان خود استفاده کند.

جمع‌بندی

آموزش مسواک زدن به کودک و کشیدن نخ دندان از جمله مراقبت هایی است که جهت حفظ سلامت و بهداشت دهان و دندان توسط پزشکان توصیه می شوند. مسواک زدن از همان سنین کودکی باید آغاز شده و به طور مرتب ادامه پیدا کند. اهمیت مسواک زدن و ایجاد کردن به عنوان یک عادت در کودکان از اهمیت بسیار زیاد است. گاهی کودکان بنا به خلقیات کودکانه خود تز مسواک زدن سر باز می زنند. در این زمان نگران نباشید. در ابتدای امر دوری کردن کودکان از مسواک زدن امری عادی است.

با برنامه ریزی های منظم و مناسب و ایجاد فضایی مفرح و دلچسب می توانید کودک خود را به مسواک زدن علاقمند نمایید. در هنگام مسواک زدن به کودک اجازه دهید که کار خود را انجام دهد و بر کار او نظارت کنید. مسواک زدن را به بازی تبدیل کرده و خودتان نیز همراه کودک مسواک بزنید. فراموش نکنید که داشتن نظارت روی مسواک زدن کودک شما بسیار اهمیت دارد. از اینکه تا پایان مقاله با ما همراه بودید، سپاسگزاریم!