غذاهای آلرژی زا در کودکان

غذاهای آلرژی زا در کودکان کم نیستند و ممکن است کشنده باشند.به همین دلیل هر مادر و پدری باید نسبت به غذاهای آلرژی زا در کودکان آشنا باشد.در این متن در مورد آلرژی غذایی،علائم آلرژی غذایی در کودکان،شایع ترین غذاهای آلرژی زا،درمان حساسیت و راه های پیشگیری از آن را آورده ایم.

آلرژی غذایی چیست؟

وقتی کودکی یکی از غذاهای آلرژی زا را میل می کند بدن آن غذا را به عنوان مهاجم فرض می کند و آنتی بادی ها را تولید می کند تا آلرژن را از بین ببرد.سیستم ایمنی بدن ماده شیمیایی هیستامین را تولید و آزاد می کند و باعث بروز حساسیت و خارش در پوست،اختلالات در دستگاه تنفسی،مشکلات گوارشی می شود و سیستم قلبی عروقی را در گیر می کند.

بعضی از غذاهای آلرژی زا در کودکان حتی با بوییدن هم تولید حساسیت و کهیر می کند.

علائم آلرژی غذایی در کودک

در صورتی که کودک یکی از غذاهای آلرژی زا را مصرف کند،بو کند یا حتی در دست بگیرد ممکن است علائمی را مشاهده کند که در ذیل آورده ایم:

• کوفتگی
• خس خس سینه
• مشکلات تنفسی
• سرفه
• کوفتگی گلو
• شکم درد
• اسهال
• استفراغ
• خارش پوست
• آبریزش
• متورم شدن زیر چشم
• کهیر
• دانه های قرمز
• ورم
• افت فشار خون
• عطسه
• خشک شدن پوست
• پوسته پوسته شدن دست و صورت

فرق عدم تحمل غذا با آلرژی

توجه داشته باشید که آلرژی غذایی در کودکان با عدم تحمل غذا متفاوت است و علائم مختلفی نیز دارد.

کسانی که نمی توانند غذایی را تحمل کنند یعنی معده توانایی هضم آن خوراکی خاص را ندارد.ناخوشایند است اما به ندرت خطرناک می گردد و سیستم ایمنی بدن را هم درگیر نمی کند.

علائم و واکنش های بدن کودک

1. نشانه هایی مثل کهیر که بعد از مصرف غذا تا دو ساعت خود را نشان می دهند.
2. واکنش های بسیار خفیف که فقط یک قسمت از بدن کودک را درگیر می کنند.(مثلا قرمز شدن،کهیر زدن یا دانه دانه شدن).
3. علائم بسیار شدید که تمام پوست بدن خردسال را می پوشاند.

با مصرف غذاهای آلرژی زا چه اتفاقی برای کودک می افتد؟

پوست

مشکلات پوستی بیشتر از بقیه خود را نشان می دهد.خارش،سوزش،قرمز شدن،دانه زدن،کهیر،تغییر رنگ پوست،اگزما،متورم شدن اعضای بدن،خشکه زدن و متورم شدن لب ها،زخم شدن زبان و دهان از جمله علائم پوستی بعد از خوردن آلرژن ها می باشد.

دستگاه گوارش

یکی از قسمت هایی که در اثر مصرف غذاهای آلرژی زا در کودکان دچار اختلال می شود معده و روده می باشد.درد شکم،اسهال،استفراغ و حالت تهوع از عوارض آن می باشد.

دستگاه تنفسی

آبریزش از بینی و چشم،سوزش گلو،خس خس سینه،گرفتگی صدا،عطسه و سرفه و گاهی اوقات عفونت گوش از مشکلات داشتن آلرژی است.

قلب و عروق

وقتی آلرژی زیاد می شود و در حالت شدید قرار می گیرد ممکن است کودک سر گیجه داشته باشد و یا اینکه غش کند.

آنافیلاکسی

در این مورد آلرژی و حساسیت به اوج خود می رسد،علائم به سرعت زیاد می شوند،نفس کشیدن بسیار سخت شده و کودک از حال می رود.در حالت آنافیلاکسی ممکن است جان خردسال در خطر باشد.

