کاهش وزن در بارداری امری شایع است. با این حال بیشتر مردم نگران آن هستند.اگر کاهش وزن در بارداری کوتاه مدت و گذرا باشد مشکلی ندارد. اما اگر زیاد شود باید به دنبال راه های درمان آن باشید.
کاهش یا افزایش غیر طبیعی وزن نیاز به مراقبت پزشکی دارد.در این متن شما را با علت ها،علائم،عوارض و راه های پیشگیری و درمان کاهش وزن در بارداری آشنا خواهیم کرد.
![کاهش وزن در بارداری]()
علت های کمبود وزن چیست؟
علت های کمبود وزن چیست؟حالت تهوع و استفراغ
در سه ماهه اول به دلیل ویار حاملگی ممکن است در صبح یا با بویدن یکی از خوراکی ها خانم باردار دچار حالت تهوع و استفراغ شود.
در سه ماهه اول بی اشتهایی و استفراغ به اوج خودش می رسد.
کاهش وزن در این زمان نا خواسته و امری طبیعی است و بر جنین تاثیر منفی نمی گذارد.
البته کاهش وزن موثر بر حالت تهوع در سه ماهه دوم جبران می شود و جای نگرانی نیست.
در سه ماهه دوم جنین کم کم وزن می گیرد و شروع به ذخیره چربی می کند.
بنابراین باید برای سلامت نگه داشتن بدن در دوران بارداری،زایمان و شیر دهی تغذیه مناسبی را پیش بگیرید.
جنین در حال رشد و تکامل روز به روز است. بنابراین اگر بدن مادر ذخیره چربی،ویتامین و کلسیم نداشته باشد، جنین مواد مغذی مورد نیازش را از بدن مادر تغذیه می کند و باعث کاهش قدرت بدن خانم خواهد شد.
حالت تهوع صبحگاهی باعث می شود که با کاهش وزن ناگهانی رو به رو شوید.بهتر است تغذیه سالم و مناسبی را پیش بگیرید.
بیماری خلقی صبحگاهی
80 در صد خانم ها در سه ماهه اول مبتلا به تغییرات شدید هورمونی قرار می گیرند و دچار بیماری خلقی در صبح می شوند.
- خستگی
- حالت تهوع
- استفراغ
- حساسیت به بوها
این علائم مخصوصا حالت تهوع تا 14 هفته طول می کشد و پس از آن از بین می رود.کم کم شاهد افزایش وزن خواهید بود.
بیماری استفراغ شدید در بارداری
با توجه به اینکه بیشتر زنان بعد از گذشت دو ماه به حالت طبیعی بر می گردند اما بعضی از زنان در بارداری دچار بیماری استفراغ شدید در صبح و کاهش اشتها تا آخر بارداری می شوند.
این امر باعث کاهش وزن در بارداری خواهد شد.
اگر بیماری شدید و طولانی شود باید خانم در بیمارستان بستری شود یا بصورت سراپایی در درمانگاه درمان و تحت مراقبت قرار بگیرد.
این بیماری باعث کم شدن آب بدن می شود.زن در این شرایط برای خوردن غذا ناتوان خواهد بود.
بعضی از زنان در هفته 20 بارداری بهبود می یابند. اما دیگران ممکن است تا پایان بارداری با این مشکل همراه باشند.
درمان استفراغ شدید در بارداری
استفراغ شدید یا هایپر میسیس گراویداروم درمان خاصی ندارد.
درمان با دارو
می توان از داروهای خوراکی یا تزریق سرم و آمپول آب از دست رفته بدن را جبران کرد.
درمان با جراحی
در موارد شدید بهتر است درمان با جراحی را امتحان کنید.
درمان با خوابیدن در رختخواب نیز توصیه می شود.
استفاده از داروهای گیاهی
و گرفتن رژیم های خاص غذایی
عفونت ها
از دیگر علتهای کاهش وزن در بارداری وجود برخی عفونت ها می باشد.
اگر استفراغ صبح گاهی ندارید اما باز هم کاهش وزن در بارداری به صورت ناگهانی دارید به دنبال مشکلات دیگر باشید.مثلا:
- عفونت
- سرطان
- اختلالات روانی
- استفاده از مواد مخدر
- دیابت بارداری که هنوز تشخیص داده نشده است.
- بیماری های مزمن
- عدم تعادل غدد درون ریز
- تیروئید پرکار که درمان نشده است.
