هفته دوازدهم بارداری

بدن مادر در هفته دوازدهم بارداری

 

آغاز هفته دوازدهم بارداری به معنای پایان سه ماهه اول بارداری‌تان است. اکنون خطر سقط‌ جنین به میزان زیادی کاهش‌یافته است.

شکم شما به‌اندازه‌ی یک گریپ فروت است. احتمالاً در این هفته تکانه‌هایی در شکمتان احساس نکنید. اکنون تغییرات ظاهری شما به حدی نیست که دیگران به‌راحتی متوجه بارداری‌تان شوند.

در این هفته حساسیت‌های پستان ها کاهش پیدا می‌کند اما به دلیل بزرگ‌تر شدن اندازه آن، خطوط قهوه‌ای رنگی بر روی آن ظاهر می‌شود. این خطوط در قسمت شکم و باسن شما نیز ممکن است ایجاد شود.

از این هفته به بعد به‌تدریج کوفتگی، بیزاری از غذا و تهوع کاهش پیدا می‌کند اما ممکن است احساس سرگیجه و سردرد داشته باشید.

احتمال دارد از این هفته به بعد، ماسک حاملگی (ملاسما یا کلوآسما)  که در آن هاله‌های تیره‌رنگی در پیشانی، گونه‌ها و چانه ایجاد می‌شود، در شما ظاهر گردد. این عارضه در مادرانی که پوست روشن و موهای تیره دارند بیشتر شایع است.

همچنین بروز برآمدگی‌های قرمزرنگی با خطوط عنکبوت مانند در نقاط مختلف پوست ازجمله صورت وجود دارد. با ترشح هورمون‌های حاملگی و افزایش فشارخون که پارگی رگ‌های خونی ظریف را به دنبال دارد، این عارضه ظاهر می‌شود که بعد از زایمان برطرف می‌شود و جای نگرانی ندارد.

 

وضعیت جنین در هفته دوازدهم بارداری

 

در این هفته وزن کودک شما به ۱۴ گرم و قد او به ۵/۵ سانتی‌متر رسیده است. او به‌اندازه‌ی یک لیموی کوچک است.

اکنون چشم‌ها و گوش‌های کودک شما به‌طور کامل تشکیل‌شده است. غده‌ی هیپوفیز جنین شروع به تولید هورمون‌های پرولاکتین و کورتیکوتروپین می‌کند.

از این هفته لوزالمعده یا پانکراس جنین شروع به تولید انسولین کرده و کبد علاوه بر فعالیت‌های قبل، تولید صفرا را هم آغاز کرده است. ناخن‌های نازک انگشتان دست و پای کودک کم‌کم شروع به رشد کرده و طناب‌های صوتی او تشکیل‌شده است.

در این هفته روده‌های جنین در داخل شکم او جای گرفته است. همچنین کلیه‌های کودک شما فعالیتشان را آغاز کرده و می‌توانند بعد از بلع مایع آمنیون، آن را به‌صورت ادرار دفع کنند. ادرار به‌مرورزمان، بخش زیادی از مایع آمنیوتیک را تشکیل می‌دهد که وظیفه محافظت از کودک شمارا بر عهده دارد و همچنین فضای کافی را برای شنای جنین فراهم می‌کند.

 

علائم هفته دوازدهم بارداری

 

سوزش معده

احتمالاً شما در این هفته دچار سوزش معده شوید. این سوزش از پایین جناغ سینه شروع می‌شود و تا حلق ادامه می‌یابد. سوزش معده معمولاً به دلیل تغییرات هورمونی و تغییراتی که در اندام‌هایتان رخ می‌دهد، به وجود می‌آید. برای مقابله با این مشکل از مصرف غذاهای چرب، سرخ شده، تند و ادویه‌دار پرهیز کنید.

سردرد و سرگیجه

 

در هفته دوازدهم بارداری به علت افت قند خون، ممکن است دچار سردرد و سرگیجه شوید. برای مقابله با این مشکل، سعی کنید بیش‌ازحد راه نروید و از دویدن خودداری کنید. در چنین مواقعی ابتدا اگر لباس تنگی به تن دارید، با باز کردن دکمه‌های لباستان از فشار آن‌ها بر بدنتان بکاهید. به‌آرامی بنشینید و با قرار دادن سرخود در بین زانوها، به‌طور عمیق و آرام نفس بکشید.

همچنین از میان وعده‌های مقوی در رژیم غذایی خود استفاده کنید. تکه‌های میوه، سبزیجات تازه، کره‌ی بادام زمینی، نان‌های سبوس‌دار، آجیل خصوصاً بادام و هم‌چنین آب میوه‌های طبیعی میان‌وعده‌های مناسبی هستند. سعی کنید همیشه  یک خوراکی شیرین مانند خرما به همراه داشته باشید. در صورت بهبود نیافتن و یا تشدید شدن این مشکل، با پزشک خود در میان بگذارید.

گرفتگی بینی در هنگام خواب

تغییرات هورمونی در دوران بارداری می‌تواند بر روی بینی‌تان نیز تأثیر بگذارد.

