مادریار

تک فرزندی در عصر جدید

مزایا و مضرات تک فرزند بودن و نکات تربیتی لازم

تک فرزندی در عصر جدید معضلی است که خانواده ها به دلیل ناتوانی در تصمیم گیری با آن دست و پنجه نرم می کنند.شاید تصور بیشتر خانواده ها این باشد که از نظر اقتصادی نمی توانیم دو یا سه کودک را بزرگ کنیم. اما اگر به معایب تک فرزندی توجه کنید می بینید که کمبودهای اقتصادی در مقابل عواقب داشتن یک بچه بسیار ناچیز است.

تعریف تک فرزندی

تک فرزندی یعنی در خانواده فقط یک فرزند داشته باشیم.چند سال پیش شعار فرزند کمتر زندگی بهتر سراسر کشور را گرفت و همه ارگان ها به این مسئله توجه داشتند.اما الان متوجه شدند که این تصمیم اشتباه بوده است.فرزند آوری یعنی زندگی شادتر.

تک فرزندی یعنی نداشتن خواهر و برادری که صبح تا شب با او تعامل داشته باشد و هیچ مهد کودکی نمی تواند جای خواهر و برادرهای نداشته را جبران کند.

مزایای تک فرزندی

تک فرزندی در عصر جدیدتک فرزندی در عصر جدید همه اش هم معایب نیست مزایای خود را هم دارد:

  • این بچه ها چون کانون توجه بوده اند مسئولیت پذیر،منظم و مرتب،با وجدان و وظیفه شناس هستند.
  • چون ناکامی های کمتری داشته اند بنابراین اعتماد به نفس بیشتری دارند.
  • چون تک بوده اند در محیطی رشد کرده اند که به کیفیت و کمیت فرزند آوری بیشتر توجه شده است و در محیطی آرام و سالم تری پرورش یافته اند.
  • همیشه عزیزند و آسیب های اجتماعی کمتری به آنها وارد می گردد.
  • از نظر ایمنی و سلامت روانی نیز امنیت دارند.
  • بلند پرواز،قوی و سازمان یافته
  • خلاق و متمرکز
  • پیوند میان این کودکان با والدینشان قوی تر است.

معایب تک فرزندی

سندروم تک فرزندی

سندروم شخصیتی برای تک فرزندی در عصر جدید برای همه کودکانی که تنهایی روزها را سپری می کنند رخ می دهد.

شاید تصور می کنید که یک حیوان خانگی می تواند جای خواهر یا برادر نداشته او را بگیرد تا کمی درست است اما نمی تواند به طور کامل این خلا را پر کند.

سندروم تک فرزندی یعنی بچه های تک لوس اند و در جامعه نمی توانند از پس مشکلاتشان بر بیایند البته این موضوع در صد سال گذشته تحقیق شده و مطالعاتی که امروزه روی تک فرزندها انجام شده نشان می دهد که همه آنچه در گذشته به کودکان تک نسبت می داده اند غلط است و فرزندان ممکن است طبق تیپ شخصیتی خود عمل منفی را انجام دهند یا اینکه آن فعالیت غلط از تربیت اشتباه نشات می گیرد و ربطی به تک فرزندی ندارد.

پس در این عصر نمی توان اسم تک فرزندی را سندروم گذاشت.زیرا این بچه ها مورد توجه بوده اند قوی تر از دیگران می توانند عمل کنند.

 

جامعه پیر

زمانی که فرزند شما 25 یا 30 ساله است بیشتر مردم پیر هستند و همه فضاها برای جامعه پیر باید تعبیه شود.سر زندگی و شادابی از بین می رود و هر چه جوان داریم باید از مردم سالمند مراقبت کنند.شاید در هر خانواده ای یک یا دو فرد جوان وجود داشته باشد و باید از 5 الی 6 نفر پا به سن گذاشته پرستاری کند.

نداشتن مهارت

یکی از معایب تک فرزندی در عصر جدید این است که کودک هر چه می خواد در اختیار دارد و نیازی نمی بیند که مهارتی را کسب کند.حتی در عادی ترین موارد نیز مهارتی ندارد.زیرا همیشه دو نفر بوده اند که از او مراقبت کنند.

انگیزه نداشتن

خورد و خوراک بچه های تک فرزند به دلیل نداشتن انگیزه نیز کمتر است.بچه هایی که با هم بزرگ می شوند در همه فعالیت های روزمره مثل غذا خوردن،مسواک زدن،درس خواندن و … با هم رقابت می کنند و معمولا هم هر دو موفق هستند زیرا هر دو برای داشتن چیزهایی که می خواهند تلاش می کنند و هدفی دارند.

