استفاده از ویتامینها در دوران بارداری برای حفظ سلامت بارداری ضروری است. این ویتامینها ترکیبی از ویتامین و مواد معدنی است که در ترکیب با رژیم غذایی سالم، نیازهای زنان باردار و همچنین جنین در حال رشد را برطرف میکند. یکی از مهمترین ویتامینها در دوران بارداری فولیک اسید است. در این مطلب با تأثیر و میزان مورد نیاز فولیک اسید در بارداری آشنا شوید.
مصرف فولیک اسید پیش از بارداری
فولیکاسید ابر قهرمان دوران بارداری است! معمولا به خانمها توصیه می شود که از پیش از باردار شدن یعنی از زمانی که برای حاملگی اقدام می کنند، روزانه 400 میکروگرم اسید فولیک استفاده کنند تا از بروز نقائص مغزی و عصبی در دوران جنینی پیشگیری شود.
مصرف فولیکاسید، خطر زایمان زودرس را کاهش می دهد. کمبود آن باعث کم خونی، اختلالات گوارشی، متورم شدن زبان به همراه قرمز شدن آن و اختلالات روحی مانند افسردگی می شود.
فولیک اسید چیست؟
فولیکاسید که به آن فولات هم گفته می شود، نوعی از ویتامین های گروه B است. بهترین منابع غذایی اسید فولیک غلات غنی شده با این ویتامین هستند. اسید فولیک نقش مهمی در تولید سلول های قرمز خون ایفا می کند و کمک می کند تا لوله عصبی جنین بسته شود. بنابراین کمبود آن خصوصا در سه ماهه اول بارداری می تواند منجر به بروز نقایص مادرزادی شود.
از کی باید مصرف فولیکاسید را شروع کنم؟
نقائص مادرزادی ناشی از کمبود ویتامین ب9 یا اسید فولیک در 3-4 هفته اول بارداری رخ می دهد. بنابراین مهم است که مقادیر کافی اسید فولیک را پیش از باردار شدن در بدن خود داشته باشید تا در زمانی که شاید حتی از بارداری خودتان خبر نداشته باشید، اسید فولیک زمینه بسته شدن صحیح لوله های عصبی جنین را فراهم کند.
مطالعه ای که به تازگی در خصوص لزوم مصرف اسید فولیک پیش از بارداری انجام شده نشان می دهد، خطر زایمان زودرس در خانمهایی که از یک سال قبل از بارداری اسید فولیک می خورند، 50 درصد کمتر است.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های آمریکا به خانم ها توصیه می کند که از یک ماه قبل از اقدام برای بارداری روزانه یک عدد مکمل اسید فولیک میل کنند. همچنین این مرکز به همه خانم هایی که در سن باروری هستند توصیه می کند که روزی یک عدد اسید فولیک میل کنند. بنابراین هیچ اشکالی ندارد اگر کمی زودتر مصرف مکمل اسید فولیک را شروع کرده و بعد اقدام به بارداری کنید.
چقدر اسید فولیک قبل از اقدام به بارداری کافی است؟
دوز توصیه شده اسید فولیک برای تمام زنان در سن باروری 400 میکروگرم در هر روز است. اگر شما روزانه مولتیویتامین مصرف می کنید، برچسب روی بسته مولتی ویتامین را چک کنید تا ببینید که آیا میزان اسید فولیک موجود در آن کافی هست یا نه. اگر میزان اسید فولیک موجود در یک مکمل مولتیویتامین کمتر از 400 میکروگرم باشد، احتمالا لازم است اسید فولیک را به صورت جداگانه مصرف کنید.
مصرف فولیک اسید حین بارداری
افرادی که فولیک اسید کافی دریافت میکنند چه خانمها چه آقایان از فواید زیر بهره مند میشوند
۱) تقسیم و عملکرد مناسب سلولی
۲) شکل گیری مناسب هموگلوبین
۳) حفاظت در مقابل برخی از انواع سرطان
۴) کاهش ابتلا به آلزایمر
باید بدانید که فولیک اسید محلول درآب است و اگر مقداری از آن برای بدن شما اضافی باشد به راحتی از بدن دفع میشود.