- ناهنجاریهای نورولوژیک
- بیماری و مشکلات دستگاه گوارش
- اختلالات خود ایمنی
- اختلال در اشتها
خطرات کمبود وزن بر جنین
پزشک باید تاثیرات کاهش وزن در بارداری را بر جنین کم کند.باید وزن را کنترل کند تا جنین را از خطر :
- چاقی در آینده
- تولد زود رس
- وزن کم یا وزن بسیار زیاد هنگام تولد نجات دهد.
- نارسایی قلبی
- صعف در سیستم ایمنی بدن را حفظ کند.
عوارض کم شدن وزن و توده بدنی مادر
کم شدن وزن جنین
نوزادنی که هنگام تولد وزن کمی دارند در براربر بیماری های ضعیف هستند.ناهنجاری های زیادی دارند و به اندازه کافی رشد نداشته اند.
بنابراین با ناتوانی ذهنی و جسمی رو به رو می شوند.
زایمان زود رس
کم شدن مایع آمنیوتایک در بارداری
مرده زایی
دیابت بارداری
پرفشاری خون
نارسایی قلبی جنین
پره اکلامپسی
آپنه خواب
تشکیل لخته های خونی مخصوصا در پا
بروز عفونت در مادر
ضعیف شدن سیستم ایمنی کودک
بروز سوء تغذیه در کودک پس از تولد
نباید مادر بدون دلیل وزنش را کم کند.اما اگر چاقی مفرط دارد بهتر است با دستور پزشک این کار را انجام دهد.
پره اکلامپسی
از دیگر عوارض کاهش ورن در بارداری می توان به وجود پره اکلامپسی اشاره کرد.
دیابت بارداری
سزارین
بزرگ شدن نوزاد اما با ضعف
راه های افزایش وزن
برای افزایش وزن و تشخیص کاهش وزن در بارداری فقط دکتر مجاز است تا نظر دهد.
دکتر طبق توده بدنی قبل از بارداری و وزن مادر و جنین پیشنهاد می دهد که:
مقادیرافزایش وزن در بارداری
وزن کم:18 کیلو باید تا 20 گیلوگرم اضافه کنید.
عادی :24 کیلو باید تا 17 گیلوگرم وزن اضافه کنید.
اضافه وزن :25 تا 29 باید تا 12 کیلوگرم اضافه کنید.
چاق :30 باید تا 10 کیلوگرم وزن اضافه کنید.
افزایش وزن در بارداری نسبت به کسانی که چند قلو دارند بیشتر می شود.
با یک متخصص تغذیه صحبت کنید.
متخصص تغذیه می تواند با تشخیص علت کاهش وزن در بارداری،درمان مناسبی در نظر بگیرد.
یا اینکه داروهای ضد تهوع،ضد افسردگی و ضد تیروئید تجویز می کند.
شاید مشکل در اختلال خوردن باشد و فقط پزشک است که می تواند نظر قطعی بر مشکل و درمان آن داشته باشد.
با حجم کم اما وعده های بیشتر غذا بخورید.
می توانید به جای انتخاب سه وعده،شش وعده اما با حجم کمتر غذا بخورید.اینگونه هم غذای بیشتری مصرف کرده اید و هم به دستگاه گوارش کمک بیشتری می کنید.
به دلیل بارداری فشار زیادی روی معده و دستگاه گوارش است بنابراین با کم خوردن در هر وعده به خودتان کمک می دهید.
از خوردن غذاهای فست فودی و آماده ای خود داری کنید.
در منزل وزن را کنترل نکنید.
کنترل وزن در منزل باعث بروز استرس در خانم باردار می شود.
ممکن است وزن را نادرست اندازه گیری کنید.
پس به دلیل نوسانات روزمره و مشکلات دیگر اندازه گیری وزن در خانه توصیه نمی شود.
از کربوهیدرات بیشتری استفاده کنید.
اگر پزشک تشخیص بر کاهش وزن در بارداری داده است،بهتر است از مواد حاوی کربوهیدرات بیشتری استفاده کنید.
کربوهیدرات ها شامل نان سبوس دار،غلات،حبوبات،انواع ماکارانی می باشد.
برای استفاده از حبوبات بهتر است قبل از مصرف آنها را تا دو روز خیس کنید و هر روز آب آنها را عوض کنید.برای پخت نیز می توانید به آن آویشن و یا زیره اضافه کنید تا نفخش را بگیرد.