اگر موقع خواب دچار گرفتگی بینی می‌شوید، توصیه می‌شود یک دستگاه بخور در اتاق‌خوابتان قرار دهید تا هوای اتاق مرطوب شود. در صورت احساس خشکی در بینی، با مالیدن کمی وازلین آن را نرم نمایید. مرطوب نگه‌داشتن بینی و شستن آن با آب‌نمک رقیق یا سرم نمکی، گرفتگی بینی شمارا کاهش می‌دهد.

 

نکات قابل توجه هفته دوازدهم بارداری

 

تغذیه در هفته دوازدهم بارداری

 

از این هفته کودک شما شروع به رشد می‌کند، بنابراین لازم است برای رشد کافی جنین، روزانه از مواد غذایی مغذی و مفید استفاده کنید. مصرف لبنیات در هفته دوازدهم بارداری، به حفظ کلسیم و استخوان‌بندی کودک کمک می‌کند. مواد لبنی شامل: ماست کم‌چرب، ماست پروبیوتیک، پنیر، کشک پاستوریزه، دوغ بی‌نمک، سرشیر، بستنی، خامه است که توصیه می‌شود روزانه ۴-۵ سهم از آن‌ها مصرف کنید. هر سهم معادل، یک لیوان دوغ یا یک پیاله ماست یا ۵۰ گرم پنیر می‌باشد.

برای این‌که به یبوست دچار نشوید، توصیه می‌شود که در وعده‌های غذایی‌تان از مواد غذایی فیبردار استفاده کنید و مصرف مایعات را بیشتر کنید. نان سبوس‌دار، اسفناج، جعفری، نعناع، کاهو، هویج، گوجه‌فرنگی، لوبیا سبز، خیار، کلم بروکلی، سیب، پرتقال، نارنگی و زردآلو دارای فیبر کافی می باشند.

دقت داشته باشید که گوشت مصرفی‌تان حتماً کامل پخته شود، زیرا بیماری‌های خطرناکی مثل  توکسوپلاسموز از طریق تماس و مصرف گوشت خام به فرد انتقال پیدا می‌کند.

ورزش در هفته دوازدهم بارداری

ورزش‌هایی از قبیل کوهنوردی، غواصی و حتی سفر به مناطقی که ارتفاع زیادی از سطح زمین دارند، برای مادران باردار خطرناک است و تا زمان زایمان باید از انجام این نوع ورزش‌ها خودداری کرد.

جهت تقویت ماهیچه‌های واژن و راحتی زایمان، به مادران باردار بسیار توصیه می‌شود که تمرینات کِگِل را قبل و بعد از بارداری انجام دهند.

آزمایش غربالگری در هفته دوازدهم بارداری

 

از هفته یازدهم تا پایان هفته سیزدهم  بارداری ممکن است سونوگرافی nt برایتان تجویز شود. این سونوگرافی برای بررسی مایع شفاف پشت گردن جنین انجام می‌گیرد.

همچنین توصیه می‌شود این هفته یک آزمایش خون نیز برای مادران انجام شود تا توسط این آزمایش انواع اختلالات ژنتیکی ازجمله سندرم داون، تریزومی ۱۸ و اسپینا بیفیدا موردبررسی قرار گیرد. مجموعاً به این آزمایش خون و سونوگرافی، غربالگری سه ماهه اول بارداری گفته می‌شود.

ممکن است در شرایط خاص برای مادران باردار در هفته‌های یازدهم تا چهاردهم بارداری، آزمایش نمونه‌برداری از پرزهای جفتی یا cvs پیشنهاد شود. لازم به ذکر است که پزشک این آزمایش را تنها در شرایطی خاص برای بعضی از مادران باردار تجویز می‌کند.

علائم هشدار در هفته دوازدهم بارداری

در صورت داشتن هریکی از علائم زیر حتماً با پزشک خود در میان بگذارید:

خونریزی واژینال و لکه بینی و هر نوع ترشحات خونابه‌ای، تکرر ادرار شدید با سوزش ادرار و پهلودرد و درد در هنگام ادرار کردن، تب و لرز، سردرد شدید و مقاوم، بروز تشنگی زیاد و غیرعادی همزمان با کاهش مقدار ادرار، دردهای شکمی و رحمی، تهوع و استفراغ شدید.

 

علائم نیازمند به مراجعه پزشک در هفته دوازدهم بارداری

احتمال سقط جنین در اوایل بارداری و تا هفته دوازدهم بالا است. هفته دوازدهم بارداری پایان سه ماهه اول بارداری است در این هفته ممکن است با علائمی چون خونریزی، انقباضات رحم، خروج بافت از واژن، درد شدید لگن و شکم و … مواجه شوید. گرچه این علائم ممکن است صد در صد نشانه سقط جنین در هفته دوازدهم بارداری نباشد اما توصیه می شود در صورت داشتن این نشانه ها هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید. با نزدیک شدن با پایان سه ماهه اول بارداری و ورود به هفته دوازدهم احتمال سقط جنین کاهش پیدا می کند بنابراین در صورت داشتن این علائم نگران نشوید و با حفظ خونسردی کامل به پزشک مراجعه کنید. هم چنین در صورت داشتن علائمی چون تپش قلب، تنگی نفس، احساس ضعف و خستگی، سرگیجه، سر درد و زردی و رنگ پریدگی در نوک انگشتان، زیر چشم ها و روی لب ها به پزشک مراجعه کنید.