اما تک فرزندی در عصر جدید فعالیت و تلاش را از کودکان گرفته است،زیرا بیشتر کاری برای انجام رقابت و انگیزه ای برای فعالیتی ندارند.بیشتر زمان خود را تلویزیون می بینند یا از موبایل استفاده می کنند.

از طرفی نداشتن انگیزه در تک فرزندها به دلیل این اتفاق می افتد که کودک احساس نیاز ندارد و هر آنچه لازم دارد در اختیارش و موجود می باشد.

تک فرزندی در عصر جدیدافزایش اضطراب

اضطراب از طرفی به بچه ها وارد می شود و از طرفی هم به والدین.بچه های تک فرزند همیشه تنها هستند و اضطراب جدایی از والدین یا استرس کودک به دلیل مادران شاغل همیشه در کنار و همراهشان است.بچه هایی که با هم هستند از هم مراقبت می کنند،با هم بازی می کنند و نمی گذارند که هیچ یک احساس تنهایی کند.همه لحظه هایشان شادی است و بس.

از طرف دیگر والدین هستند که همیشه نگران بچه یک دانه خود هستند.با خود می گویند که پس از مرگ چه کسی قرار است از او مراقبت کند.در این جامعه که همه تک فرزند هستند تعداد افراد خانواده هم به حداقل رسیده است.به گونه ای که بعضی از فرزندان اصلا عمه،خاله،دایی یا عمو ندارند.بنابراین اگر یکی از والدین قرار باشد که مدتی با خانواده نباشد خانواده متضلضل می گردد.

بلوغ زود هنگام

یکی دیگر از عوارض تک فرزندی در عصر جدید بلوغ زودرس است.هر چیزی که زودتر یا دیرتر از موعدش اتفاق بیافتد بد است و باید نگرانش باشیم.تک بچه ها چون با گروه هم سال خود بازی نمی کنند و همیشه با والدین و بزرگ سالان هستند از آن ها الگو برداری کرده و دوست دارند شبیه آنها باشند.به همین دلیل دچار بلوغ زودرس می گردند.

اینکه کودک بیشتر از سنش بفهمد اصلا چیز خوبی نیست.

نبود حمایت عاطفی

در جامعه امروزه تک فرزندهایی وجود دارند که مشکلات زیادی دارند اماکسی را ندارند که با آنها هم صحبت باشند و درد دل کنند.افرادی که یا والدین ندارند یا دوست ندارند که با طرح مسائلشان آنها را آزرده کنند.همیشه احساس تنهایی می کنند.

تنهایی مفرط

تک فرزندی در عصر جدید احساس تنهایی و کمبود های عاطفی رابیشتر می کند.کودکانی که خواهر و برادر دارند درست است که گاهی باهم دعوا می کنند و یا به قول معروف به هم نمی سازند،اما به جای خودش هم از یکدیگر حمایت عاطفی نیز دارند.

برای والدین نیز تک فرزندها بیشتر فراموش می شوند تا افرادی که سه یا چهار بچه دارند.زیرا اگر یکی از بچه ها به دلیل مشغله های زندگی فرصت کمی برای سرزدن به والدین را داشته باشد فرزند دیگر جایگزین می شود.اما کسانی که تک بچه هستند شاید در هفته یا حتی در ماه هم زمان کمی را برای خانواده خود بگذارند.زیرا با بزرگ شدن فکر و مشغله هایشان نیز بزرگ می شود.

تک فرزندی در عصر جدیدکمال گرایی

کودکان در خانواده های تک فرزند دوست دارند که همه چیز در اختیار داشته باشند و افراد کمال گرایی بار می آیند.اگر بعدا در زندگی شخصی اشان دچار کمبودی شوند نمی دانند که چگونه باید با آن مشکل روبه رو شوند.

والدین نیز چون همیشه خود را وقف فرزند یکی یک دانه خود کرده اند الان تصور می کنند که فرزند نیز باید همه زمانش را برای والدینش بگذارد در صورتی که هیچ بچه ای این کار را نمی کند.نه که نخواهد زمان و وقتش را ندارد که تمام و کمال برای پدر یا مادرش باشد.