گیاهان سبز از جمله موارد غنی از فولیک اسید هستند اما این مقدار آهن آن کافی نیست و بهتر از از آهن موجود در گوشت استفاده شود. همچنین به دلیل نیاز بیشتر مادران باردار به فولیک اسید استفاده از مکملها و داوهایی باری بالا بردن میزان فولیکاسید بدن مادران کمک شایانی میکند . از جمله مکمل های لازم را میتوانید از داروخانه فردا مارکت تهیه کنید.
عوارض عدم مصرف
اسید فولیک نام دیگر ویتامین B9 است که نوع طبیعی ان فولیک نامیده میشود، درافت میزان مناسبی از فولیک اسد در پیشگیری از بروز اختلال لوله های عصبی که در ماه های وال بارداری صورت میگیرد جلوگیری میکند.
طبق تحقیقات پرشکان اکثر مادرانی که کمبود آهن داشته اند نوزدانشان دچار بیماری های عصبی بوده اند؛ بیماریهایی از جمله اوتیسم و آنسفالی از جمله مواردی هستند که در نوزادانی که مادرانشان کمبود فولیک اسید داشته اند بروز میکند. همچنین سقط جنین در مادارانی که اهمیتی به مصرف فولید اسید در بارداری نداده اند افزایش میابد.
به طور میانگین یک خانم باردار باید به طور میانگین ۶۰۰ میکروگرم فولیک اسید مصرف کند تا احتمال وجود بیماری های عصبی مانند اوتیسم و لوله عصبی در نوزادان کم شود. در واقع کمبود این ماده باعث میشود تا مغز و ستون فقرات به درستی رشد نکند. اهمیت مصرف فولیک اسید در بارداری نیز بیشتر به همین دلیل است.
رفع مشکلات گوارشی در مصرف فولیکاسید
با توجه به اینکه مصرف آهن در برخی افراد با ناهنجاری های گورارشی همراه بوده بهتر است مصرف آهن را به آخر شب موکول کنید یا اینکه با معده پر اسید فولیک مورد نیاز خود را مصرف کنید. اما اگر با مصرف اسید فولیک مشکل گوارشی در شما به وجود نمی آید میتوانید آنرا با معده خالی هم مصرف کنید و مانعی برای آن وجود ندارد.
غذاهای حاوی فولیک اسید
جگر، غلات صبحانه، سبزیجات پهن برگ مارچوبه انواع لوبیا سفید و قرمز ، نخود، عدس، کلم بروکلی از جمله منابع سرشار از این ماده حیاتی هستند.
از جمله مرکبات حاوی فولیک اسید پرتقال است که حاوی ۵۰ میلی گرم اسید فولیک می باشد.
بعلاوه کدو و توت فرنگی و حتی آب گوجه فرنگی از منابع سرشار اسید فولیک هستند.
آب گوجه فرنگی حاوی ۳۶ میکروگرم اسید فولیک برای بدن است اما این یعنی تامین تنها ۹ درصد از نیاز بدن افراد عادی به دلیل فقر آهن به افرادی که در هفته سوم بارداری به بعد قرار دارند توصیه میشود از مکمل ها استفاده کنند.
فواید مصرف فولیک اسید در بارداری
بدون اسید فولیک کافی در بدن مادر لوله های عصبی جنین به درستی بسته نمی شوند و این مساله می تواند منجر به نقایص مغزی در دوران جنینی شود که مهم ترین آنها شامل اسپینا بیفیدا (شکاف مادرزاد مهرههای کمر) و آنانسفالی (اختلال مغزی ناشی از نقص در کانال عصبی که به دلیل عدم بسته شدن انتهای کانال عصبی ایجاد می شود) است.
نوزادانی که با آنانسفالی به دنیا می آیند معمولا نمی توانند طولانی زندگی می کنند، و نوزادانی که با اسپینابیفیدا متولد می شود ممکن است به طور دائم غیر فعال شوند و امکان هیچ نوع حرکتی نداشته باشند.
این مشکلات بسیار ترسناکند اما به راحتی می توانید با مصرف مقادیر کافی اسید فولیک جلوی بروز این نقایص را بگیرید و تا 50 درصد خطر بروز این مشکلات را کاهش دهید. در ضمن اگر در حال حاضر فرزندی دارید که مبتلا به آنانسفالی است، با خوردن مقادیر کافی اسید فولیک پیش از بارداری مجدد، خطر یک تولد دیگر همراه با آنانسفالی را تا 70 درصد کاهش دهید.
