هفته بیستم بارداری

بدن مادر در هفته بیستم بارداری

 

تبریک می گوییم؛ از هفته بیستم بارداری، شما به نیمه‌راه بارداری رسیده اید. در حال حاضر گرفتاری‌های یک شکم بزرگ را ندارید و احتمالاً انرژی خوبی دارید. البته ازنظر روانی ممکن است هنوز بسیار احساساتی باشید.

در هفته بیستم بارداری، رحم بیش از گذشته از لگن بالاآمده است، به‌طوری که فشردگی رحم به‌طرف شکم (قفسه سینه) کاملاً نمایان است. این هفته ناف شما کشیده شده یا به‌طرف بیرون می‌آید.

احتمالاً تاکنون ۵ کیلوگرم اضافه‌وزن پیداکرده باشید. انتظار می‌رود در هفته بیستم بارداری هم ۰٫۵ کیلوگرم به وزنتان افزوده شود. با افزایش وزن و بزرگ‌تر شدن رحم، تغییراتی درراه رفتن شما به وجود می‌آید که علت آن تغییر در مرکز ثقل بدن است. برای جلوگیری از زمین خوردن، حین راه رفتن سر خود را بالا بگیرید و شانه‌ها را به جلو خم نکنید.

اگر تابه‌حال، حرکت کودک خود را تجربه نکرده‌اید، طی چند روز آینده می‌توان انتظار داشت که برای نخستین بار حرکات جنین خود را احساس کنید، این حرکات به‌طور لرزش‌های خفیف و حساسی هستند که بسیاری از مادران آن را با گاز معده اشتباه می‌گیرند.

از علائم رایجی که مادران در هفته بیستم بارداری گزارش می‌کنند این است که اشتهایشان زیاد می‌شود و ولع زیادی نسبت به خوردن غذاها تجربه می‌کنند.

عوارض شایع بارداری برای بیشتر زنان در هفته بیستم شامل موارد زیر است:

یبوست، کمردرد، گرفتگی عضلات پا، انقباضات بدون درد رحم، سرگیجه، ویار، تغییرات پوستی

 

وضعیت جنین در هفته بیستم بارداری

کودک شما در هفته بیستم بارداری، ۳۰۰ گرم وزن و ۱۶٫۴ سانتی‌متر قد دارد. او در این هفته تقریباً به‌اندازه یک موز است. در این زمان، عضلات جنین قدرت بیشتری یافته و به‌راحتی می‌توانید حرکات او را حس کنید.

در حال حاضر فرزند شما می‌تواند ضربان قلب شما و صداهای خارج از رحم را بشنود.

در هفته بیستم بارداری سطح بدن کودک شما با پرزهای ریزی بنام موهای جنینی پوشانده شده است. بیشتر این موها پیش از تولد از بین می‌روند، البته احتمال دارد روی بدن نوزادان نارس چنین موهایی وجود داشته باشند.

اکنون ستون فقرات جنین صاف می‌باشد و در سونوگرافی هفته بیستم بارداری می‌توان تک‌تک مهره‌ها را مشاهده کرد. همچنین جوانه دندان‌های شیری و زیر ساز دندان‌های دائمی در زیر لثه‌ها جای می‌گیرند.

از مهم‌ترین تغییرات جنین در هفته بیستم بارداری، تکامل هرچه بیشتر دستگاه تناسلی است که باعث می‌شود بتوانید از طریق سونوگرافی جنسیت کودک خود را تشخیص دهید.

 

علائم هفته بیستم بارداری

 

افزایش وزن

در هفته بیستم بارداری، به‌احتمال‌زیاد، حدود ۴ تا ۵ کیلوگرم بر وزن شما افزوده‌شده است.

انتظار می‌رود از این هفته به بعد، هر هفته حدود ۰٫۵ کیلوگرم بر وزن شما اضافه شود. درحالی‌که در اوایل بارداری، وزن شما کم‌تر از میزان طبیعی بوده باشد، این افزایش وزن باید کمی بیشتر از این مقدار باشد و درصورتی‌که در ابتدای بارداری اضافه‌وزن داشته‌اید، باید به وزن شما کم‌تر از ۰٫۵ کیلوگرم در هر هفته، اضافه شود.

خارش پوست

احتمال دارد با کشیده‌تر شدن پوست، به‌خصوص در اطراف شکم و سینه‌های خود احساس خارش داشته باشید.

برای رهایی از این خارش، بهتر است از کیسه‌های سرد یا کرم‌های مرطوب‌کننده استفاده کنید. خاراندن پوست می‌تواند وضعیت را بدتر کند. در صورت شدیدتر شدن این خارش‌ها بهتر است موضوع را با پزشک یا مراقب بهداشت خود در میان بگذارید.