کودکان خجالتی

کودکانی که یکی هستند بیشتر کمرو و خجالتی اند زیرا والدین کنترل زیادی روی آنها داشته اند و به دلیل حساسیت بیش از حد خانواده کودکان فرصت تجربه جدید،دوست یابی،بازی یا همسالان،مراقبت از خود و … را ندارند هم چنین دیرتر از سایر بچه ها به بلوغ روانی می رسند.روحیه حمایت گری در این کودکان ضعیف است زیرا هیچ گاه از خواهر یا برادر خود مراقبت نکرده اند.

مادر کافی

وقتی تک فرزند داری آنهم در عصر جدید،کودک همیشه تنهاست و از والدین درخواست دارد که با او بازی کنند.پدرها که مجبورند تمام وقتشان را سر کار بگذرانند و مادرها هم در این دوره مشغله های زیادی دارند و اگر بخواهند با بچه در تمام روز هم بازی کنند تا او احساس تنهایی نکند دیگر وقتی برای خودش باقی نمی ماند به همین دلیل نمی تواند مادر کافی باشد و همیشه سعی می کند تا مادر کامل باشد.

چاقی کودکان

معمولا تک فرزندی در عصر جدید با چاقی و اضافه وزن همراه است زیرا در وحله اول والدین در تلاش اند که خورد و خوراک کودک خود را بیشتر و بیشتر کنند.به دلیل حساسیت و کنترل زیاد بچه ها هیچ گاه حس گرسنگی ندارند و گاهی هم در سیری غذا می خورند.

و بیشتر این کودکان به علت تنهایی بیشتر با موبایل و کامپیوتر بازی میکنند یا پای تلویزیون نشسته اند و به دلیل کم تحرکی روز به روز بر چاقی اشان افزوده می شود.

مغرور و جاه طلب

این بچه ها نسبت به سایرین مغرور ترند و در مدرسه می توان فهمید که تک فرزند هستند زیرا جاه طلب هستند و سعی نمی کنند که با کسی دوست شوند.مشکلات رفتاری پیدا می کنند.

این کودکان شکننده اند و آسیب پذیرند،استقلال ندارند،بیشتر از سایر کودکان لجبازی می کنند،پر توقع و کم تحمل هستند،فرزند سالارند و گاهی اوقات سرخورده می شوند.

این افراد در جامعه کمتر با سایرین ارتباط درست اجتماعی برقرار می کنند و وابستگی شدید به مادر یا پدر خود دارند.

 

9 نکته تک فرزندی از دیدگاه روانشناسی

روانشناسان می گویند:برای اینکه خلا تک فرزندی در عصر جدید جبران شود،والدین باید بچه ها را در گروه های ورزشی ثبت نام کنند،برای آنها شرایطی فراهم کنند تا بچه ها در گروه همسالان قرار بگیرند(مثل رفتن مداوم به پارک،بردن آن ها به کلاس های آموزشی و بودن در محیط های شلوغ مثل مهد کودک)

  1. هم چنین والدین هم باید مهارت های رشد و پرورش تک فرزندی را بیاموزند.
  2. پدر و مادرها باید زمان مناسبی در اختیار فرزند قرار دهند و با او بازی کنند.
  3. بچه ها باید با گروه های هم جنس خودشان ارتباط مستقیم داشته باشند.
  4. والدین نباید بیش از حد از آنها حمایت کنند.
  5. او را به تعامل در رابطه های اجتماعی تشویق کنید.
  6. رعایت نوبت و تقسیم کردن را به او یاد بدهید.
  7. از او انتظار زیادی نداشته باشید.(از آنها نخواهید تا کمال مطلق باشند و فقط آرزوهای شما را برآورده کنند.)
  8. اجازه دهید تا تصمیم بگیرد.
  9. در تربیت شان افراط و تفریط نکنید.

تک فرزندی در عصر جدید11 نکته تربیتی تک فرزندها

فرزند آوری در اسلام

هر چه روایت داریم نشان می دهد که مردم را به داشتن بچه بیشتر تشویق می کند.زیرا برای کسای که بچه دار شدن را به تاخیر می انداختند،معصومین می گویند که روزی دست خداست و همان طور که مرگ هر جا باشید شما را می یابد.روزی هم هرجا باشید به دستتان خواهد رسید.

از قدیم الایام هم گفته می شود که هر کس دندان دهد نان می دهد پس نگران نباشید که روزی رسان خداست.