شایع ترین غذاهای آلرژی زا در کودکان

ماهی و میگو

صدف

شیر

تخم مرغ

گندم

سویا

آجیل درختی و بادام زمینی

مواردی که در بالا گفته شد از شایع ترین خوراکی های آلرژی زا در کودکان می باشد.

اما باید بدانید که کودکان تا 5 سالگی آلرژی غذایی را پشت سر می گذارند و می توانند همه غذاها را بخورند اما بعضی از بچه ها نسبت به چیزهایی غیر از موارد گفته شده حساسیت نشان می دهند.مثلا:

• خربزه
• گوجه فرنگی
• پرتقال
• باقالی
• زرد آلو
• گیلاس
• آلو
• فندوق
• گردو
• گلابی
• زیتون
• چغندر
• رازیانه
• زیره
• جعفری
• فلفل سبز
• هویج
• آناناس
• موز
• خرمالو
• انبه
• خردل
• نارگیل
• قهوه
• سیر
• شکلات
• کلم قرمز
• انگور
• تربچه
• ادویه
• پسته
• مخمر نان
• قلوه و گوش بره

توت فرنگی

بعضی افراد و کودکان یه توت فرنگی حساسیت دارند و این مشکل تا آخر عمر آن ها را همراهی می کند.کسانی که به یک خوراکی خاص آلرژی دارند نباید آن را مصرف کنند.

کیوی

این میوه خوشمزه و داراری خاصیت ضد سرطانی به دلیل داشتن پرزهای روی پوستش ممکن است افراد را دچار آلرژی کند.

هلو

مانند کیوی هلو هم روی پوسته اش پرزهای ریزی دیده می شود که باعث بروز خارش یا سوزش گلو و پوست بدن می گررد.بهتر است میوه را دیگری برای شما بشوید و پوست بگیرد و فقط آن را میل کنید.چه چیزی بهتر از این می خواهید.

پیاز

پیاز از جمله مواردی است که بعضی افراد حتی با بویدن یا در هنگام جدا کردن پوستش نیز دچار عسطه یا آبریزش می شوند.

غذاها و میوه هایی که طبع سرد دارند.

عسل

حساسیت به عسل فقط مخصوص کودکان زیر یک سال می باشد و برای سایرین بسیار غذای عالی و مفید الفایده ای است.عسل منبع خوب غذایی و دارای مواد مغذی است که حتی در بارداری هم توصیه به مصرفش شده است.

درمان حساسیت غذایی کودکان

تغییر سبک زندگی

تشخیص و درمان به موقع آلرژی غذایی در کودکان از اهمیت برخوردار می باشد.هنگامی که فرزند شما غذایی آلرژی زا خورد و علائمی که در بالا گفته شد را پیدا کرد اولین کار این است که خوراکی آلرژن را دیگر مصرف نکند.

تغییر سبک غذایی ابتدایی ترین و کم هزینه ترین درمان حساسیت غذایی کودکان می باشد.

تشخیص بیماری

ابتدا کودک را نزد پزشک ببرید تا تشخیص دهد که به چه چیزی آلرژی دارد.دکتر متخصص با پرسیدن علائم و عادت های غذایی قادر است متوجه شود که فرزند شما چه مشکلی دارد.

هنگام مراجعه باید تعدا دفعات بروز علائم و سابقه خانوادگی خود را مثل آسم،اگزما و هر نوعی از حساسیت را به دکتر متخصص آلرژی بگویید.

آزمایش خون

با انجام آزمایش کلی خون،پزشک وجود یا عدم آنتی بادی خاص آلرژی زا را در بدن تشخیص می دهد.

آزمایش پوست

کمی از پوست ساعد یا پشت را خراش می دهند و مایع آلرژن غذایی را روی آن می ریزند اگر قرمز شود یا خارش پیدا کند یعنی به آن ماده غذایی حساسیت دارد.

چالش غذایی

در این روش ماده حساسیت زا را به کودک می دهند تا در صورت بروز علائم آن را بررسی کنند.این روش را باید در قسمت اورژانس انجام دهند.

خوراکی ها را چک کنید.

هنگام خرید مواد غذایی و غذاهای آماده شده بهتر است به ترکیبات نوشته شده پشت بسته ها توجه کنید.