خواب ناآرام

احتمال دارد زودبه‌زود از خواب بیدار شده یا در تمام طول شب تلاش کنید وضعیت خواب راحتی را برای خود بیابید. برای راحت‌تر شدن موقعیت خوابتان، بهتر است به پهلو دراز کشیده، زانوهای خود را خم‌کنید و یک بالشت بین پاهای خود قرار دهید. همچنین می‌توانید بالشت‌های بیشتری را زیر شکم و در پشت خود بگذارید.

بالشت‌های مخصوص دوران بارداری، می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.

ترشحات واژینال

ترشحات مهبل از هفته بیستم بارداری بیشتر می‌شود. این ترشحات معمولاً غلیظ، بی‌رنگ یا مایل به زرد هستند و وجود آنها دلیل بر عفونت نیست. افزایش ترشحات در این دوران تا زمان زایمان امری طبیعی است.

دلیل این افزایش ترشحات، افزایش جریان خون در عضلات و پوست اطراف مهبل است. اما امکان دارد در دوره حاملگی دچار عفونت شوید. ترشحات مهبل را زمانی می‌توانید قارچی بدانید که بدبو، زردرنگ یا سبز باشند و در ناحیه تناسلی تحریک و خارش در پی داشته باشد.

برخی مواقع این وضعیت تقریباً نگران‌کننده است و باید سریع به پزشک اطلاع دهید زیرا ممکن است نشانه پارگی زودهنگام لایه‌ها یا گردن رحم باشد.

گرفتگی پا

گرفتگی عضلات پا در این دوران از بارداری، بسیار شایع است.

سعی کنید پاهای خود را بیشتر در طول روز بالا نگه‌دارید، روزانه زمانی را به انجام حرکات کششی اختصاص دهید و حتماً مقدار زیادی آب بنوشید.

کم شدن حجم تنفس

با افزایش حجم رحم، فشار بیشتری به ریه‌های شما وارد خواهد شد. این موضوع باعث می‌شود که حجم تنفستان کم شود. این موضوع به مخصوصاً در مادرانی که دوقلو باردار هستند بیش از دیگران دیده می‌شود. بهتر است به خودتان سخت نگیرید و برای انجام فعالیت‌ها بیش‌ازپیش به خودتان فرصت بدهید.

 

نکات قابل توجه هفته بیستم بارداری

 

تغذیه در هفته بیستم بارداری

انتخاب مناسب مواد غذایی در هفته بیستم بارداری می‌تواند هم در کوتاه‌مدت و هم در بلندمدت برای کودکتان مفید باشد. مطالعات نشان می‌دهد موادی که شما در این دوره استفاده می‌کنید می‌تواند نقش مهمی در سلامت کودک تا آخر عمر ایفا کند. اگرچه در هفته بیستم بارداری خود هستید اما هنوز برای اعمال تغییرات مواد غذایی، فرصت دارید.

از این هفته جنین شما مزهٔ غذاهایی که می‌خورید را از طریق مایع آمنیوتیک تجربه می‌کند. بادام‌هندی می‌تواند منبع خوبی از انرژی برای دوران بارداری شما باشد. این خوراکی دارای مقدار زیادی از منیزیم، پتاسیم، فسفر، کلسیم، آهن، روی و ویتامین K است. این آجیل پرکالری می‌تواند وزنتان را بیش‌ازاندازه افزایش دهد. اگر اضافه‌وزن دارید، مراقب مصرف این آجیل باشید.

متخصصان تغذیه و بارداری توصیه می‌کنند که در هفته بیستم بارداری، مصرف مواد غذایی آهن‌دار را افزایش دهید. در طول دوران بارداری، با افزایش حجم خون و همچنین برای تغذیه‌ی جنین و جفت، بدن شما به میزان بیشتری از آهن نیاز خواهد داشت. غذاهای سرشار از آهن که می‌توانید مصرف کنید شامل گوشت قرمز، گوشت مرغ، گوشت ماهی، تخم‌مرغ، عدس و دیگر حبوبات، اسفناج و غلاتی که با آهن غنی‌شده‌اند، هستند.

ورزش در هفته بیستم بارداری

تمام ورزش‌ها اگر بااحتیاط و بدون زیاده‌روی انجام شوند، بی‌خطرند. امن‌ترین و مفیدترین ورزش در بارداری شنا کردن، پیاده‌روی تند، دوچرخه ثابت، ایروبیک ملایم (تحت نظر مربی حرفه‌ای) و دستگاه‌های پله نوردی می‌باشد. این ورزش‌ها به بدن آسیب نمی‌رسانند، برای تمام اعضای بدن مفید بوده و تا زمان تولد نوزاد هم می‌توان آنها را ادامه داد.