مصرف آجیل در بارداری
همه نوع آجیل برای درمان کاهش وزن در بارداری مفید است.گردو،بادام و آجیل برزیلی از همه بهترند و مصرف آنها برای بالا بردن وزن و تقویت بدن توصیه می شود.
استفاده از روغن های طبیعی
اگر نمی توانید از آجیل به دلیل هزینه بالا یا بروز حساسیت استفاده کنید می توانید از روغن دانه ها مصرف کنید.
روغن دانه های سویا،روغن کنجد،روغن زیتون،روغن نارگیل و روغن بادام خوراکی را می توانید به صورت روی غذا هنگام پخت یا روی سالاد و روی غذاهای سرد میل کنید.
شیر سویا و تاثیر بی نظیر آن
شیر سویا دارای انواع ویتامین ها می باشد و مصرف آن در بارداری منعی ندارد.طعم بسیار لذیذ آن باعث تغییر در ذائقه می گردد و خانم میل بیشتری به خوردن غذا پیدا می کند.
استفاده از لبنیات
لبنیات پروبیوتیک و بدون لاکتوز در دوران بارداری توصیه می شود.
شیر،پنیر،ماست،کشک،خامه،پنیر توفو و دیگر محصولات لبنی را حتما روزانه مصرف کنید.
میوه ها و سبزیجات را در سبد غذایی اتان بگذارید.
انواع میوه ها و سبزیجات را به شکل خام و پخته میل کنید و سعی کنید از میوه ها و سبزیجات روزانه مصرف کنید تا هم کمبود های ویتامین را جبران کنید و هم درمان کاهش وزن در باردری است.
از مصرف پروتیئن غافل نشوید.
گوشت گوسفند،گوشت گوساله و شتر سرشار از پروتیئن است.مصرف گوشت بدون چربی کمک شایانی به افزایش وزن خواهد کرد.
از گوشت های سفید نیز استفاده کنید.
انواع ماهی و مرغ را به صورت های مختلف طبخ و میل کنید.شاید بعضی از خانم ها به بوی مرغ و ماهی ویار دارند و هنگام طبخ آن حالت تهوع می گیرند.
بهتر است همسر،مادر و یا اعضای خانواده آن را بپزند.
برای افزایش وزن می توانید از مرغ های کبابی استفاده کنید.
برای مصرف ماهی باید از ماهی هایی که دارای جیوه هستند خود داری کنید.
ماهی قزا آلا،سالمون و ماهی تن بهترین گزینه برای مصرف هستند.
آب و مایعات فراوان بنوشید.
خوردن آب و مایعات را فراموش نکنید.یک خانم حامله بهتر است روزانه 8 لیوان آب بنوشد.
می توانید به جای آب از آبمیوه های طبیعی،آب سبزیجات،شیر و دیگر خوراکی های مایع آستفاده کنید.
با این کارهم از زایمان زودرس و کمبود مایع آمنیوتیک جلوگیری می کنید و هم باعث کاهش حالت تهوع و استفراغ می شوید.
افزایش وزن با درمان بیماری های زمینه ای خانم
ممکن است خانم یک بیماری زمینه ای مثل کم کاری یا پر کاری تیرویئد،دیابت،فشار خون و غیره داشته باشد.
هر نوع بیماری تشخیص داده نشده می تواند علت کاهش وزن در بارداری باشد.
بنابراین با مراجعه به پزشک متخصص می توانید علت را پیدا کنید و بعد از درمان شاهد افزایش وزن خواهید بود
مکمل مصرف کنید.
با دستور پزشک از قرص آهن،کلسیم،اسید فولیک و مولتی ویتامین استفاده کنید.
ورزش کنید.
ورزش های سبک را روزانه انجام دهید.انجام ورزش می تواند باعث بالا بردن و تقویت عضلات بدن شود.حالت تهوع را کم می کند.بدن و دستگاه گوترش را آماده و تقویت می کند.
بنابراین برای خوردن غذا دیگر مشکلی ندارید و ممکن است بعد از ورزش گرسنه و تشنه نیز بشوید.
پس ورزش راه کار مناسبی جهت درمان کاهش وزن در بارداری می باشد.
پیاده روی و یوگا نیز به بدن آرامش می دهد و باعث بالا بردن قدرت بدن و افزالیش حالات روحی خانم می گردد.