ممکن است بعضی از شکلات ها حاوی شیر و عسل باشند.گاهی اوقات کارخانه ها برای تزیین یا طعم دار کردن خوراکی ها از موادی استفاده می کنند که احتمال دارد کودک شما حساسیت داشته باشد به همین دلیل باید همیشه مواد تشکیل دهنده بسته های خوراکی را بخوانید.

داروها

درمان کامل و قطعی برای آلرژی غذایی در کودکان وجود ندارد اما با مصرف بعضی از  دارو ها می توانید از علائم آزار دهنده آن جلوگیری کنید.

آنتی هیستامین ها

داروهای آنتی هیستامنی،لوراتادین،فکسوفنادین،مونته لوکاست و … داروهای آلرژی هستند که می توانند از عسطه،آبریزش،سرفه های خشک،خارش و سوزش گلو کم کنند.

این دارو ها را می توانید بدون تجویز پزشک تهییه کنید اما باید مطمئن باشید که مشکل شما ار غذاهای آلرژی زا در کودکان می باشد.

برای اینکه مطمئن باشید کدام یک از قرص هایی که در بالا ذکر شد برای کودک بی ضرر است بهتر است با پزشک مشورت کنید.این داروها خواب آور است و نباید هنگام انجام فعالیت خاص یا قبل از رفتن کودک به مدرسه مصرف شود.قبل از خواب بهترین زمان مناسب برای دریافت دوز دارو می باشد.

قلم اپی نفرین

این دارو برای بیمارانی استفاده می شود که آلرژی حاد و شدید دارند.باید قلم اپی نفرین را همیشه همراه داشته باشند تا خدایی نکرده دچار سرگیحه و غش نشوند.

همان طور که در بالا ذکر شد به آلرژی شدید آنافیلاکسی می گویند که برای درمان باید از این قلم استفاده شود.

کسانی که آنافیلاکسی دارند علائم زیر را از خود نشان می دهند:

• کوفتگی
• گرفتگی گلو
• متورم شدن دهان
• مشکلات تنفسی
• درد شکم
• مشکلات شدید پوستی
• داشتن چند علائم به طور همزمان.

هرگز به جای قلم اپی نفرین از قرص های آنتی هیستامین استفاده نکنید.

اسپری

برای یعضی از کودکان که آلرژی شدیدتری دارند که ممکن است به آسم منجر شود آسپری تنفسی می دهند.این مورد را پزشک تشخیص می دهد.

حذف برخی از وسایل

ممکن است کودک به کرک های فرش،حیوان خانگی،پر پرنده ها یا دود سیگار آلرژی داشته باشد باید همه موراد را از خانه بیرون ببرید.

محلول آب نمک

آب جوشیده شده و گرم را با نمک و کمی جوش شیرین مخلوط کنید و هر روز قرقره کنید تا راه بینی و راه های تنفسی باز شود.

شستن چشم

از کودک بخواهید تا چشمهایش را با آب خنک بشوید تا علائم و آبریزش از چشم را کاهش دهد.

دوش آب گرم

دوش آب گرم می تواند راه های دستگاه تنفسی را باز کند و سموم روی پوست را نیز از بین ببرد.

درمان های خانگی

سرکه سیب را با کمی آب مخلوط کنید و به کودک بدهید.

چای گزنه حاوی آنتی هیستامین است.دمنوش گزنه را با کمی عسل یا نبات به خردسال بدهید.

عسل برای کودکان بالای 1 سال را امتحان کنید.بهتر است از عسلهای طبیعی استفاده کنید.

خوردن غذاهایی که اسید چرب و امگا3 دارند بهترین راه برای مبارزه با آلرژی هستند.

نام بیماری های آلرژی زا

عدم تحمل لاکتوز

بعضی از کودکان با مصرف شیر دچار اسهال می شوند و یا اینکه شکم درد و استفراغ دارند این خردسالان نباید شیر و لبنیات لاکتوز دار مصرف کنند.زیرا معده آنها قادر به تحمل و هضم این موارد نیست.در این مورد پزشک آزمایش عدم تحمل لاکتوز را از کودک می گیرد.

این افراد باید از لبنیات بدون لاکتوز و داراری پروبیوتیک استفاده کنند.لبنیاتی که با شیر شتر یا بز تهییه شده باشد مناسب است.