علاوه بر این مصرف فولیکاسید می تواند جنین شما را در برابر سایر بیماری های زیر محافظت کند:
- شکاف لب و کام
- تولد نوزاد نارس
- وزن کم در هنگام تولد
- سقط جنین
- رشد ناکافی در رحم مادر
همچنین مصرف اسید فولیک می تواند خطر ابتلا به موارد زیر را کاهش دهد:
- عوارض بارداری از جمله پره اکلامپسی
- بیماری قلبی
- سکته
- برخی از انواع سرطان
- بیماری آلزایمر
.
مصرف بی رویه اسید فولیک در بارداری
مصرف زیاد فولیک اسید هیچ مشکلی را در بدن ایجاد نمی کند زیرا مقدار اضافی ای را که دریافت کرده اید از طریق ادرار از بدن دفع می شود.
اما کسانی که داروهای خاصی مصرف می کنند باید حتما فولیک اسید را کنترل شده تر مصرف کنند تجربیات نشان داده مصرف بیش از اندازه فولیک اسید می تواند موجب تشنج بیمارانی که داروهای ضدتشنج مصرف می کنند می شود.
میزان مصرف اسید فولیک در بارداری برای مادران
پزشکان توصیه می کنند زنان باردار روزانه ۴۰۰ میکرو گرم فولیک اسید در طول روز مصرف کنند. اگر از مولتی ویتامین استفاده می کنید چک کنید حتما این مقدار را داشته باشد.
مقدار اسید فولیک توصیه شده در دوره های مختلف بارداری:
میزان اسید فولیک لازم هنگام اقدام به بارداری: ۴۰۰ میکروگرم در روز
میزان اسید فولیک لازم در سه ماهه اول بارداری: ۴۰۰ میکروگرم در روز
میزان اسید فولیک لازم از ماه چهارم تا ماه نهم: ۶۰۰ میکروگرم در روز
میزان اسید فولیک لازم در زمان شیر دهی: ۵۰۰ میکروگرم در روز
اثرات اسید فولیک در باروری بانوان
براساس مطالعات انجام شده مصرف اسید فولیک میتواند از بروز نقایص لوله عصبی در جنین پیشگیری کند. این اختلال 3 هزار بارداری در سال را در آمریکا تحت تاثیر قرار میدهد. نقص لوله عصبی در اوایل بارداری بروز میکند، حتی پیش از آنکه خانم متوجه بارداری خودش بشود. به همین دلیل گفته میشود در صورت قصد بارداری زنان باردار باید اسید فولیک مصرف کنند. در هفته دوم بارداری که زمان لقاح و تشکیل سلول تخم است نیز نباید مصرف اسید فولیک فراموش شود.
بنابراین مصرف فولیک اسید تاثیری بر قدرت باروری بانوان ندارد.
مکمل فولیک اسید قدرت باروری مردان را تقویت نمیکند
مکمل های فولیک اسید و روی به طور گسترده به عنوان روشی برای بهبود کیفیت اسپرم و در نتیجه افزایش شانس بچه دار شدن تبلیغ می شوند. اما محققان در مطالعه ای متوجه شدند که شانس پدر شدن مردانی که مکمل روی و فولیک اسید مصرف می کردند در مقایسه با مردانی که دارونما استفاده می کردند، بیشتر نبود.
به گزارش روزنامه دیلیمیل، محققان در این مطالعه شش ماهه، دو هزار و ۳۸۰ مردی را که برای بچه دار شدن به کلینیک های باروری مراجعه کرده بودند مورد بررسی قرار دادند؛ این افراد ۱۸ تا ۴۵ ساله بودند. به نیمی از این افراد مکملی که حاوی ۵ میلیگرم فولیک اسید و ۳۰ میلیگرم روی بود و به نیم دیگر این افراد دارونما داده شد. در پایان این مطالعه هیچ تفاوتی در کیفیت اسپرم این دو گروه مشخص نشد.
در نهایت
باید توجه داشت که زمان شروع به مصرف فولیک اسید و میزان مصرق آن باید توسط پزشک تعیین شود،لذا توصیه میشود قبل از اقدام برای بارداری با پزشک خود مشورت کنید.موضوعات مربوط به دوران بارداری و قبل و بعد از آن را در مادریار جستجو کنید.