برای داشتن انرژی کافی برای کمی ورزش می‌توانید میان وعده‌های سبک ولی پرانرژی مصرف کنید. یک میوه به همراه یک بیسکوییت که پیشنهاد می‌شود سبوس‌دار باشد، می‌تواند انرژی کافی بدن شمارا برای یک ورزش سبک و مفید تأمین کند. این وعده خوراکی را حدود یک ساعت قبل از شروع ورزش میل نمایید.

سونوگرافی هفته بیستم بارداری

انجام سونوگرافی در هفته بیستم بارداری باهدف بررسی سلامت جنین و میزان مایع آمنیوتیک و ضربان قلب و بررسی جفت و موقعیت جنین انجام می‌گیرد. جنین در این هفته مایع آمنیوتیک را می‌بلعد. برخی محققان معتقدند مایع آمنیوتیک حاوی مواد غذایی برای رشد جنین است.

 

هفته بیستم بارداری:

 

سونوگرافی هفته بیستم بارداری:

کسانی که در هفته بیستم بارداری به سر می برند، نیمی از مسیر بارداری را با موفقیت پشت سر گذاشته اند. اگر چه از ماه بیستم به بعد، علایمی مانند حالت تهوع، خستگی، بی حالی و … کاهش می یابد اما اگاهی از وضعیت جنین، امری کاملا ضروری بوده که تنها از طریق سونوگرافی امکان پذیر است. وزن جنین در اواخر بیست ماهگی بین ۲۷۵ تا ۳۸۷ گرم بوده و قد آن ۴/۱۶ سانتی متر است. مواردی که در ماه بیستم بارداری در سونوگرافی می بینید:

• در این ماه، پاهای جنین به طرف شکم جمع شده اند.
•  جنین با دست هایش، صورت خود را پوشانده است.

ضرورت انجام سونوگرافی در ماه بیستم بارداری:

در صورتی که افراد باردار در هفته های ۱۸ یا ۱۹ بارداری سونوگرافی آنومالی اسکن را انجام داده باشند، در هفته بیستم، احتیاجی به سونوگرافی ندارند. هدف از انجام سونوگرافی آنومالی، سلامت عمومی جنین است. پزشک متخصص، با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، به بررسی وضعیت و شرایط جفت، جنین، مایع آمنیوتیک، رحم و دهانه رحم، می پردازد.

زمان انجام سونوگرافی آنومالی می تواند از هفته ۱۸ تا ۲۲ بارداری متغیر باشد. اما پزشکان بهترین زمان توصیه شده برای انجام این سونوگرافی را، هفته ۱۸ یا ۱۹ بارداری می دانند. با این حال افراد زیادی هستند که در هفته بیستم بارداری قرار دارند و هنوز موفق به انجام سونوگرافی آنومالی اسکن نشده اند. این افراد بهتر است سونوگرافی هفته بیستم را با هدف سونوگرافی آنومالی و بررسی وضعیت جنین و رحم، انجام دهند.
افراد زیادی هستند که با وجود انجام سونوگرافی آنومالی در هفته ۱۸ بارداری، باز هم نگران جنین خود هستند و برای اطلاع از سلامتی جنین، هر هفته سونوگرافی های مکرری انجام می دهد. انجام سونوگرافی های زیاد و بدون دلیل، می تواند سلامتی جنین شما را به خطر بیندازد. حرکت جنین درون رحم، می تواند یکی از نشانه های سلامتی جنین شما باشد که می توانید آن را از هفته بیستم به بعد، احساس کنید.

اهمیت سونوگرافی در هفته بیستم بارداری:

برای افرادی که قبل از هفته بیستم بارداری سونوگرافی انجام نداده اند، انجام سونوگرافی در این هفته، با هدف سونوگرافی آنومالی اسکن، صورت می گیرد. اهمیت سونوگرافی آنومالی قبل از هفته بیستم بارداری به دلیل آگاهی از وضعیت جنین و وجود نواقص ژنتیکی است که با توجه به قانون سقط در کشور ایران، باید انجام گیرد. در سونوگرافی آنومالی ناهنجاری های هم چون شکاف کام و لب، ناهنجاری های ژنتیکی مانند سندروم داون، سندروم ترنر، اختلال در قلب و … تشخیص داده می شود.
البته در برخی موارد، با وجود انجام سونوگرافی آنومالی در هفته ۱۸ و یا ۱۹ بارداری، پزشک با توجه به وضعیت مادر از قبیل لکه بینی، خونریزی، احسلس درد و فشار در واژن و … برای هفته بیستم نیز، سونوگرافی تجویز می کند.