  1. اهمیت بازی تک فرزندها با گروه همسالان را سبک نشمارید.
  2. افراد تک را محدود نکنید زیرا با این کار جلوی رشد آنها را خواهید گرفت.
  3. به آنها آزادی عمل بدهید تا اعتماد به نفس آنها تقویت شود.
  4. بگذارید مسائل را تجربه کنند و حس کنجکاوی آنها را ارضا کنید.
  5. کتاب تک فرزند را از سوزان نیومن مطالعه کنید.
  6. باید بچه های یکی را بیشتر تایید کنید تا احساس همرنگ شدن با جماعت را بیابند.
  7. به او مسئولیت بدهید.با این کار کودک با چالش رو به رو می شود و احساس مفید بودن پیدا می کند.
  8. چون بچه ها روی والدین تمرکز می کنند پدر و مادرها باید الگویی مناسبی باشند.
  9. در کارهای بچه دخالت نکنید و همیشه نقش حمایتگر را بازی نکنید.زیرا شما قرار نیست تا آخر عمر کنارش باشید.
  10. با کودک خود کارهایی را انجام دهید که بشر دوستانه است تا حس مهرورزی را در او تقویت کنید.
  11. از آنها نخواهید تا کمال گرا باشند.شما هم برای آنهاغ کامل مطلق نباشید.

تک فرزندی در عصر جدید:

تک فرزندی در عصر جدید
معایب تک فرزندی از دیدگاه روان شناختی:

1. نپذیرفتن حقایق در تک فرزندان:

تحقیقات نشان داده است که کودکانی که خواهر و یا برادر ندارند، اغلب اوقات در زمینه پذیرش و قبول واقعیت مشکل دارند. این دسته از کودکان، همواره اصرار به نپذیرفتن واقعیت ها و فرار کردن از آن ها را دارند و تمایلی به یادگیری چیزهای جدید ندارند. این کودکان به دلیل این که همیشه مورد توجه والدین قرار گرفته اند، با مقاومت های زیاد در برابر نپدیرفتن واقعیت ها، حرف خود را به کسی می نشانند.

2. عدم مسئولیت پذیری:

والدین به دلیل این که کودکان تک فرزند خود را خیلی دوست دارند و به آن ها توجه می کنند، هیچ گاه مسئولیتی به آن ها نمی سپارند. این امر سبب می شود تا کودکان تک فرزند، بی مسئولیت بار بیایند. این دسته از کودکان همیشه توقع دارند که دیگران مسئولیت آن ها را انجام دهند و همیشه انجام کارهای خود را به تاخیر میندازند.

3. حساسیت زیاد:

این دسته از کودکان به شدت حساس هستند و تحمل هیچ گونه مخالفت و تشری را از سوی خانواده و دیگران را، ندارند. دلیل حساسیت زیاد این کودکان، این است که همواره مورد توجه والدین خود قرار داشته و لوس بار آمده اند. کودکان تک فرزند، اگر در موقعیتی بر خلاف میل خودشان قرار بگیرند، سریعا مخالفت کرده و با گریه، غذا نخوردن و قهر کردن، وضعیت را به حالت ایده آل خود برمی گردانند.

تک فرزندی در عصر جدید
4. عدم درک کردن و همدلی با دیگران:

این کودکان به دلیل این که همیشه در محیط خانواده، تنها بوده اند، نمی تواند خواهر و برادر داشتن را درک کند و با دیگران احساس همدلی داشته باشند. در خانواده چنین فرزندی، همه چیز از جمله محبت پدر و مادر، علاقه والدین، لحظه های شاد، بیماری و غیره، به طور مطلق برای این دسته از کودکان بوده و نمی توانند درک کنند که کسی شریک این احساسات آن ها شود. بنابراین کودکان تک فرزند، در درک دیگران بسیار ضعیف هستند و قدرت همدلی و همیاری کردن را نیز ندارند چون طعم آن را از طرف خواهر و یا برادر، نچشیده اند.

5. عدم حس حمایت گری:

کودکانی که خواهر و برادر دارند، حس حمایت بیش تری نسبت به هم دارند. مثلا در مقابل تشرهای والدین و سایر بحث ها از یکدیگر دفاع کرده و پشت هم در می آیند.‌ اما کودکان تک فرزند از این نعمت محروم هستند و چون همیشه تنها بوده اند، حس حمایت گری در آن ها بسیار ضعیف است.