علائم مادر در هفته دوازدهم بارداری

بهبود حالت تهوع

گنادوتروپین یا هورمون hcg هورمونی است که در ابتدای بارداری میزان آن به حد قابل توجهی افزایش پبدا می کند. افزایش این هورمون سبب ایجاد حالت تهوع در مادر می شود. با گذشت سه ماهه اول بارداری و نزدیک شدن به هفته دوازدهم میزان هورمون hcg رو به کاهش می رود و حالت تهوع و استفراغ مادر رو به بهبود می رود. هم چنین میزان هورمون های پروژسترون و استروژن نیز که در ابتدای بارداری افزایش می یابد با نزدیک شدن به پایان سه ماهه اول رو به کاهش می رود و این به معنای کم شدن علائم مادر به ویژه حالت تهوع است. البته لازم به ذکر است که علائم مربوط به حالت تهوع در تمام مادران تمام نمی شود. برخی نیز ممکن است در هفته دوازدهم بارداری هنوز حالت تهوع داشته باشند اما با گذشت زمان و پایان سه ماهه اول بارداری به طور معمول علائم بارداری به خصوص حالت تهوع رو به بهبود می رود.

بزرگ شدن رحم

رحم مادر کم کم بزرگ می شود و لگن را پر می کند، با نزدیک تر شدن به هفته دوازدهم رحم کم کم به قسمت پایین شکم می رسد.

تسکین مثانه

با نزدیک تر شدن به هفته دوازدهم بارداری رحم کم کم به سمت بالا حرکت می کند بنابراین فشار وارد شده ردی مثانه مادر کاهش پیدا می کند. با کاهش فشار روی مثانه تکرر ادرار که در اوایل بارداری رخ داده بود رو به بهبود می رود و مادر ره اندازه سابق احساس دفع مداوم ادرار نخواهد کرد.

 

ایجاد لکه های بارداری

بررسی ها نشان داده است که حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد از خانم های باردار طی دوران بارداری دچار لکه های پوستی می شوند، این لکه ها که له لکه های بارداری یا ملاسما مشهور هستند معمولا به صورت لکه های قهوه ای روی پیشانی، لب بالایی و روی گونه ها ایجاد می شوند. این لکه ها معمولا تا انتهای دوران بارداری باقی می مانند و پس از اتمام دوران بارداری بهبود می یابند.

باید ها و نباید های هفته دوازدهم بارداری

۱_ با وجود آن که تا هفته دوازدهم بارداری ممکن است کسی متوجه بارداری شما نشود و شکم شما تغییر سایز چندانی نداشته باشد اما با این حال بهتر است کم کم لباس های تنگ خود را کنار گذاشته و لباس های گشاد و راحت را جایگزین آن کنید.

۲_ با وجود این که با ورود به هفته دوازده بارداری علائم بارداری کاهش می یابد و احتمال سقط جنین کم می شود اما با این حال طی دوران بارداری و هفته دوازدهم بارداری از استعمال دخانیات، الکل و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خودداری کنید. مصرف الکل و دخانیات در هفته دوازدهم بارداری منجر به سقط جنین، زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن کم خواهد شد.

۳_ طی هفته دوازدهم بارداری اندام تناسلی جنین به طور کامل تکامل پیدا نکرده است بنابراین ممکن است که برای انجام سونوگرافی و تعیین جنسیت زود باشد. تعیین جنسیت جنین از طریق سونوگرافی به طور معمول از هفته ۱۶ تا ۲۲ بارداری انجام می شود. بنابراین جهت تعیین جنسیت صد در صدی و بدون خطا بهتر است اندکی صبر و حوصله به خرج دهید.

۴_ با نزدیک تر شدن به پایان سه ماهه اول بارداری و هفته دوازدهم بارداری حالت تهوع مادر کم شده و اشتها برای خوردن غذا افزایش پیدا می کند بنابراین ممکن است مادر علاوه بر خوردن غذای اصلی به طور مداوم احساس گرسنگی کند. در این حالت بهتر است مادر برای رفع گرسنگی از میان وعده های سالم مانند سبزیجات خام، آجیل، ماست، پنیر، گردو، پسته و… استفاده کنید.

۵_ با رشد جنین میزان برداشت کلسیم از بافت استخوان مادر افزایش پیدا می کند، بنابراین با ورود به هفته دوازدهم و هفته عای بعدی مادر ممکن است در اثر کمبود کلسیم و ویتامین دی دچار درد استخوان شود. بنابراین بهتر است از ابتدای دوران بارداری و در هفته دوازده بارداری با دستور پزشک از قرص های کلسیم و ویتامین دی استفاده کنید. هم چنین با دستور پزشک از قرص های ویتامین و آهن نیز جهت رشد بهتر جنین استفاده کنید.

۶_ از مصرف سر خود هر گونه دارو در دوران بارداری و هفته دوازدهم بدون نسخه پزشک خودداری کنید.