مدت زمان انجام سونوگرافی هفته بیستم بارداری:

زمان انجام سونوگرافی هفته بیستم بارداری در صورتی که جنین در وضعیت مناسبی قرار گرفته باشد، ۳۰ دقیقه است. در موارد زیر، زمان انجام سونوگرافی از ۳۰ دقیقه به ۴۰ تا ۶۰ دقیقه افزایش پیدا می کند:

− جنین در رحم مادر در وضعیت نا مناسبی قرار گرفته باشد.

− حرکت جنین درون رحم مادر، زیاد باشد.

− شکم مادر، چربی زیادی داشته باشد.

به دلیل این که جنین در هفته بیستم بارداری حدود ۳۰۰ گرم وزن دارد، دراز کشیدن های طولانی مادر می تواند سبب حالت تهوع، ضعف و افت فشار خون شود که کاملا طبیعی است. اگر در حین انجام سونوگرافی احساس ناخوشایندی به شما دست داد، حتما پزشک خود را آگاه کنید تا با تغییر وضعیت شما به پهلو و یا حالت ایستاده، مشکل شما را رفع کند.

موارد قابل تشخیص در سونوگرافی هفته بیستم بارداری:

یکی از دقیق ترین سونوگرافی های انجام شده در دوران بارداری، سونوگرافی هفته بیستم یا همان سونوگرافی آنومالی اسکن است. پزشک متخصص در این سونوگرافی می تواند موارد زیر را تشخیص دهد:

• پزشک با انجام این سونوگرافی می تواند به شما بگوید که چند جنین در رحم شما قرار دارد.
• اطلاع از سن جنین و روند رشدی آن می تواند از طریق انجام سونوگرافی هفته بیستم بارداری امکان پذیر باشد.
• پزشک بعد از انجام سونوگرافی می تواند زمان تقریبی زایمان را به شما بگوید تا خود را به طول کامل آماده کنید.
• یکی از چالش های پیش رو برای مادران باردار، زایمان زودرس است که پزشک با انجام سونوگرافی و بررسی ارتفاع رحم و باز و بسته بودن آن، احتمال وقوع زایمان زودرس را تخمین می زند.
• خصوصیات ظاهری مانند شکل بینی، لب، چشم ها، گوش ها، اندازه دست و ما، تعداد انگشتان دست و پا و… انجام سونوگرافی آنومالی، مشخص می شود.
• با سونوگرافی آنومالی وضعیت معده، روده، مثانه، کلیه، آناتومی قلب، استخوان های بدن و … تعیین می شود.
• از دیگر موارد قابل مشاهده در سونوگرافی آنومالی می توان به ساختار مغز و جمجمه، فقرات، خصوصیات بند ناف و نا هنجاری های آن، اشاره کرد.

 

تعیین جنسیت در هفته بیستم بارداری:

در هفته بیستم بارداری، جنسیت جنین از طریق سونوگرافی تشخیص داده می شود. تعیین جنسیت جنین در این مرحله به وضعیت قرار گیری جنین بستگی دارد، زیرا موقعیت جنین باید به گونه ای باشد تا متخصص سونوگرافی بتواند به طور کامل اندام تناسلی جنین را مشاهده کند. دختر و پسر بودن جنین در سونوگرافی این گونه مشخص می شود:

o جنین دختر: مشاهده واژینال، کلیتوریس، لابیا و فرج

o جنین پسر: مشاهده کیسه بیضه، بیضه ها و آلت تناسلی

احتمال اشتباه در تعیین جنسیت در هفته بیستم، بسیار پایین است اما در برخی موارد، ممکن است اشتباهاتی در این زمینه رخ دهد. هم چنین شما می توانید از طریق انجام آزمایش NIPT، از جنسیت جنین خود آگاه شوید. آزمایش NIPT، آزمایش است که برای تشخیص ناهنجاری های کروموزومی مانند سندروم داون، سندروم ادوارد، سندروم پاتاو و سندروم ترنر، انجام می شود.‌

به طور کلی به منظور آگاهی از سلامت عمومی جنین، بررسی وضعیت اندام های جنین و وجود هر گونه ناهنجاری ها و نقایص ژنتیکی، بهتر است تمام سونوگرافی های لازم را انجام دهید تا کودک خود را در سلامت کامل به دنیا آورید. انجام سونوگرافی هفته بیستم بارداری برای آن دسته از افرادی که در هفته ۱۸ و ۱۹ بارداری، سونوگرافی آنومالی اسکن را انجام نداده اند، ضروری است.