6. افسردگی در کودکان تک فرزند:

گاهی والدین تصور می کنند تنها با فرستادن کودک خود به مهد کودک، تمام خلا ها و نیاز های کودک از بین می رود. اما باید توجه داشت که فرزند شما هر چه قدر هم در مهد کودک با هم سن و سال های خود بازی کند، وقتی به خانه باز می گردد، تنها است و این تنهایی می تواند به یک غصه بزرگ برای او تبدیل شود. اغلب کودکان دوست دارند هنگامی که از مهد کودک به خانه بر می گردند، بازهم همبازی داشته باشند و تا لحظه ای که به خواب می روند، بازی کنند. متاسفانه پدر و مادر این نعمت را از کودکان تک فرزند، دریغ کرده اند.‌ غصه تنهایی و هم بازی نشدن در این کودکان، می تواند تا بزرگ شدن همراه آن ها باشد و این کمبود، ممکن است در بزرگسالی خود را به صورت افسردگی نشان بدهد. این دسته از کودکان چون در خانواده همواره مورد توجه بیش از حد قرار گرفته اند، اگر کوچک ترین بی توجهی از کسی ببینند و احساس کنند هیچ حامی ندارند، دچار افسردگی می شوند.

7. احساس حسادت و رقابت:

کودکان تک فرزند همواره سعی می کنند خود را نسبت به دیگر بچه ها، بهتر و موفق تر نشان دهند.‌ به همین دلیل این کودکان هیچ وقت طاقت باختن را ندارند و همیشه به دنبال پیروزی هستند.‌ زیرا همه افرادی که با این دسته از کودکان همبازی می شوند، غریبه هستند و کودک همواره سعی در پیروز شدن در برابر آن ها را دارد.‌ در حالی که در بچه هایی که خواهر و برادر دارند، این گونه نیست. این بچه ها به دلیل نسبت خونی و علاقه ای که به هم دارند، به خواهران و برادران خود در بازی، به عنوان یک رفیق نگاه می کنند تا رقیب. اگر حس رقابت و خسادت در کودکان تک فرزند بماند و با آن ها بزرگ شود، در آینده وقتی که پیروزی دیگران را ببینند، به جای خوشحال شدن و تحسین کردن، ناراحت می شوند و ممکن است رفتار خود را به سه صورت نشان دهند:
یک: گروهی از این افراد، یک رقابت سر سخت را با فرد پیروز آغاز می کنند و آن قدر تلاش می کنند تا به رقیب خود بفهمانند از او بهترند و به هر قیمتی پیروز می شوند.
دو: گروهی دیگر از این افراد بر خلاف گروه اول، حسادت را انتخاب می کنند و تا آخر عمر شان نسبت به آن فرد پیروز و موفق، حسادت کرده و زندگی را برای خود تلخ می کنند.
سه: این گروه از دو گروه بالا، بسیار بدتر و خطرناک تر هستند. این دسته از افراد، پشت سر فرد موفق حرف های ناشایست می زنند و به اصطلاح، زیرآب زنی می کنند تا باعث خراب شدن موفقیت های دیگران شوند.

8. خودشیفتگی:

کودکان تک فرزند، از همان ابتدا در خانواده ای بزرگ شده اند که مورد توجه و محبت زیاد قرار گرفته از لحاظ مالی، روحی و عاطفی، هیچ گونه کمبودی نداشته اند. در واقع والدین این کودکان سعی کرده اند هر چه مورد نیاز کودک است را، در اختیار او قرار دهند. این دسته از کودکان عادت می کنند که همه چیز را بدون هیچ زحمت کشیدنی به دست آورند. این باور در کودکان تک فرزند به وجود می آید که در هر صورت همه چیز در اختیار من هست و خانواده همه امکانات را در هر زمینه ای برای من فراهم می کنند. این امر سبب می شود کودک فکر کنند نسبت به بچه های دیگر، برتری دارد و حس خودشیفتگی را در فرد به وجود می آورد که اگر این حس در بزرگسالی نیز همراه فرد باشد، بسیار نا مطلوب است.

 

 در آخر

آیا تک فرزندی در عصر جدید بدون مشکل است؟خیر این تصور غلط است زیرا کدام خانواده ای را می بینید که بگوید هیچ مشکلی ندارد.علاوه بر این تک فرزندها هم به همان اندازه با مشکل مواجه می شوند.

افراد موفق در خانواده های پر جمعیت رشد می کنند زیرا کودکان با هم  رقابت می کنند و برای داشتن چیزی تلاش می کنند و احساس نیاز دارند.

اصلا نیاز نیست نگران تک فرزندی در عصر جدید باشید.همه بچه ها مثل هم نیستند و قرار هم نیست که شبیه به هم رفتار کنند پس اگر شرایط برای شما فراهم است به داشتن فرزندان بیشتر فکر کنید.البته معایب تک فرزندی را نیز از یاد نبرید.

 

نظرات و تجربیات شما

ایمیل شما نمایش داده نمیشود.