بیماری سلیاک

در این بیماری فرد به گلوتن در پروتئین حساسیت دارد و قادر به هضم موارد گوشتی و پروتئینی نیست.یک متخصص آلرژی می تواند این نوع از حساسیت را با انجام آزمایش بفهمد.

راه های پیشگیری از آلرژی غذایی کودک

سابقه ارثی

کسانی که در خانوداه فردی را دارند که آلرژی دارد.مادر یا پدر کودک اگر به غذایی حساسیت دارند.بهتر است کودک را بررسی کنند و یا همان خوراکی را یکباره به کودک ندهند زیرا ممکن است ژن معیوب حساسیت را نیز به کودک خود داده باشند.

به همین منظور می توانند یک قاشق مربا خوری برای صبح به کودک بدهند و در صورتی که مشکلی پیش نیامد در وعده ناهار هم به همان یک قاشق مربا خوری بسنده کنند.اگر باز هم تا وعده شام حساسیتی مشاهده نکرید می توانید دو قاشق غذا خوری به کودک دهید.اگر تا سه روز هیچ علامتی نشان نداد مصرف غذا را بیشتر کنید.

توجه به غذاهای آلرژی زا

در مورد غذا های آلرژی زا در کودکان اطلاعات کسب کنید و سعی کنید که زودتر از موعد به کودک خوراکی ندهید که باعث بروز آلرژی شود.تا قبل از 6 ماهگی به کودک غذا ندهید.

به کودک غذاهایی که دارای رنگ و مواد نگه دارنده است ندهید.انواع چیپس ها،نوشابه ها،مواد کافئین دار،فست فود ها و غذاهای فرآوری شده برای کودکان مضر هستند.

توجه به غذاها در بارداری

مادران باردار که خود مبتلا به آلرژی هستند نباید در دوران حاملگی از غذاهای آلرژی زا استفاده کنند و حتما باید اسید فولیک بخورند تا کودک خود را از بیماری های مادر زادی،نقص های نخاعی و لوله های عصبی حفظ کنند.

حتما نوزاد باید تا 6 ماهگی از شیر مادر استفاده کند.

کنترل آلرژی در نوزادان

برای شروع غذای کمکی در نوزادان بهتر است بدانید که چه غذاهایی برای آنها ممنوع می باشد.غذاهای جدیدی که به نوزادان می دهید را با فاصله یک هفته ای عوض کنید تا اگر حساسیت داشتند متوجه شوید.

تا 1 سالگی کودکان نباید از خوراکی هایی که جزء دسته شایع ترین غذاهای آلرژی زا در کودکان هستند را استفاده کنند.شکلات و کنجد را بعد از 2 سالگی و بادام زمینی را بعد از 3 سالگی مجازید به کودک بدهید.

برای اینکه متوجه شوید کودک 6 ماهه شما به یک ماده غذایی آلرژی دارد یا نه؟ابتدا کمی از غذا را روی گونه اش بمالید اگر جایش قرمز شد یعنی آلرژن است و نباید به کودک بدهید.

به جای استفاده از شیر گاو برای کودکان می توانید ازشیر خشک یا شیر بز و گوسفند استفاده کنید.

سابقه خانوادگی

اگر هیچ یک از والدین آلرژی نداشته باشند باز هم ممکن است تا 20 درصد کودک مبتلا باشد.اما اگر حتی یکی از والدین داشته باشند ممکن است تا 60 درصد فرزندشان دچار به حساسیت شود.

آلرژی زاهای دیگر

حساسیت در کودکان مختص غذاها نیست و گاهی ممکن است علت های دیگری نیز داشته باشد.( فصلی،آلودگی های هوا،حساسیت به حشرات،موی حیوانات،گرده گلها و بوی درختان،کپک،عطر و ادکلن،گرد و غبار)

مراقبت در مدرسه

اگر کودک مبتلا به آلرژی است حتما به مدرسه اطلاع دهید تا در مواقع ضروری بدانند که چکار کنند.کودک باید دور از تابلو بنشیند تا گرد کچ آلرژی او را تشدید نکند.فعالیت های ورزشی و سنگین باعث بالا رفتن علائم حساسیت می گردد.